دو مریخ‌لرزه بزرگ‌ تا به امروز از سمت دور این سیاره ثبت شده‌اند!!

اعتبار: CC0 دامنه عمومی

لرزه نگاری که توسط فرودگر اینسایت ناسا بر روی مریخ قرار داده شده است، دو رویداد بزرگ لرزه‌ای خود را تا به امروز ثبت کرده است: یک زلزله 4.2 ریشتری و یک زمین لرزه 4.1 ریشتری. این جفت اولین رویدادهای ثبت شده‌ای هستند که در سمت دور سیاره از فرودگر رخ می‌دهند و پنج برابر قوی‌تر از بزرگترین رویداد ثبت شده قبلی هستند.

پژوهشگران گزارش می‌دهند که داده‌های امواج لرزه‌ای از این رویدادها می‌تواند به محققان کمک کند تا در مورد لایه‌های داخلی مریخ، به ویژه مرز هسته-گوشته آن اطلاعات بیشتری کسب کنند.

آنا هورلستون از دانشگاه بریستول و همکارانش توانستند امواج منعکس شده PP و SS را با قدرت 4.2 به نام S0976a شناسایی کنند و منشأ آن را در Valles Marineris، یک شبکه دره‌ای عظیم پیدا کنند که یکی از متمایزترین ساختارهای زمین‌شناسی مریخ و یکی از بزرگترین سیستم‌های گرابن در منظومه شمسی می‌باشد. تصاویر مداری قبلی از گسل‌های متقاطع و لغزش‌ها نشان می‌دهد که این منطقه از نظر لرزه‌ای فعال است، اما رویداد جدید اولین فعالیت لرزه‌ای تایید شده در آنجا است.

S1000a، با قدرت 4.1 که 24 روز بعد ثبت شد، با امواج PP و SS منعکس شده و همچنین امواج Pdiff مشخص شد، امواج با دامنه کوچکی که از مرز هسته و گوشته عبور کرده‌اند. این اولین بار است که امواج Pdiff توسط ماموریت اینسایت مشاهده می‌شود. محققان نتوانستند به طور قطعی مکان S1000a را مشخص کنند، اما مانند S0976a از سمت دور مریخ سرچشمه گرفته است. انرژی لرزه‌ای از S1000a همچنین دارای تمایز طولانی‌ترین انرژی ثبت شده در مریخ است که 94 دقیقه طول می‌کشد.

هر دو مریخ‌زلزله در ناحیه سایه هسته رخ داده‌اند، منطقه‌ای که امواج P و S نمی‌توانند مستقیماً به لرزه‌سنج اینسایت برسند زیرا توسط هسته متوقف یا خم می‌شوند. امواج PP و SS مسیر مستقیمی را دنبال نمی‌کنند، بلکه حداقل یک بار قبل از حرکت به سمت لرزه‌‌سنج در سطح منعکس می‌شوند.

ساواس سیلان، یکی از نویسندگان ETH زوریخ، گفت: “ثبت وقایع در منطقه سایه مرکزی یک پله واقعی برای درک ما از مریخ است. قبل از این دو رویداد، بیشتر لرزه‌خیزی در فاصله 40 درجه‌ای از اینسایت بود.” انرژی از آنجایی که در زیر سایه هسته قرار دارد، بخش‌هایی از مریخ را طی می‌کند که قبلاً هرگز نتوانسته‌ایم از نظر لرزه‌شناسی نمونه‌برداری کنیم.»

این دو مریخ‌لرزه از چند جنبه مهم با هم تفاوت دارند. S0976a مانند بسیاری از لرزه‌هایی که تاکنون در این سیاره شناسایی شده‌اند، تنها با انرژی فرکانس پایین مشخص می‌شود؛ در حالی که S1000a دارای طیف فرکانسی بسیار گسترده‌ای است. هورلستون گفت: «[S1000a] یک نقطه واضح در فهرست ما است و کلیدی برای درک بیشتر ما از لرزه‌شناسی مریخ خواهد بود.

او خاطرنشان کرد که S0976a احتمالاً منشا بسیار عمیق‌تری نسبت به S1000a دارد. “رویداد اخیر دارای طیف فرکانسی است که بسیار شبیه به خانواده‌ای از رویدادها است که ما مشاهده می‌کنیم که به عنوان لرزه‌های کم عمق و پوسته‌ای مدل سازی شده‌اند، بنابراین این رویداد ممکن است در نزدیکی سطح رخ داده باشد.

هورلستون گفت: “نه تنها آنها بزرگترین و دورترین رویدادها با اختلاف قابل توجهی هستند، S1000a دارای طیف و مدتی است که برخلاف هر رویداد دیگری که قبلاً مشاهده شده بود. آنها واقعاً رویدادهای قابل توجهی در فهرست لرزه‌ای مریخ هستند.”

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Two largest marsquakes to date recorded from planet’s far side

by Seismological Society of America APRIL 23, 2022

https://phys.org/news/2022-04-largest-marsquakes-date-planet-side.html