صورت فلکی سنبله یا دوشیزه (Virgo)

نشان اختصاری Vir

 در گذشته این صورت فلکی نماد الهه های گوناگونی بوده است، از جمله دیمتر( الهه مادر-زمین)، ایزیس ( الهه باروری در مصر)، ایشتار( الهه حاصلخیزی) ، آتنا( الهه عقل و زیبایی و جنگ ) و مریم مقدس.

این صورت فلکی یکی از قدیمی ترین و واضح ترین صور فلکی است. خورشید هنگام عبور از دایره البروج بیش ترین زمان را در این صورت فلکی می گذراند. آلفای سنبله یا سماک اعزل (Spica) که به معنی خوشه گندم است در دست این دوشیزه قرار دارد.

در بین النهرین این صورت فلکی را الهه ایشتار می دانستند و معتقد بودند که این الهه دلباخته خدای باروری و غلات یعنی تموز است. تموز در بهار متولد می شد و در پایان سال می مرد. هر سال هنگام دروی غلات و شخم زمین ایشتار به سوگ تموز می نشست و در زمستان به دنبال تموز به جهان زیرین می رفت، سپس در آغاز سال دوباره با جامه ای سبز و تازه در زمین ظاهر می گشت.

یونانیان این صورت فلکی را دوشیزه ای می دانستند که در عهدی زندگی می کرد که انسان هنوز به خطاکاری و گناه گرفتار نیامده بود. او نماد دوشیزه ای بود که خوشه گندمی در دست داشت و هر سال فرا رسیدن زمان کشت به دهقانان یادآوری می کرد. هنگامی که انسان نخستین گناه را مرتکب شد این دوشیزه به آسمان ها رفت و در میان ستارگان بکر و دست نخورده باقی ماند.

افسانه دیگر می گوید که این صورت فلکی نزد یونانیان باستان همان دیمتر( الهه باروری) و یا دختر او پرسفون بوده است. زئوس به برادرش هادس فرمانروای جهان زیرین قول داده بود که این دختر را به همسری اش در می آورد و به همین دلیل هادس دختر را فریفته خود کرد و ربود.

الهه دیمتر با ازدست دادن دخترش بسیار ماتم زده شد و با اشک های بی امان و آه های جانسوز درختان و زمین های کشاورزی را خشکانید. وقتی زئوس این وضع را دید برای جلوگیری از قحطی و گرسنگی انسان ها به پرسفون اجازه داد نیمی از سال را نزد مادرش بر روی زمین زندگی کند. هنگامی که پروسفون نزد همسرش به زیرزمین می رفت هوا سرد و یخبندان می شد و زمستان از راه می رسید و وقتی باز می گشت همه جا سبز و خرم و زیبا می شد و بهار از راه می رسید.

رومیان اعتقاد داشتند که این صورت فلکی همان آستریا است که برپا دارنده ی عدالت و قوانین طبیعی است.

آستریا دختر ژوپیتر( نام رومی زئوس) و تمیس بود. او و مادرش هر دو تجسم عدالت بودند.

آستریا آخرین موجود فناناپذیری بود که در طول عصر طلایی با انسان ها زندگی می کرد. او در یک نقطه از جهان مشغول حکومت بود تا زمانی که انسان درگیر خواهش های نفسانی گردید و سنبله از همه ی انسان ها متنفر شد و به آسمان بازگشت تا همیشه نماد پاکدامنی باقی بماند.

مقیاس عدالت دوشیزه صورت فلکی ترازو است.

سنبله بزرگترین صورت فلکی منطقه البروج است و دومین صورت فلکی بزرگ کل آسمان است. این صورت فلکی شبیه به یک Y خوابیده است که 52 درجه پهنا و 36 درجه ژرفا دارد. بازه ی مشاهده پذیری آن 67 درجه شمالی تا 75 درجه جنوبی است.

خورشید در انتهای شهریور ماه هرسال و هنگام اعتدال پاییزی در مرز این صورت فلکی قرار دارد.

جذابیت ها:

آلفای سنبله ( سماک اعزل):

درخشان ترین ستاره این صورت فلکی با قدر 1 که در فاصله 260 سال نوری از ما واقع شده است.

گاما سنبله:

یک ستاره دوتایی است که مولفه های آن هر 169 سال یکبار همدیگر را دور می زنند.

خوشه سنبله:

در میان کاسهY شکل قرار دارد. درخشان ترین کهکشان های این ناحیه کهکشان های بیضوی بزرگ هستند که در بین آن ها M49،M60،M84،M86،M87 چشمگیرترند.

M104(NGC4594):

نام آن کهکشان کلاه مکزیکی است. قدر آن 8.5 و درخشندگی سطحی آن 12 است. سایز آن 8 دقیقه است و 50 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.

NGC4697:

کهکشانی بیضی شکل با قدر 9.5 و درخشندگی 11 است. سایز آن 2.5 دقیقه و 50 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.

NGC 4216:

کهکشانی با هسته متوسط و بازوهای کوتاه با قدر 10.5  و درخشندگی 13 که 60 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و سایز آن 8 دقیقه قوسی است.

M61 (NGC4303

کهکشانی با هسته کوچک و بازو های متوسط با قدر 10 و درخشندگی 12 و سایز 4 دقیقه است. فاصله آن تا زمین 60 میلیون سال نوری است.

M84(NGC4374):

کهکشان بیضوی با قدر 9.5 و درخشندگی 12 است. سایز آن 3 دقیقه است.

M86(NGC4406):

کهکشان بیضوی با قدر 9.5 و درخشندگی 12 است. سایز آن 4 دقیقه است.

3C273:

یک کوازار با قدر 13 و درخشندگی سطحی 8 است. فاصله آن تا زمین 2500000 سال نوری است.

M49(NGC4472):

کهکشان بیضوی با قدر 8.5و درخشندگی 12 است. سایز آن 5 دقیقه است.

M87(NGC4486):

کهکشان بیضوی با قدر 9 و درخشندگی 12 است. سایز آن 4 دقیقه است. این کهکشان یک کهکشان سیفرت است.

NGC4526:

کهکشان عدسی شکل با قدر 10 و درخشندگی 11 است. سایز آن 4 دقیقه می باشد.

M89(NGC4552):

کهکشان بیضوی با قدر 10 و درخشندگی 11 است. سایز آن 2 دقیقه است.

M90( NGC4569):

کهکشان مارپبیچی با هسته بزرگ و بازو هایی که به سختی دیده می شوند. قدر و درخشندگی آن به ترتیب 10و 13 می باشد و سایز آن 8 دقیقه است.

M58 (NGC4579):

کهکشان مارپبیچی با هسته متوسط و بازو های کوتاه است . قدر و درخشندگی آن به ترتیب 10و 13 می باشد و سایز آن 5دقیقه است.

M59(NGC4621):

کهکشان بیضوی با قدر 10 و درخشندگی 11 است. سایز آن 2.5 دقیقه است.

M60(NGC4649):

کهکشان بیضوی با قدر 9 و درخشندگی 11 است. سایز آن 3 دقیقه است.

NGC4762:

کهکشان عدسی شکل با قدر 10.5 و درخشندگی 11 و سایز 5 دقیقه می باشد.

NGC5746:

کهکشان مارپبیچی با هسته متوسط و بازو های کوتاه است. قدر و درخشندگی آن به ترتیب 11و 12 می باشد و سایز آن6 دقیقه است.

 

منابع :

کتاب صورتهای فلکی – دکتر گری مکلر – دکتر مارک چارترند مترجممهندس احمد دالکی

کتاب صورتهای فلکی دکتر اوبلاکر ترجمه بهروز بیضایی

کتاب اساطیر یونانی و صورفلکی نیلوفر فشنگساز

اخترشناسی ایان ریدپات

اطلس کارکوشکا

گرداورنده: پیمان نوروزی، زهرا خیتال، مریم خیتال

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *