مرگ خشونت‌آمیز ستاره‌ای پر هرج و مرج!!

شاید شاهد اولین مشاهده نادر ستاره‌ای در حال تکامل در زمان واقعی باشیم.

ستاره درخشان و داغ ولف رایه 124( (WR 124 که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب مشاهده شده است. (اعتبار تصویر: NASA، ESA، CSA، STScI، تیم تولید Webb ERO)

هر ستاره‌ای پیر می‌شود، اما ستاره‌شناسان به ندرت می‌توانند در زمان واقعی آن را تماشا کنند. اکنون، آن‌ها یک صندلی در ردیف جلو قرار گرفته‌اند تا پیر شدن یک ستاره به‌طور غیرمعمول هرج‌ومرج‌دار را ببینند – و دریافتند که این ستاره به سمت یک مرگ خشن و تماشایی پیش می‌رود.

این ستاره که در نزدیکی کهکشان مثلث (همچنین به عنوان مسیه 33 شناخته می‌شود) واقع شده است، در میانه مرحله گذار به یک رده از ستارگان بسیار ناپایدار به نام ستاره‌های ولف‌رایه قرار دارد. مشاهدات جدید نشان می‌دهد که ستاره شروع به انتشار سیگنال جدیدی کرده است که در اولین رصد ستاره در سال 2018 دیده نشد.

سیگنال جدید، توسط طول‌موج‌های تابش الکترومغناطیسی شناسایی شد که از خود ساطع می‌کند و نشان می‌دهد که ستاره دارای همجوشی هسته‌ای، کربن یا آهن در اعماق خود می‌باشد. سیگنال جدید همچنین نشان می‌دهد که این ستاره پرجرم که به راحتی 25 برابر جرم خورشید است، به سرنوشت نهایی خود یعنی انفجار در یک ابرنواختر تماشایی نزدیکتر شده است.

اولیویا گانت، دانشجوی فارغ‌التحصیل در دانشگاه تافتس در ماساچوست که بخشی از این تحقیق جدید است، روز سه شنبه (6 ژوئن) گفت: «واقعاً جالب است که ما توانسته‌ایم یک تغییر واقعی در طیف جسم را تنها در چهار سال ببینیم.). ما معتقدیم که این ممکن است اولین مشاهده از یک ستاره ولف رایه باشد که در زمان واقعی تکامل می‌یابد.

تیم گانت ستاره BELLS 1 را مخفف «منابع نورانی با پوشش گسترده انتشار، نوع گستره وسیعی از تشعشعات منتشر شده توسط ستارگان ولف رایه» نامیده است.

BELLS 1 احتمالاً به عنوان یک ستاره داغ و پرجرم شروع شد و به سرعت مخزن هیدروژن خود را با ترکیب عناصر سبک تر به عناصر سنگین‌تر از همجوشی هسته‌ای از دست داد. طیف غنی شناسایی شده توسط تیم گانت به دلیل بادهای خشمگین BELLS 1 است که با سرعت 2.2 تا 5.4 میلیون مایل در ساعت (3.5 میلیون تا 8.7 میلیون کیلومتر در ساعت) منفجر می‌شود و در هر میلیون سال حدود 10 جرم خورشیدی ماده ستاره‌ای را از بین می‌برد. مواد ستاره‌ای دور ریخته شده به کیهان نزدیک پمپاژ می‌شود که باعث شکل‌گیری ستارگان نسل‌های آینده و غنی‌سازی آنها با عناصر بازیافتی می‌شود.

هنگامی که تیم برای اولین بار BELLS 1 را در سال 2018 با استفاده از رصدخانه کک واقع در بالای آتشفشان Mauna Kea در هاوایی مشاهده کرد، این ستاره دارای سه خط انتشار بود. اما در طول مشاهدات بعدی آنها در سال 2022، BELLS 1 خط انتشار جدیدی را به نمایش گذاشت و اشاره کرد که در تکامل کوتاه و پرانرژی خود قدمی فراتر برداشته است. BELLS 1 که با نور میلیونها خورشید می‌درخشد، اکنون به پایان عمر 10 میلیون ساله خود نزدیک شده است. هنگامی که سوخت ستاره به طور کامل تمام شود، منفجر شده و به چیزی تبدیل می‌شود که ستاره‌شناسان آن را ابرنواختر نوع I می‌نامند.

مشاهدات جدید هیجان انگیز هستند اما کاملاً تعجب آور نیستند. گانت در کنفرانس خبری روز سه‌شنبه گفت: «ما می‌دانیم که آنها در بازه‌های زمانی کوتاه وجود دارند، بنابراین انتظار داریم تغییرات سریعی را شاهد باشیم.

به گفته ناسا، ستارگان ولف رایه مانند BELLS 1 به سرعت زندگی کرده و سخت می‌میرند، بنابراین تماشای این تکامل یک فرصت نادر و ارزشمند برای ستاره شناسان است. تنها 200 ستاره از این قبیل در کهکشان راه شیری شناخته شده‌اند. ستاره‌شناسان گمان می‌کنند که ممکن است 1000 یا 2000 بیشتر در آنجا وجود داشته باشد، اما توسط پتوهای غبار غلیظی پوشیده شده است.

در همین حال، BELLS 1 به معنای واقعی کلمه عملکرد درخشانی را ارائه می‌دهد.

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

A chaotic star is inching toward a violent death as astronomers watch in real-time

By Sharmila Kuthunur

 https://www.space.com/chaotic-star-wolf-rayet-supernova