ستاره سبز آسمانی

Zubeneschamali یا پنجه شمالی: ستاره سبز آسمانی؟

درخشان‌ترین ستاره در صورت فلکی میزان؛ ستاره بتای-میزان (β Librae) یا «الزُبَانَی الشَمَالِی (Zubeneschamali) است. قدر ظاهری آن 61 / 2 و فاصله آن از منظومه شمسی ۱۸۵ سال نوری برآورد می‌شود.

در رده‌بندی ستاره‌ای این ستاره متعلق به رده طیفی B8 V است. این به آن معناست که با یک کوتوله سفید – آبی طرف هستیم. بتا-میزان یک چرخنده بسیار سریع است، مقدار مؤلفه افقی سرعت چرخش آن ۲۵۰ کیلومتر در هر ثانیه است. شعاع این ستاره 9 / 4 برابر خورشید و درخشندگی آن ۱۳۰ برابر خورشید تخمین زده می‌شود.

نام خاص این ستاره «الزُبَانَی الشَمَالِی» است. این نام عربی به معنی «پنجه شمالی» یا «چنگال شمالی» است. نام لاتین آن Lanx Borealis به معنی معیار یا مقیاسِ، شمالی است.

بتا – میزان به عنوان یک ستاره تکی شناخته‌شده است اما با این حال یک تغییر منظم در درخشندگی آن (قدر 03 /0) مشاهده‌ شده که احتمال وجود یک همدم را برای آن افزایش می‌دهد.

اگر چه بعضی از دانشمندان می‌گویند که ستاره‌ها نمی‌توانند سبز باشند، بسیاری از ستاره‌ها مثل  Zubeneschamali خلاف این امر را ثابت می‌کنند.

Libra یک الگوی ستاره‌ای ضعیف و الماس شکل است.

Maps created with Stellarium by AstroBob. Used with permission.

Zubeneschamali، نام مستعار Beta Librae، درخشان‌ترین ستاره در صورت فلکی میزان است. این ستاره فقط کمی روشن‌تر از ستاره روشن دیگر Libra، به نام Zubenelgenubi یا پنجه جنوبی می‌باشد. کتاب اطلس آسمانی بی‌نظیر برنهام نوشته ویلیان تایلر اولکات، که برای علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی پیشنهاد می‌شود، به این ستاره به عنوان “… تنها ستاره‌ای است که به رنگ سبز درخشان است” اشاره می‌کند. بعضی از ستاره‌شناسان موافق و برخی مخالف این موضوع هستند. اگر در واقع، Zubeneschamali واقعا سبزرنگ است، این ستاره تنها ستاره سبز در میان ستاره‌های روشن در آسمان است.

Zubeneschamali در این عکس آبی به نظر می‌رسد. عکس از nikomi.net.

چگونه می‌توانیم Zubeneschamali را پیدا کنیم؟

این ستاره را در تابستان در آسمان نیمکره شمالی برای خودتان جستجو کنید. با فرض اینکه شما در نیمکره شمالی هستید، در تابستان آنرا در آسمان جنوبی خود به راحتی می‌توانید پیدا کنید.

برای پیدا کردن Zubeneschamali به اندازه عرض دو مشت به سمت شمال غرب (سمت راست بالا) ستاره آبی درخشان قلب‌العقرب در صورت فلکی عقرب حرکت کنید.

Zubeneschamali کمی پرنورتر از ستاره برادرش Zubenelgenubi است. اما Zubenelgenubi به عنوان ستاره آلفای صورت فلکی میزان تعریف شده است. پس چرا ستاره درخشان آلفای صورت فلکی‌اش نیست؟ این امر به این دلیل است که Zubenelgenubi  در نزدیکی دایره البروج (مسیر خورشید، ماه وسیاره‌ها در آسمان) می‌باشد.

اگر Zubeneschamali را با چشم خود را به رنگ سبز نمی‌بینید، از دوربین دوچشمی برای اینکار کمک بگیرید. دوستان خود را نیز برای تماشای این ستاره دعوت کنید. شما ممکن است کشف کنید که افراد این ستاره را به  رنگ‌های متفاوتی می‌بینند!

Zubeneschamali نشان دهنده پای چپ عقرب در صورت فلکی عقرب است.

نقش برجسته میزان نشان دهنده ترازوی عدالت (و نه همیشه برابر) است. تصویر از toonist.com.

تاریخچه و اسطوره:

هر دوی نام‌های این ستاره‌ها – Zubeneschamali و Zubenelgenubi – هم‌قافیه با Obi-Wan Kenobi از جنگ ستارگان هستند. نامهای دو ستاره درخشان صورت فلکی ترازو از عربی مشتق گرفته شده‌اند. Zubenelgenubi به معنای پنجه جنوبی (پنجه عقرب) و Zubeneschamali به معنای پنجه شمالی (عقرب) است. این نامها به دوران بابلیهای باستان باز می‌گردد که این ستارگان  ترازو را به عنوان قسمتی ازصورت فلکی عقرب می‌دیدند.

مشخصا، یونانیها و رومیها این قسمتها را ازصورت فلکی عقرب حذف و به ترازو افزوده اند، به این خاطر که خورشید درمقابل این صورت فلکی دراعتدال پاییزی می درخشیده است. تعادل سمبل طول مساوی شب و روز است که با آمدن اعتدال فرا می رسد.

صورت فلکی ترازو نشان دهنده موقعیت اعتدال پاییزی در 2000 سال پیش بوده است.هم اکنون خورشید مقابل صورت فلکی خوشه در اعتدال پاییزی می درخشد.

مطابق اسطوره شناسی یونانی، صورت فلکی خوشه نماینده آسترئا، الهه عدالت است که میزان را نگهداشته است. ریچارد هینکلی آلن درکار کلاسیک خود، نامهای ستارگان می‌گوید میزان در چشم رومیهای باستان ممکن است قائل به الوهیت دانستن آگوستوس به عنوان داور عدالت بوده باشد.

ظاهرا، یونانیان باستان و رومیان مرزهای مرزها را تغییر دادند، و صورت فلکی Libra Scales را ایجاد کردند. به خوبی بیش از 2000 سال پیش، خورشید در اوج پاییز در تابوت تابان، در طول تابستان نمادی از طول روز و شب در برابر اعتدال است. در حال حاضر، خورشید در مقابل صورت فلکی ویرجین دوشیزه در اواسط پاییز است که سالانه در حدود یا نزدیک به 22 سپتامبر رخ می دهد.

در افسانه ستاره یونان باستان، صورت فلکی ویرجین نشان Astrea، الهه عدالت، برگزاری Libra Scales و قضاوت در مورد روح انسان است. تصور می شود که شهروندان روم با ارتدوس، تسبیح قضاوت الهی، با ارتش روبرو می شوند.

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Zubeneschamali: A green star?

Posted by Bruce McClure in ASTRONOMY ESSENTIALS | BRIGHTEST STARS | June 25, 2019

https://earthsky.org/brightest-stars/libras-zubeneschamali-the-only-green-star