این ذرات سیارکی ممکن است “بکر”ترین نمونه ما از بیرون منظومه شمسی باشند!!
یکی از نمونه‌های سیارک ریوگو. (JAXA)
سنگ‌های بازیابی شده از سیارکی در مدار خورشیدی نزدیک به زمین می‌تواند «بکر»ترین نمونه سنگ کیهانی باشد که تاکنون داشته‌ایم.
بر اساس یک تجزیه و تحلیل جدید از موادی که از سیارک ریوگو به زمین تحویل داده شده است، نمونه‌های سنگ و غبار یکی از پاکترین مواد منظومه شمسی هستند که تا به حال فرصت مطالعه داشته‌ایم – و ترکیب آنها نشان می‌دهد که آنها ترکیب شیمی از بخش‌های بیرونی سیستم هستند.
این نمونه‌ها نه تنها ابزاری منحصربفرد برای درک منظومه شمسی و شکل‌گیری آن به ما می‌دهد، بلکه زمینه جدیدی را در اختیار ما قرار می‌دهد که در آن بتوانیم سایر سنگ‌های فضایی را تفسیر کنیم که در تماس با زمین آلوده شده‌اند.
تیمی به سرپرستی کیهان‌شناس موتو ایتو از آژانس فناوری علوم دریایی-زمینی ژاپن (JAMSTEC) در ژاپن نوشت: ذرات ریوگو، آلوده‌نشده‌ترین و تکه‌نشده‌ترین مواد فرازمینی هستند که تاکنون مطالعه شده‌اند و بهترین تطابق موجود را برای ترکیب منظومه شمسی می‌دهند.”
حدود 4.6 بیلیون سال از تشکیل خورشید و منظومه شمسی در اطراف آن می‌گذرد. بدیهی است که این زمان بسیار طولانی است و از آن زمان تاکنون چیزهای زیادی تغییر کرده است. اما ما کپسولهای زمانی داریم که به ما امکان می‌دهد شیمی اولیه منظومه شمسی را مطالعه کنیم تا بفهمیم چگونه همه اینها با هم جمع شده‌اند. اینها تکه‌های سنگی مانند دنباله‌دارها و سیارک‌ها هستند که از زمان شکل‌گیری کم و بیش بدون تغییر در فضا در حال حرکت هستند.
بازدید از صخره‌ای دور از زمین کار آسانی نیست و جمع آوری و بازگرداندن نمونه‌ها بسیار آسان نیست. از لحاظ تاریخی، ما به سنگ‌های فضایی که به سمت ما می‌آیند تکیه کرده‌ایم تا روی این کپسولهای زمانی تحقیق کنیم. شهاب‌سنگ‌هایی که به عنوان کندریتهای کربنی شناخته می‌شوند، بهترین ابزار موجود برای بررسی ترکیب سیارک‌هایی بوده‌اند که احتمالاً آب را به زمین رسانده‌اند، زیرا منظومه شمسی هنوز در حال شکل‌گیری بود.
تنها قوی‌ترین تکه‌های سنگ فضایی از سختی‌های انفجاری ورود اتمسفر باقی می‌مانند و حتی پس از آن نیز توسط محیط زمینی تغییر یافته و آلوده می‌شوند.
در سال‌های اخیر، جسارت برای لمس سیارک‌ها در حد توانایی‌های ما بوده است. در دسامبر سال 2020، کاوشگری که توسط آژانس فضایی ژاپن (JAXA) به ریوگو فرستاده شده بود، محموله ارزشمندی را جمع‌آوری کرد: نمونه‌هایی از مواد که از سطح سیارک جمع‌آوری شده و در ظروف استریل به خانه منتقل شدند.
دانشمندان از آن زمان مشتاقانه در حال مطالعه محتویات آن بوده‌اند و نشان داده‌اند که این سیارک از نظر ترکیبی بسیار شبیه به آن کندریتهای کربنی است و آن را به سیارکی نوع C تبدیل کرده است. همچنین حاوی مولکولهای پری بیوتیک – پیش‌سازهای ترکیبات بیولوژیکی – است و ممکن است زمانی یک دنباله‌دار بوده باشد.
تحلیل جدید حتی عمیق‌تر می‌شود. ایتو و همکارانش دریافته‌اند که فراوانی هیدروژن و نیتروژن سنگین در سیارک با منشأ منظومه شمسی بیرونی مطابقت دارد. یعنی ریوگو زندگی خود را بسیار دورتر از خورشید آغاز کرد. این امر می‌تواند با نظریه دنباله‌دار مطابقت داشته باشد، زیرا آن اجرام یخی بازدیدکنندگانی از مناطق دورتر منظومه شمسی هستند.
محققان دریافتند ریوگو نیز یک تفاوت فاحش با کندریتهای کربن‌دار دارد. فری هیدریت (ترکیبات آهن و اکسیژن) و سولفات (گوگرد و اکسیژن) از نمونه‌های سیارک مفقود شده است. از آنجایی که این ترکیبات در شهاب‌سنگ‌ها یافت می‌شوند، تصور می‌شد که جزء مواد فرازمینی باشند. فقدان آنها در ریوگو نشان می دهد که آنها می‌توانند نتیجه هوازدگی زمینی در شهاب سنگها باشند.
به این معنی که مطالعات آتی شهاب‌سنگ‌ها باید این احتمال را در نظر بگیرند… و ماموریت‌های بازگشت نمونه سیارک‌ها در آینده می‌توانند روشنگری بیشتری در مورد این موضوع داشته باشند.
محققان در مقاله خود نوشتند: «در این مطالعه نشان می‌دهیم که شهاب‌سنگ‌های [کربن‌دار]، علی‌رغم اهمیت ژئوشیمیایی‌شان به‌عنوان نماینده‌ای از ترکیب منظومه شمسی، نمونه‌هایی آلوده به زمین هستند».
“یافته‌های این مطالعه به وضوح اهمیت نمونه‌برداری مستقیم از سیارکهای ابتدایی و نیاز به انتقال نمونه‌های برگشتی را در شرایط کاملا بی‌اثر و استریل نشان می‌دهد. شواهد ارائه شده در اینجا نشان می‌دهد که ذرات ریوگو بدون شک یکی از پاکترین مواد منظومه شمسی هستند که برای آزمایش موجود است. مطالعه و بررسی‌های مداوم این نمونه‌های ارزشمند قطعاً درک ما را از فرآیندهای اولیه منظومه شمسی گسترش می‌دهد.»
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
These Asteroid Particles May Be Our Most ‘Pristine’ Sample of The Outer Solar System
By MICHELLE STARR 16 August 2022
https://www.sciencealert.com/these-asteroid-particles-may-be-our-most-pristine-sample-of-the-outer-solar-system