ستارهشناسان بزرگترین کهکشان رادیویی را پیدا کردند!!
اعتبار:مارتیجن اوئی و همکاران
تیمی به رهبری مارتیجن اوئی دانشجوی دکترا به طور شانسی یک کهکشان رادیویی کشف کرده است. جفت ستونهای پلاسما بزرگترین ساختار ساخته شده توسط یک کهکشان است که تاکنون شناخته شده است. این یافته برخی فرضیههای طولانیمدت در مورد رشد کهکشانهای رادیویی را رد میکند.
یک سیاهچاله بسیار پرجرم در مرکز بسیاری از کهکشانها کمین کرده است که تولد ستارگان جدید را کند میکند و بنابراین به شدت بر چرخه حیات کهکشان به صورت کلی تأثیر میگذارد. گاهی اوقات، این امر منجر به صحنههای آشفتهای میشود: سیاهچاله میتواند دو جریان جت ایجاد کند که مواد ساختمانی ستارههای کوچک را تقریباً با سرعت نور از کهکشان خارج میکند. در این فرآیند خشونتآمیز، گرد و غبار ستارهای چنان گرم میشود که در پلاسما حل میشود و در نور رادیویی میدرخشد. تیم بینالمللی محققان از لیدن (هلند)، هرتفورت شایر، آکسفورد (هر دو بریتانیا) و پاریس (فرانسه) اکنون این نور را با تلسکوپ پاناروپایی لوفار جمعآوری کردهاند.
تصویر دو ستون پلاسما خاص است، زیرا پیش از این دانشمندان ساختاری به این بزرگی را ندیده بودند که توسط یک کهکشان ساخته شده است. این کشف نشان میدهد که حوزه نفوذ برخی کهکشانها به دور از محیط مستقیم آنها میرسد. دقیقا تا کجا؟ تعیین آن سخت است. عکسهای نجومی از منظر زمین گرفته شدهاند. در نتیجه، دانشمندان تنها میتوانند بخشی از طول کهکشان رادیویی را اندازهگیری کنند: تخمین قسمت پایینی از طول کل. اما حتی آن کران پایین، بیش از 16 میلیون سال نوری وسعت دارد و با صد راه شیری متوالی قابل مقایسه است.
با چشم رادیویی قابل مشاهده است
از آنجایی که زمین جایگاه خاصی در جهان ندارد، هرگز احتمال زیادی وجود نداشت که چنین ساختار کهکشانی بزرگی در حیاط خلوت ما ساکن شود و در واقع: غول رادیویی سه بیلیون سال نوری از ما فاصله دارد. با وجود این فاصله حیرتانگیز، این غول به اندازه ماه در آسمان ظاهر میشود که نشانهای از این است که این سازه باید طول بیسابقهای داشته باشد. این واقعیت که چشمهای رادیویی تلسکوپ لوفار فقط همین الان غول را دید، به این دلیل است که ستونها نسبتا ضعیف هستند. دانشمندان با پردازش مجدد مجموعهای از تصاویر موجود به گونهای که الگوهای ظریف خودنمایی میکردند، ناگهان توانستند غول را تشخیص دهند.
آلسیونئوس غول پیکر
محققان این سازه غولپیکر را به نام پسر اورانوس، خدای اولیه آسمان یونان، آلسیونئوس نامیدند. این آلسیونئوس اسطورهای غولی بود که برای برتری بر کیهان با هراکلس و دیگر المپیکیها جنگید. در محراب پرگامون در برلین که شهرت جهانی دارد، مجسمهای از این آلسیونئوس حک شده است.
رقص شبحوار
ستونهای آلسیونئوس احتمالاً اطلاعاتی را در مورد رشتههای عمدتاً گریزان وب کیهانی نشان میدهد. وب کیهانی نام دیگری برای جهان بزرگ معاصر است که شبیه شبکهای از رشتهها و گرهها است که اخترشناسان به ترتیب آنها را رشتهها و خوشهها مینامند. کهکشانها در رشتهها و خوشهها خودشان به وضوح قابل مشاهده هستند، اما شناسایی محیط بین کهکشانها فقط در خوشهها موفقیتآمیز بوده است. آیا آلسیونئوس میتواند این روند را تغییر دهد؟
از آنجایی که آلسیونئوس ، درست مانند کهکشان راه شیری، در یک رشته زندگی میکند، ستونهای آن هنگام حرکت در محیط، باد مخالف را احساس میکنند. این امر به طرز ماهرانهای جهت و شکل ستونها را تغییر میدهد: آنها یک رقص آهسته با یک شریک نامرئی اجرا میکنند. برای سالهای متمادی، دانشمندان پیشنهاد کردهاند که شکلها و فشارهای موجود در ستونهای کهکشانهای رادیویی میتواند به ویژگیهای رشته مربوط باشد، اما هرگز نمونهای پیدا نکردند که در آن این ارتباط به اندازه آلسیونئوس قابل قبول باشد.
سیاهچالهها پایههای اصلی کیهانی هستند
وب کیهانی شکل خود را حفظ میکند زیرا نیروی جاذبه با فشار گرمایی محیط در رشتهها و خوشهها جبران میشود. در دو دهه گذشته مشخص شده است که گرد و غبار درخشانی که جریانهای جت از کهکشانها خارج میشوند، وب را گرم نگه میدارند. به این ترتیب، سیاهچالههای مرکزی در کهکشانها به حفظ ساختار مقیاس بزرگ جهان ما کمک میکنند. این امر بسیار قابل توجه است زیرا سیاهچالهها در مقایسه با رشتهها و خوشهها بسیار کوچک هستند. گویی چیزی به اندازه یک سنگ مرمر دمای زمین را تنظیم میکند.
منشا مرموز
دانشمندان در مورد منشا آن ابتدا به یک ابرسیاهچاله پرجرم، یک جمعیت ستارهای گسترده (و به همین ترتیب غبار ستارهای زیاد)، یا جریانهای جت فوقالعاده قدرتمند فکر کردند. با کمال تعجب، به نظر میرسد که آلسیونئوس در تمام این جنبهها در مقایسه با خواهران و برادران کوچکترش کمتر از حد متوسط است. بنابراین، در زمانهای آینده، تیم بررسی خواهد کرد که آیا محیط کهکشانهای رادیویی میتواند رشد غولها را توضیح دهد یا خیر.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
Astronomers find largest radio galaxy ever
by Leiden University FEBRUARY 16, 2022
https://phys.org/news/2022-02-astronomers-largest-radio-galaxy.html