دوازده حقیقت جذاب درباره گالیلئو گالیله قسمت دوم

گالیله در زمینه‌های فیزیک و ستاره‌شناسی، به دلیل مشارکت‌های بی‌شمارش در علم به عنوان یک پدر بنیانگذار شناخته شده است. این متفکر ایتالیایی بر رویکردی روشمند و ریاضی‌گونه برای مطالعه جهان تاکید کرد و الهام‌بخش روش علمی مدرنی بود که حتی 380 سال پس از مرگش، به صورت بستری برای تحقیقات علمی باقی مانده است. نوآوری‌های او در حوزه حرکت و گرانش به همان اندازه استثنایی هستند و پایه‌های فیزیک امروزی را پایه‌ریزی کرده‌اند و او را به یکی از بزرگترین دانشمندان تمام دوران تبدیل کرده‌اند. اما همه این مشارکت‌ها با مشاهدات نجومی او کم‌رنگ می‌شود.  وی لکه‌های روی خورشید، دهانه‌های ماه و ستارگان را در سراسر کهکشان راه شیری را مشخص می‌کرد- البته اگر به یافته‌های تاریخی او در مورد چگونگی چرخش کیهان به دور خورشید اشاره نکنیم.

گالیله در سال 1615 نوشت: “من در آسمان چیزهای زیادی را کشف کردم که قبل از عصر ما دیده نشده بودند.” در واقع، او نحوه درک مردم از جهان را تغییر داد. در اینجا 12 حقیقت جالب در مورد زندگی و حرفه او وجود دارد که ممکن است چندان آشنا نباشند:

او یک مخترع پرکار بود

گالیله به خاطر چندین اختراع مهم مورد تقدیر قرار گرفته است: ترموسکوپ (دماسنج قدیمی که مانند دماسنج مدرن نوسانات دما را نشان می‌دهد) و  قطب‌نماهای نظامی ستایش می‌شود و چندین شکل  وسیله‌ای به نام سکتور که به عنوان قطب نماهای نظامی نیز شناخته می‌شوند.

 از ابزار دوم برای ضرب و تقسیم و یافتن ریشه‌های مربع و مکعب و سایر توابع ریاضی استفاده شد. گالیله این اختراعات را به منظور تکمیل حقوق خود به عنوان استاد فروخت.

سکتور:

توپ (در حدود سال 1325 معرفی شد) پیچیده‌تر و متحرکتر شد، ابزارهایی برای کمک به توپچی ساخته شد. برای اندازه‌گیری ارتفاع لوله، قطب‌نمای توپچی در قرن شانزدهم معرفی شد. از دو بازو در زوایای قائم ، مانند گونیای نجاری و مقیاس دایره‌ای بین آنها تشکیل شده بود که روی آن یک خط شاقول ارتفاعات را نشان می‌داد (شکل 1 را ببینید).

شکل 1

 سایر ابزارهای ریاضی ساخته شده در این زمان شامل قطب‌نما یا تقسیم‌کننده‌ها بود که مقیاس‌های مفید مختلفی روی پایه‌های خود داشتند. گالیله استفاده از هر دو نوع ابزار را با هم ترکیب کرد و یک قطب نما یا سکتور متناسبی را طراحی کرد که مقیاس‌های مفید زیادی روی پایه‌های آن حک شده بود و می‌توانست برای اهداف مختلفی از جمله توپخانه استفاده شود (شکل 2 و 3 را ببینید).

شکل 2

بسیاری از شاگردان گالیله از اشراف‌زادگان اروپایی بودند که علاوه بر موضوعات سنتی نیاز به یادگیری موضوعات عملی مختلفی داشتند. او به این دانش‌آموزان که بسیاری از آنها در خانه او زندگی می‌کردند، استحکامات، نقشه‌برداری، کیهان‌شناسی و استفاده از سکتور را آموزش می‌داد. گالیله یک دستورالعمل برای سکتور خود نوشت و در سال 1598 یک سازه  به نام Marcantonio Mazzoleni را برای تولید این سکتور در خانه خود نصب کرد. شاگردان او سکتورها را به همراه کتابهای راهنما از گالیله خریدند و آموزش خصوصی او را در این زمینه دریافت کردند.

شکل 3

بعید است که گالیله از این سرمایه‌گذاری پول زیادی به دست آورده باشد، اما نشان‌دهنده تلاش‌های کارآفرینانه او در مواجهه با مسئولیت‌های مالی شدید به عنوان مسن‌ترین مرد خانواده‌اش بود.

گالیله تلسکوپ را به سمت آسمان چرخاند

در سال 1609، گالیله از اختراعی در هلند مطلع شد که اجسام دور را بسیار نزدیکتر نشان می‌داد و محقق بلافاصله برای ساختن چیزی مشابه اقدام کرد. در حالی که او اولین کسی نبود که تلسکوپ را طراحی کرد، کار گالیله با این ابزار مطمئناً نوآورانه بود. ستاره‌شناس این ابزار را برای بزرگنمایی اجسام تا 20 تا 30 برابر بهبود بخشید و معروفتر از آن، یکی از اولین افرادی بود که آن را به سمت آسمان نشانه گرفت.

مناظر موجود در تلسکوپ او جهان را تکان داد

مشاهدات گالیله نشان داد که ستارگان بسیار بیشتر از آنچه قبلاً تایید می‌شد در آسمان پراکنده شدند. که سطح ماه سنگی و پوشیده از دهانه بود و اینکه خورشید با لکه‌های خورشیدی‌اش دیده  شد. این یافته‌ها برای اولین بار نشان داد که دانش ما در مورد جهان تا کامل بودن فاصله زیادی دارد. گالیله همچنین مشاهده کرد که یک حلقه عجیب سیاره زحل را احاطه کرده است، چهار قمر به دور مشتری در حال حرکت هستند و زهره از فازهایی عبور می‌کند که مانند فازهای ماه خودمان است – بنابراین ثابت می‌کند که این “سیاره خواهر” واقعاً به دور خورشید می‌چرخد. این مشاهدات در شکستن نظریه رایج در آن زمان ضروری بود که ادعا می‌کرد جهان در اطراف زمین متمرکز شده است،.

او در میان خانواده سلطنتی مشهور بود

این پیشرفت‌های نجومی که در متنی در سال 1610، Sidereus Nuncius (پیام‌آور Sidereal) شرح داده شد، توجه جدی را به سمت محقق جلب کرد. گالیله با تقدیم متن به فرمانروای توسکانی، کوزیمو دوم مدیچ و نامگذاری قمرهای مشتری به نام “ستاره‌های پزشک” به نام همان شخصیت حامی هنر و علوم که شاگرد قبلی او بود، از تبلیغات آن استفاده کرد.). این نوع ژست در سراسر دوره رنسانس رایج بود و بسیاری از افراد با نفوذ از هنرمندان و دانشگاهیان حمایت می‌کردند تا اعتبار شخصی خود را افزایش دهند. برای اکتشافات خود، گالیله با یک قرار ملاقات در دربار کوزیمو پاداش گرفت.

گالیله با کلیسا درگیر شد

اگرچه این مشاهدات تلسکوپی به گالیله ثابت کرد که جهان در اطراف خورشید متمرکز شده است، حمایت صریح فزاینده او از “خورشید مرکزی” عواقب جدی داشت. در آن زمان، کلیسای کاتولیک برای حفظ مدل سنتی کیهان مبارزه کرد، و در سال 1616 آنها نظریه خورشیدمرکزی را با عنوان «احمقانه و پوچ» و «به طور رسمی بدعت‌گذار» محکوم کردند، زیرا به نظر می‌رسید که با چند بخش از کتاب مقدس در تضاد است. در نتیجه، گالیله تا سال 1632 به طور علنی از این موضوع اجتناب کرد. زمانی که او «گفتگو در مورد دو سیستم اصلی جهان» را منتشر کرد که به نظر می‌رسید به شدت از خورشیدمرکزی حمایت می‌کند، گالیله بلافاصله توسط واتیکان محاکمه شد، پس از آن مشخص شد که او “به شدت مظنون به بدعت” است و به حبس خانگی نامحدود محکوم شد. اگرچه گالیله به دلیل این درگیری مشهور است، این محقق در زندگی شخصی خود به طرز شگفت‌انگیزی معتقد بود: او به عنوان یک دانشمند بزرگ شد. کاتولیک سرسختی بود و حتی کشیشی را به عنوان یک شغل بالقوه در نظر گرفت.

او کور شد

گالیله در حالی که به جرم بدعت در خانه خود در نزدیکی فلورانس زندانی بود به کار و نوشتن ادامه داد و در این مدت دید او شروع به تار شدن کرد. در سال 1638، این ستاره‌شناس کاملاً نابینا شده بود. اگرچه در آن زمان تصور می‌شد که نابینایی او ناشی از خیره شدن به خورشید است، اما این وضعیت احتمالاً ناشی از آب مروارید و گلوکوم بود.

تلسکوپ گالیه همچنان به سمت آسمان  می‌نگرد.

امروزه، موزه گالیله در فلورانس، بزرگ‌ترین مجموعه جهان از زیورآلات و ابزار گالیله، از جمله دو تلسکوپ باقی‌مانده را در خود جای داده است که همچنان الهام‌بخش اذهان علمی هستند. جالب توجه است که این تلسکوپها در کنار چندین انگشت جدا شده گالیله دیده می‌شوند که پس از مرگ او توسط فداییان سرسخت او از بدن او جدا شدند. امروزه، این انگشتان به سمت بالا نمایش داده می‌شوند و مردم را به چالش کشیدن و اصلاح تصورات خود از کیهان سوق می‌دهند.

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

12 fascinating facts about Galileo Galilei

By Sam Walters  |  Published: Thursday, November 11, 2021

https://astronomy.com/news/2021/11/12-fascinating-facts-about-galileo-galilei

The Galileo Project

http://galileo.rice.edu/sci/instruments/sector.html