در این مقاله به چگونگی پیدا کردن آبگردان بزرگ و کوچک میپردازیم!!
در هر زمان از سال میتوانید آبگردان بزرگ و کوچک را در آسمان نیمکره شمالی پیدا کنید. ستاره شمالی، قطبی، در انتهای دسته آبگردان کوچک واقع شده است.
اکثر مردم میتوانند آبگردان بزرگ را به راحتی تشخیص دهند. برای یافتن نمونه کوچکتر آن، فقط ستارههای انتهایی را که در کاسه آبگردان بزرگ قرار دارند، به سمت آبگردان کوچک دنبال کنید. در این مقاله درباره این ستارهها بیشتر یاد میگیرید.
پاتریک پاندی در بوپال، مادیا پرادش، هند در 2 فوریه 2021 این عکس را از آبگردان بزرگ ثبت کرد. با شروع ماه مارس، هر شب آبگردان بزرگ را در حال صعود در شمال شرقی خواهید دید. با تشکر از پاتریک!
آبگردان بزرگ یکی از سادهترین الگوهای ستارهای برای یافتن در آسمان زمین است. تقریباً در هر شب صاف در نیمکره شمالی قابل مشاهده است، نقطه به نقطه مانند ملاقه آشپزخانه به نظر میرسد. هنگامی که زمین میچرخد، آبگردان بزرگ و همسایه آسمانی آن، آبگردان کوچک، در اطراف ستاره شمالی میچرخند که به آن ستاره قطبی نیز میگویند. از قسمت شمالی نیمکره شمالی، آبگردانهای کوچک و بزرگ به طور مداوم در آسمان همیشه در بالای افق شما حضور دارند و بیوقفه در اطراف قطب شمال میچرخند.
اگر میتوانید آبگردان بزرگ را ردیابی کنید، آبگردان کوچک و ستاره شمالی (قطبی) را نیز خواهید یافت.
عصرهای بهار و تابستان در نیمکره شمالی، آبگردان بزرگ در بالاترین حد خود در آسمان عصر میدرخشد. در عصرهای پاییز و زمستان نزدیک به افق واقع شده است.
آبگردان بزرگ در صحرای یوتا، تصویر از مارک توسو.
آبگردان بزرگ در آوریل 2017 توسط کرت زپتلو به تصویر کشیده شد. اگر به ستاره دوم دسته آبگردان یعنی میزار دقت کنید، میتوانید ستاره کوچک یعنی الکور را ببینید.
آبگردانهای بزرگ و کوچک در فصول مختلف و زمانهای مختلف شب که توسط متیو چین در هنگ کنگ گرفته شده است.
ستارگان در آبگردان بزرگ از کن کریستیسون. او این عکس را در سپتامبر 2013 گرفته است.
مهم نیست که در چه زمانی از سال به آنها نگاه کنید، دو ستاره بیرونی در کاسه آبگردان بزرگ همیشه به قطب اشاره میکنند.
در اینجا نحوه یافتن ستاره شمالی آمده است:
آبگردان بزرگ دارای دو قسمت، یک کاسه و یک دسته است. به دو ستاره بیرونی در کاسه آبگردان بزرگ توجه کنید. آنها دبه و مراق نامیده میشوند و یک خط فرضی که بین آنها کشیده شده به قطب شمال یا ستاره شمالی میرسد. به همین دلیل است که دبه و مراق به عنوان نشانگر یا راهنما شناخته میشوند.
در اینجا چگونگی یافتن آبگردان کوچک آورده شده است:
پولاریس پایان دسته آبگردان کوچک است. پس چرا انتخاب آبگردان کوچک به آسانی آبگردان بزرگ نیست؟ پاسخ این است که ستارگان بین ستاره قطبی و کاسه بیرونی – کوکب و فرقد – نسبتاً کم نور هستند. برای دیدن هر هفت ستاره آبگردان کوچک به آسمان تاریک نیاز دارید.
آبگردان بزرگ بخشی از صورت فلکی خرس بزرگ آسمانی است. تصویر از Night Sky Interlude:
http://burro.astr.cwru.edu/Academics/Astr201/Spring/Spring.html
آبگردان بزرگ صورت فلکی نیست که یک صورتواره یا الگوی مشهور ستارهای است. آبگردان بزرگ نسخه کوچکی از صورت فلکی خرس بزرگ است. ستارههای آبگردان بزرگ، دم و عقب خرس را مشخص میکند. در اطلس ستارگان مشهور Mi’kmaq در شمال کانادا، آبگردان بزرگ را به عنوان یک خرس آسمانی و سه ستاره دسته را به عنوان شکارچیانی توصیف میکند که خرس را تعقیب میکنند.
آسمان پرستاره به عنوان یک تقویم و یک کتاب داستان عمل میکند، همانطور که در داستان خرس آسمانی Mi’kmaq به زیبایی نشان داده شده است. در پاییز، با شکار خرس توسط شکارچیان، گفته میشود که خون خرس چشمانداز پاییزی را رنگین میکند. در نسخه دیگری از داستان، خرس آسمانی هنگام پایین آمدن به زمین، بینی خود را زخمی میکند و بینی خونین آن به برگهای پاییز رنگ میبخشد. وقتی اواخر پاییز و اوایل شبهای زمستان خرس آسمانی درست در افق شمالی دیده میشود که نشانه مطمئنی برای شروع فصل خواب زمستانی است.
آبگردان کوچک نیز یک صورتواره است، این ستارهها متعلق به صورت فلکی خرس کوچک هستند. در دوران باستان، آبگردان کوچک بالهای صورت فلکی دراکو یا اژدها را تشکیل میداد. اما هنگامی که فینیقیان دریانورد با ستارهشناس یونانی تالس در حدود 600 سال قبل از میلادی ملاقات کردند، آنها به او نشان دادند که چگونه از ستارههای آبگردان کوچک برای پیمایش استفاده کند. بدین ترتیب، تالس بالهای دراکو را کوتاه کرد، تا صورت فلکیای ایجاد کند که به دریانوردان یونانی راهی جدید برای هدایت در کنار ستارهها بدهد.
در روزگار تالس، ستارگان کوکب و فرقد (به جای پولاریس) جهت تقریبی قطب شمال آسمانی را نشان میدادند (نقطهای در آسمان که دقیقاً بالای قطب شمال زمین است).
تا به امروز ، کوکب و فرقد هنوز به عنوان نگهبانان قطبی شناخته میشوند.
ستارهشناسان دریافتهاند که ستارگان آبگردان بزرگ (به استثنای ستاره نشانگر، دبه و ستاره دسته، قاید) در گروه ستارههای معروفی هستند که به عنوان خوشه متحرک خرس بزرگ شناخته میشوند. ستارگان آبگردان بزرگ در فاصلههای مختلف از زمین قرار دارند. تصویر از AstroPixie.
ستارهشناسان گاهی از ستارههای ثابت صحبت میکنند، اما میدانند که ستارهها واقعاً ثابت نیستند. ستارهها در فضا حرکت میکنند. بنابراین الگوهای ستارهای که امروزه آنها را به عنوان آبگردانهای کوچک و بزرگ میبینیم، با گذشت زمان به آرامی، اما مطمئناً از هم دور میشوند.
حتی اگر 25000 سال دیگر، الگوی آبگردان بزرگ تقریباً مشابه امروز به نظر برسد. ستارهشناسان دریافتهاند که ستارگان آبگردان بزرگ (به استثنای ستاره نشانگر، دبه و ستاره دسته، قاید) در گروه ستارههای معروفی هستند که به عنوان خوشه متحرک خرس بزرگ شناخته میشوند. گرانش آزادانه آنها را محدود کرده است، در همان جهت در فضا حرکت میکنند.
100000 سال دیگر، این الگوی ستارهای آبگردان بزرگ (منهای دبه و قائد) مانند امروز دیده میشود! اما همانطور که در نقاشی زیر نشان داده شده است، تفاوتهایی وجود خواهد داشت:
ستارگان آبگردان بزرگ 100000 سال پیش، امروز و 100000 سال دیگر. تصویر از AstroPixie.
کارولین کندی در خلیج دپو، اورگان، این عکس را از آبگردان بزرگ و ذاتالکرسی، با ستاره شمالی یا Polaris، بین آنها گرفته است. وی نوشت: “ستارهها پس از پنهان شدن ماه در پشت ابرها در افق اقیانوس آرام، درخشش چشمگیری مییابند. بین ذاتالکرسی و آبگردان بزرگ ستاره شمالی یا قطبی وجود دارد. “
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Here’s how to find the Big Dipper and Little Dipper
Posted by Bruce McClure in FAVORITE STAR PATTERNS | March 7, 2021
https://earthsky.org/favorite-star-patterns/big-and-little-dippers-highlight-northern-sky