چه چیزی با تلسکوپ جدید خود میتوانید مشاهده کنید!!
اگر شما فقط یک تلسکوپ جدید برای رصد دارید، تبریک میگویم، شما میتوانید از کشف اجرام شگفتانگیز عمق آسمان شب، لذت ببرید. اگر چه بسیاری از آنها ضعیف هستند و فقط کشف و تشخیص آنها چالش بزرگی است! ولی مطمئنا شما علاقه زیادی برای کشف این اجرام شگفتانگیز خواهید داشت!!
فاز اول ماه
فاز اول ماه، که در یک تلسکوپ آماتور، تقریبا 40 بار بزرگنمایی شده است. فازهای ماه هر شب تغییر میکند و هر مرحله از آن ویژگیهای جدیدی را نشان میدهد. این عکس در 20 ژانویه 2020 گرفته شده است و از هفته آینده به بعد فاز، ماه بزرگتر دیده میشود. وقتی خط طلوع خورشید، به سمت چپ حرکت میکند، سطح ماه بیشتر دیده میشود. عکس گری سرونیک.
در اینجا سه نکته مهم برای شروع کار آمده است:
اولا ـ وسایل خود را در داخل خانه تنظیم کنید، دستورالعملها را بخوانید و بدانید که چگونه کار میکندـ چطور حرکت میکند، چگونه چشمی را تغییر میدهید و…، بنابراین لازم نیست که تنظیمات را خارج از منزل در تاریکی؛ سرما و شرایط سخت انجام دهید.
دوما ـ خارج کردن تلسکوپ در روز و آشنا شدن با نحوه کار در منظرههای دور ـ درختها، ساختمانها ـ احساس خوبی به شما میدهد برای آنچه که در واقع انجام خواهید داد. به عنوان مثال، شما خواهید دید که با کمترین بزرگنمایی تلسکوپ، میتوانید اهداف بیشتری را رصد کنید. کمترین بزرگنمایی همچنین سادهترین راه برای یافتن آنچیزی است که شما در تلاش برای هدف قرار دادن آن هستید. شما همیشه میخواهید با کمترین بزرگنمایی شروع کنید. بعد از اینکه هدف خود را پیدا کردید، آن را در مرکز دید قرار دهید و سپس میتوانید با بزرگنمایی بالاتر آن را نگاه کنید.
همچنین اگر تلسکوپ دارای یك جوینده كوچك در طرفین یا دستگاه اشاره گر با نقطه قرمز باشد، سادهترین راه برای یافتن اجرام، تنظیم همین جوینده در روز است. تلسكوپ اصلی را در یك زاویه كوچك با چیزی که قرار است ببینید قرار دهید و به سوی هدف هدایت کنید، و سپس از طریق جوینده آن را ببینید. با استفاده از پیچ تنظیم کننده میتوانید یواش یواش جوینده را تنظیم کنید و آن را در وسط قرار دهید. سپس بررسی کنید که هدف هنوز در مرکز دید اصلی قرار دارد، تا مطمئن شوید که آن را از دست ندادید.
سوما ـ صبور باشید. زمان صرف شده را برای هر جستجوی هر جرم آسمانی که میخواهید پیدا کنید، واقعا بدانید. بسیاری از کاربران تلسکوپ در ابتدا انتظار دارند که اجرام را به روشنایی و رنگ هابل در چشمی ببینند ـ در حالی که اکثر اجرام نجومی در چشم انسان بسیار کمنور هستند و دید در شب ما تقریبا همه چیز را به عنوان سایه خاکستری رنگ میبیند. بخش عمدهای از آنچه که جهان به ما ارائه میدهد، ظریف خیلی دور هستند! اما با بررسی طولانی و دقیقتر اجرام، شما به تدریج آنها را تشخیص خواهید داد.
از طرف دیگر، ماه و سیارههای روشن، هدف آسانی برای پیدا کردن هستند! آنها اولین اهداف عالی برای ناظران تلسکوپی تازهوارد هستند. برای اینکه بدانید در آسمان دنبال چه چیزی میگردید میتواند مثلا از بخش آسمان این هفته سایت اسکای اند تلسکوپ؛ برای مشاهده درخشانترین ستارهها و سیارات آسمان استفاده کنید (https://skyandtelescope.org/observing/sky-at-a-glance/).
در اینجا چند پیشنهاد برای شروع کار ارائه شده است.
لذت تلسکوپ جدید: ماه
ماه یک شیء آسمانی است و نزدیکترین همسایه ما در فضا است – بزرگ، روشن، کاملا خشن و فقط کمی دورتر. یک تلسکوپ آماتور و یک نقشه ماه به خوبی میتواند شما را برای همیشه با این جرم آسمانی مشغول نگه دارد. فازهای ماه هدف خیلی خوبی برای رصد میباشند.
همیشه بهترین سطح آن – کوهها، دهانهها – در امتداد سایهمرز، طلوع آفتاب یا خط غروب خورشید را مشاهده خواهید کرد. (عکس را در بالای این صفحه ببینید!) سایهمرز، خط جداکننده بخشهای تاریک و روشن سیاره یا قمر را سایهمرز میگویند. سایهمرز نشانگر مرز میان شب و روز در اجرام آسمانی است.
سیارات روشن
سیارههای درخشان منظومه شمسی هدف خوبی برای ماجراجویی در دل شب هستند، با رصد آنها میتوانید بر مهارت رصدی خود بیفزایید.
سیاره مشتری، پادشاه سیارات میباشد و جالبترین سوژه رصدی برای یک تلسکوپ کوچک است. مشتری که یک غول گازی بدون سطح جامد میباشد به حد کافی بزرگ و روشن و دارای حلقه بوده و چهار قمر مشخص دارد که میتوان تغییرات قرارگیری آنها را در شبهای متفاوت دنبال کرد.
لکه بزرگ قرمز مشهور مشتری، که یک طوفان عظیم بزرگتر از زمین میباشد، ممکن است قابل تشخیص باشد. با اولین نگاه شما به مشتری، شما بلافاصله متوجه آرایهای از قمرهای کوچک روشن در هر دو طرف آن، خواهید بود. این چهار قمر، قمرهای گالیلهای میباشند که به افتخار گالیله به اسم ایشان نامگذاری شده است که آنها را از ایتالیا در دهه 1609 کشف کرد. گاهی اوقات همه این چهار قمر در اطراف مشتری قابل مشاهده است: گاهی اوقات یکی از آنها در پشت مشتری قرار میگیرد یا در سایهاش پنهان میشود.
سیاره مریخ تقریبا روشن، به رنگ زرد و نارنجی میباشد. مریخ یک سیاره کوچک میباشد.
در مورد سیارات دیگر؟ صبور باش. همه در موعد مقرر گردهم میآیند.
مناظر جدید برای تلسکوپ جدید
البته سوژههای بیشتری از ماه و سیارات در آسمان شب وجود دارد. غروبهای زمستانی اغلب آسمانی شفاف با سایبانی بزرگ از ستارهها را به ارمغان میآورد. با وجود بسیاری از اهداف وسوسهکننده بالای سرمان، ابتدا به کجا اشاره کنیم؟
این نمودار نشان میدهد که در کجا میتوان سحابی اوریون را پیدا کرد، در شمشیر اوریون در زیر سه ستاره از ستارههای کمربند اوریون. فقط درخشانترین ستارهها (بزرگترین نقطهها) در این نمودار به راحتی و بدون چشم مسلح قابل مشاهده هستند.
این یک پیشنهاد است. صورت فلکی آشنای شکارچی یا اوریون این شبها از آسمان جنوب شرقی صعود میکند. در وسط آن، به دنبال خط سه ستاره کمربند اوریون باشید. کمربند تقریباً عمودی است زیرا در اوایل شب صعود میکند و اواخر شب به صورت مورب (همانطور که در نمودار نشان داده شده است).
فقط چند درجه جنوب کمربند جبار، یک خط کوچک ستارگان: شمشیر جبار را تداعی میکند. درون شمشیر جبار، سحابی جبار قرار گرفته است که ابرهای درخشان گاز و گرد و غبار است. این سحابی در بسیاری از عکسها صورتی رنگ است اما از نظر چشم انسان خاکستری تیره و با رنگ سبز است. سحابی سادهای است که به محض اشاره به هر تلسکوپی میتوانید آن را مشاهده کنید، در قلب سحابی شکارچی یا M42، چهار ستاره داغ و سنگین جای گرفته که به نام “ذوزنقه“ یا Trapezium شناخته میشوند. این ستارگان که با هم در ناحیهای به شعاع نزدیک به ۱.۵ سال نوری واقع شدهاند، چهار ستاره اصلی از ستارگان درون سحابی شکارچی هستند. ستارهشناسان بعضی اوقات به این سحابی مسیه 42 (M42) میگویند. در حدود 1400 سال نوری دورتر قرار گرفته است که نزدیکترین سحابی ستارهای به زمین میباشد.
اشیاء کم عمق مانند سحابی در آسمان بدون ماه که واقعاً تاریک است، به بهترین حالت مشاهده میشود. به چشمهای خود وقت زیادی بدهید تا با تاریکی سازگار شود (هر چه طولانیتر بهتر).
شما میتوانید کمربند جبار را به عنوان راهنما برای رصد اجرام دیگر استفاده کنید. از خط کمربند به سمت راست و بالا حرکت کنید، از ستاره نسبتا روشن الدبران (چشم نارنجی ثور یا گاو نر) فاصله بگیرید و به خوشه کوچکی از ستارگان به نام پروین خواهید رسید.
خوشه پروین همانطور که در دوربین دوچشمی دیده میشود. یک تلسکوپ نمای بزرگتری را ارائه میدهد.
خوشه پروین از میان دوچشمی یا تلسکوپ با کمترین بزرگنمایی آن، دهها ستاره را نشان میدهد. ستارهشناسان مشخص کردهاند که ستارههای خوشه پروین تنها حدود 70 تا 100 میلیون سال پیش درخشیدند که باعث میشود این ستارهها در مقایسه با منظومه شمسی ما که دارای 4.6 میلیارد سال قدمت است، کودکان نو پا فرض شوند. خورشیدهای جوان M45 به طرز حیرتانگیزی انرژیزا هستند. آلیسون (ال SIGH-oh-nee) ، درخشانترین آنها، حداقل 350 برابر نور خورشید را داراست. مانند سایر ستارههای روشن خوشه پروین، با نور شدید آبی-آبی میدرخشد که نشانهای از گرما و گستردگی غیرمعمول است.
مراحل بعدی در ستارهشناسی
برای پیدا کردن چیزهای دیگر در آسمان شب، شما باید شروع به یادگیری صورتهای فلکی در بالای سر خود کنید. آنها کلیدی هستند که باعث میشوند همه چیز با دقت و عمیقتر با دوربینهای دوچشمی یا تلسکوپ رصد شوند. همانطور که شما باید برای پیدا کردن قارهها و کشورهای جهان نقشه داشته باشید قبل از اینکه شهرهای جداگانه مانند میلان ایتالیا را مشخص کنید. برای رصد آسان باید از نقشههای آسمان شب که در آنها اجرام و صورت فلکیها نشان داده شدهاند، استفاده کنید.
برای راهنمایی برای یافتن صور فلکی در آسمان شب، از نقشه بزرگ ماهانه در مرکز هر شماره از مجله Sky & Telescope، راهنمای ضروری نجوم میتوانید استفاده کنید.
شما همچنین باید از یک اطلس ستارهای خوب و مفصل (مجموعه نقشهها) مانند اطلس جیبی Pocket Sky استفاده کنید. کتاب راهنمای خوب برای عمق آسمان؛ نحوه استفاده از نقشهها برای نشان دادن هدف تلسکوپ خود به شما برای دیدن اجرامی بیش از حد ضعیف که با چشمان غیرمسلح نمیتوانید آنها را ببینید، کمک میکند. برای این کار ترفندهای کلیدی خاصی وجود دارد که میتوانید به بخش استفاده از نقشه در تلسکوپ با لینک زیر مراجعه کنید: https://skyandtelescope.org/howto/visualobserving/3304221.html
برای راهنماییهای بیشتر در مورد در آسمان و چگونگی استفاده حداکثری از میدان دید خود، به بخش رصدی: https://skyandtelescope.org/observing/ و بخش شروع https://skyandtelescope.org/astronomy-information/ میتوانید مراجعه کنید.
به چیزهایی که میخواهید ببینید بچسبید! هیچ کس با دانش در مورد این مطالب متولد نشده است. راه خود را با تفریح به سرعت بیابید، چیزهایی را پیدا کنید که یاد بگیرید و انجام دهید و درک کنید بدون اینکه نگران همه چیزهایی باشید که هنوز نمیدانید. زندگی در یک جهان بزرگ به نوعی شبیه همین است!!
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
What to See with Your New Telescope
By: Alan MacRobert | December 25, 2019
https://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/what-to-see-with-your-new-telescope-5/
20