کشف سیاره فراخورشیدی نوزاد جدید!!
This Picture of the Week shows a newly-formed planet with a mass similar to Jupiter’s orbiting the star HD 169142. The star has a disc around it, and as the protoplanet moves it carves a circular gap in the disc, as seen in the first image. But how was this planet found? Astronomers observed the system over several years with the SPHERE instrument at ESO’s Very Large Telescope in Chile. A new re-analysis of this data, led by Iain Hammond from Monash University in Australia, confirmed the presence of this protoplanet, which moves around the star at a distance somewhat larger than that between Neptune and the Sun. They also identified a spiral wake that the protoplanet leaves behind as it rearranges part of the material in the disc, much like a boat can create a wake as it moves through water. A protoplanet forms during the early stages of a planetary system. It grows as it accretes dust, gas, rocks and other materials that surround its host star, clearing its orbit and creating gaps like the one seen here. The SPHERE instrument is specifically designed to observe these features, blocking light from the star to increase the contrast in the image, and correcting the blur caused by atmospheric turbulence to improve the resolution. By studying the spiral wake and the gap that the protoplanet has created around the star HD 169142, astronomers can learn more about how giant planets such as Jupiter form. Link Video version of this image.
جهان جوان به اندازه مشتری، حفره‌ای مارپیچی شکل را در قرص غبار این سیاره ایجاد می‌کند که ستاره آن را احاطه کرده است.
سیاره‌ای تازه تشکیل شده با جرمی مشابه سیاره مشتری که به دور ستاره HD 169142 می‌چرخد. (اعتبار تصویر: ESO/Hammond و همکاران)
ستاره‌شناسان وجود سیاره‌ای تازه متولد شده با جرمی مشابه سیاره مشتری را تایید کرده‌اند.
تصویر و ویدیوی تازه منتشر شده از سیاره فراخورشیدی یا سیاره فراخورشیدی نشان می‌دهد که چگونه حرکت مداری آن حفره‌ای را در دیسکی از گاز و غبار ایجاد می‌کند که ستاره جوان آن HD 169142 را احاطه کرده است. ستاره‌شناسان توانستند وجود این سیاره را تایید کنند. بخشی از این شکل مارپیچی که هنگام چرخش مجدد مواد در این دیسک ایجاد می‌کند، شبیه به ردی که قایق هنگام حرکت در آب از آن خارج می‌شود.
این ابر دایره‌ای نازک از مواد به عنوان یک دیسک پیش‌سیاره‌ای شناخته می‌شود و در ساختارهایی مانند این است که در آن توده های متراکم سرد تحت‌تأثیر گرانش خود به تولد سیارات فرو می‌ریزند. دانشمندان آگاه بوده‌اند که قرص پیش سیاره ای اطراف HD 169142 به سه حلقه جداگانه تقسیم شده است که شکاف بین این حلقه‌ها به حضور سیارات جوان و تازه تشکیل شده یا “پیش سیاره ها” نسبت داده می‌شود.
حدود 4.6 بیلیون سال پیش، ستاره ما (خورشید) توسط یک قرص پیش سیاره‌ای شبیه به قرصی احاطه شد که در اطراف HD 169142 مشاهده شد که در نهایت فروریخت و سیارات منظومه شمسی، از جمله زمین را تشکیل داد. این امر باعث می‌شود مطالعه دیسک‌های پیش سیاره‌ای، ستارگان نوزاد و سیارات جوان مانند سیاره‌های این منظومه برای درک فرآیندهایی مهم باشد که منظومه سیاره‌ای ما و خود زمین را به وجود آورد.
اخترشناسان چندین سال است که محیط اطراف HD 169142 را با تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT) رصد کرده‌اند که در صحرای آتاکاما در شمال شیلی قرار دارد و یکی از پیشرفته‌ترین تلسکوپ‌های نوری روی این سیاره است. به طور خاص، اخترشناسان مشاهدات دقیقی از این منظومه با استفاده از ابزار تحقیقاتی سیاره فراخورشیدی با کنتراست بالا VLT یا SPHERE انجام دادند.
در حین تجزیه و تحلیل مجدد داده های قدیمی SPHERE بود که تیمی از دانشمندان به سرپرستی محقق دانشگاه موناش، ایان هاموند، سرانجام توانستند حضور این پیش سیاره را تایید کنند. جهان به اندازه مشتری در مدار HD 169142 در فاصله کمی بیشتر از فاصله بین خورشید و سیاره هفتم منظومه شمسی، غول یخی نپتون، می‌چرخد.
ابزار SPHERE به طور خاص برای مشاهده ویژگی‌هایی مانند حفره بیمانند ناشی از مدار سیاره نوزاد، به‌علاوه سایر ویژگیهای ناشی از رشد توده‌های گاز، غبار و سنگ در اطراف ستاره‌های میزبان بالقوه ایجاد شده است. برای انجام این کار، SPHERE نور ستاره مرکزی در قلب یک دیسک پیش سیاره‌ای را مسدود می‌کند، کنتراست را در تصاویر حاصل افزایش می‌دهد و تاری ناشی از تلاطم اتمسفر را برای بهبود وضوح تصحیح می‌کند.
این تیم امیدوار است که یک بررسی عمیقتر از این سیستم بتواند به دانشمندان کمک کند تا شکل‌گیری غول‌های گازی مانند مشتری را بهتر درک کنند.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
New baby exoplanet discovered thanks to the ‘wake’ it leaves around its parent star
By Robert Lea
https://www.space.com/baby-exoplanet-discovery-eso-very-large-telescope