ستاره شناسان یک شی غبار مرموز را پیدا کردند که به دور یک شیی ستاره مانند می‌چرخد!!

تصویر نوری/نزدیک به مادون قرمز گرفته شده  از آسمان اطراف شی TIC 400799224 TESS (TIC)

ستاره‌شناسان به این نتیجه رسیده‌اند که تغییرات دوره‌ای اسرارآمیز در نور این جسم ناشی از جسمی است که به دور خود می‌چرخد که به طور دوره ای ابرهایی از غبار را ساطع می‌کند که ستاره را پنهان می‌کند. اعتبار: پاول و همکاران، 2021

ماهواره بررسی گذر سیارات فراخورشیدی، TESS، در سال 2018 با هدف کشف سیارات کوچک در اطراف نزدیکترین ستاره‌های همسایه خورشید به فضا پرتاب شد. تس تاکنون 172 سیاره فراخورشیدی تایید شده را کشف کرده و فهرستی از 4703 شیی در خور  سیاره فراخورشیدی را تهیه کرده است. دوربین حساس آن تصاویری را می‌گیرد که در یک میدان دید بزرگ، بیش از دو برابر مساحت صورت فلکی شکارچی، جا می‌گیرد و تس همچنین یک کاتالوگ ورودی TESS (TIC) با بیش از 1 بیلیون جرم جمع‌آوری کرده است. مطالعات بعدی اجرام TIC نشان داده است که این اجرام ناشی از تپش‌های ستاره‌ای، شوک‌های ناشی از ابرنواخترها، سیارات در حال تجزیه، ستارگان دوتایی خود لنز گرانشی، گرفتگی سیستم‌های ستاره‌ای سه‌گانه، اختفای دیسک و غیره هستند.

کارن کالینز، ستاره‌شناس مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین (CfA) عضو تیم بزرگی بود که شی متغیر مرموز TIC 400799224 را کشف کرد. آنها کاتالوگ را با استفاده از ابزارهای محاسباتی مبتنی بر یادگیری ماشینی که از رفتارهای اشیاء متغیر شناخته شده مشاهده شده صدها هزار نفر ایجاد شده بود جستجو کردند. این روش قبلاً سیارات و اجسامی در حال متلاشی شدن را پیدا کرده است که به عنوان مثال غبار از خود ساطع می‌کنند. منبع غیرمعمول TIC 400799224 به‌دلیل افت سریع روشنایی آن، تقریباً 25 درصد در عرض چند ساعت، و به دنبال آن چندین تغییر روشنایی شدید که هر کدام می‌توانند به‌عنوان ماه گرفتگی تعبیر شوند، به‌طور ناگهانی مشاهده شد.

اخترشناسان شیی ناشناس TIC 400799224 را با امکانات مختلفی از جمله برخی از ابزارهایی مطالعه کردند که مدت زمان طولانی‌تر از تس از آسمان نقشه‌برداری می‌کردند. آنها دریافتند که این شی احتمالاً یک منظومه دوتایی ستاره‌ای است و یکی از ستارگان با یک دوره 19.77 روزه تپش می‌کند، احتمالاً از یک جسم در حال چرخش که به طور دوره‌ای ابرهای غباری را منتشر می‌کند که همین عامل ستاره را پنهان می‌کند. اما در حالی که تناوب دقیق است، غبارهای ستاره در شکل، اعماق و مدت زمان نامنظم هستند و (حداقل از روی زمین) فقط در یک سوم مواقع یا کمتر قابل تشخیص هستند. ماهیت جسم در حال گردش خود گیج‌کننده است زیرا مقدار غبار منتشر شده زیاد است. اگر با متلاشی شدن جسمی مانند سیارک سرس در منظومه شمسی ما تولید می‌شد، تنها حدود هشت هزار سال قبل از ناپدید شدن اثراتش باقی می‌ماند. با این حال، به طور قابل توجهی، در طول شش سالی که این شی مشاهده شده است، تناوب دقیق باقی مانده است و جسمی که غبار را پخش می‌کند، ظاهرا دست نخورده باقی مانده است.

این تیم قصد دارد به نظارت بر این شی ادامه دهد و مشاهدات تاریخی آسمان را برای تعیین تغییرات آن در طی چندین دهه ترکیب کند.

توضیح: gravitational self-lensed binary stars یا ستارگان خود لنز گرانشی چیست؟

مترجم: مرتضی نادری‌فرد

منبع:

Astronomers find mysterious dusty object orbiting a star

by Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics JANUARY 3, 2022

https://phys.org/news/2022-01-astronomers-mysterious-dusty-orbiting-star.html