دنبالهدار عالی دیگر چه هنگام ظاهر خواهد شد؟!
در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ به ترتیب دو دنبالهدار زیبا و درخشان “مکنات” و “لاوجوی” میهمان چشمان ساکنین نیمکره جنوبی زمین بودند؛ آخرین دنبالهدار بسیار درخشان آسمان نیمکره شمالی دنبالهدار “هال-باپ” در سالهای ۷-۱۹۹۶ بود
که اغلب آن را نادیده میگیرند و مهمترین دنبالهدار آسمان نیمکره شمالی را دنبالهدار “وست” در سالهای ۱۹۷۶ میدانند. ما شاهد یکی از آنها هستیم.
با آغاز ماه جولای دنبالهدار نئووایز قدم به آسمان زمینیان گذاشته و توجه منجمان و عکاسان را به خود جلب کرده است؛ این تصویر ششم جولای ۲۰۲۰ توسط الکساندر کریونیشف از گوتینبرگ نیوجرسی ثبت شده است.
این شبها دنبالهداری در آسمان خودنمایی میکند که میتوان با استفاده از دوچشمی آن را رصد کرد و یا حتی برخی از منجمان با تجربه از رصد آن با چشم غیرمسلح خبر دادهاند اما چه زمانی میتوان یکی از عالیترین دنبالهدارها را رصد کرد؟
در روزهای اخیر و آینده شاهد تصاویر زیبایی از دنبالهدار نئووایز بوده و خواهیم بود؛ تصاویری که به کمک تلسکوپ یا دوربین دوچشمی توسط عکاسان ماهر ثبت شدهاند و یا حتی گاهی اوقات این دنبالهدار از ایستگاه فضایی بینالمللی به تصویر کشیده شده است. اما رصد آن با چشم غیرمسلح کمی دشوار است.
در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ به ترتیب دو دنبالهدار زیبا و درخشان “مکنات” و “لاوجوی” میهمان چشمان ساکنین نیمکره جنوبی زمین بودند؛ آخرین دنبالهدار بسیار درخشان آسمان نیمکره شمالی دنبالهدار “هیل-باپ” در سالهای ۷-۱۹۹۶ بود
که اغلب آن را نادیده میگیرند و مهمترین دنبالهدار آسمان نیمکره شمالی را دنبالهدار “وست” در سالهای ۱۹۷۶ میدانند.
دنبالهدار “هیل-باپ” به مدت ۱۸ ماه در آسمان نیمکره شمالی زمین خودنمایی میکرد؛ این تصویر توسط جری لودریگز ثبت شده است.
اما دنبالهدار مهم و جالب بعدی در آسمان چه خواهد بود؟! با بررسی برخی دنبالهدارهای شگفت انگیز سالهای اخیر و رکوردهای ثبت شده توسط آنها به پاسخ این سوال میرسیم.
یک دنبالهدار فوقالعاده یا عالی چگونه است؟! دنبالهداری فوقالعادهاست که علاوه بر درخشندگی زیاد، مدت زمان طولانی در آسمان قابل رویت باشد.
این گونه دنبالهدارها در بهترین حالت به قدر ۳-، ۴- میرسند و طول دم آن حدود ۳۰ درجه و یا بیشتر خواهد بود و بازه زمانی قابل توجهی در آسمان قرار خواهند گرفت.
سالهای ۷-۱۹۹۶ زمان طلایی رصد دنبالهدار “هیل-باپ” بود؛ این دنبالهدار در دسته دنبالهدارهای مهم آسمان نیمکره شمالی جای گرفته است. این دنبالهدار رکورد دنبالهدار 1181 را شکست (۹ ماه) و به مدت ۱۸ ماه در آسمان قابل رویت بود! پهنای هسته این دنبالهدار تقریبا ۶۰ کیلومتر بود (۶ برابر هسته دنبالهدار هالی) اما درخشندگی آن زیاد نبود. طول دُم آن بیش از ۳۰ درجه بوده اما تنها دُمی ۱۰ درجهای قابل رصد بود. “هیل-باپ” در گروه دنبالهدارهای بسیار درخشان قرار نمیگیرد؛ منظور از این دنبالهدارها، آنهایی است که به اندازه سیاره ناهید درخشنده باشند.
دنبالهدار درخشان “لاوجوی”؛ در این تصویر از فضانورد “دن بوربانک” این دنبالهدار نزدیک به افق زمین دیده میشود، این تصویر از ایستگاه فضایی بینالمللی ثبت شدهاست. “لاوجوی” تنها از عرضهای جنوبی زمین قابل مشاهده بود.
سال ۱۹۷۶ دنبالهدار شگفتانگیز “وست” از راه رسید اما متاسفانه آنطور که باید به رصد و ثبت تصویر آن پرداخته نشد.
سالها بعد در سال ۲۰۰۷ شکارچی دنبالهدارها “روبرت اچ. مکنات” موفق به کشف دنبالهدار “مکنات” شد. مکنات به دنبالهدار سال و یکی از درخشانترین دنبالهدارهای تاریخ تبدیل شد. این دنبالهدار را تنها ساکنین خوششانس نیمکره جنوبی زمین میتوانستند تماشا کنند.
چهار سال بعد دوباره نوبت به ساکنین جنوبی رسید تا لذت رصد دنبالهدار “لاوجوی” را تجربه کنند. در این چارت اطلاعات مربوط به رصد دنبالهدارهای گوناگون از سال ۱۶۷۰ تا اکنون ثبت شده است؛ نقاط زرد رنگ مربوط به دنبالهدارهای فوقالعاده هستند.
با توجه به چارت بالا به طور میانگین انتظار میرود هر پنج سال یکبار شاهد یک دنبالهدار فوقالعاده در آسمان زمین باشیم اما میزان خطا نیز پنج سال است. بنابراین میتوان گفت میتوان هر ده سال یکبار منتظر یک دنبالهدار شگفتانگیز باشیم.
طبق آمار طی ۲۵۰ سال، ۳۸ دنبالهدار مهم رصد شدهاند. طبق دادههای گزارش شده آخرین دنبالهدار مهم آسمان شمالی بااحتساب و بدون احتساب “هیل-باپ” مربوط به ۲۳ و ۴۴ سال پیش میباشد. پس آسمان شمالی آمادهی میزبانی از یک دنبالهدار فوقالعاده میباشد!
ترجمه: مریم هادیزاده
منبع:
https://earthsky.org/space/northern-hemisphere-overdue-for-a-great-comet