دوربین مادیفای چیست و چرا یک دوربین مادیفای می‌شود؟

کارخانه‌های سازنده‌ی دوربینهای دیجیتال دوربینهای دیجیتال را به نحوی می‌سازند تا آن چیزی که چشم انسان از رنگ‌ها می‌بیند را ثبت کنند. چشم ما نیز محدودیت دید در طول‌موج‌های مختلف را دارد به طوری که چشم ما از کل طول موج الکترومغناطیس تنها بخش مرئی آن را می‌بیند.

در شکل زیر کل طول موج الکترومغناطیس را مشاهده می‌کنید.

فیلتر قرار گرفته در مقابل سنسور دوربینهای دیجیتال اندکی از طول موج های دیگری نظیر UV و IRرا نیز عبور می‌دهد (اما نه همه‌ی آنها را بلکه تنها حدود ۲۰درصد). بنابراین فیلترهای متعددی بر روی سنسور دوربینی که شما خریداری می‌کنید قرار داده شده تا دوربین آن چه را چشم شما می‌بیند٬ ثبت کند.

اما این موضوع سبب شده تا در عکاسی نجومی بعضی از جزییات موجود در آسمان شب را از دست بدهیم. به طور خاص سحابیهایی که از هیدروژن ساخته شده‌اند و تابشی از هیدروژن یونیده شده (H-ALPHA) با طول موج 656.3 نانومتر دارند را نمی‌توانیم به خوبی ثبت کنیم چرا که فیلتری تحت عنوان IR-CUT بر روی سنسور دوربین شما قرار گرفته تا مانع از عبور طول موج آلفای هیدروژن و رسیدن آن به سنسور شود.

در دوربینهایی که کاربر خریداری می‌کند کمتر از ۲۰ درصد این طول موج از فیلتر IR-CUT رد شده و بقیه‌ی این طیف توسط فیلتر بلاک میشود.

در شکل زیر طول موجی که توسط دوربین 600D  کنون قبل از مادیفای شدن دوربین ثبت می‌شود را مشاهده می‌کنید.

در شکل زیر ترتیب قرارگیری فیلترها در مقابل سنسور دوربینهای دیجیتالی را مشاهده می‌کنید.

برای آنکه بتوان سحابیهای نشری را بهتر ثبت کرد، نیاز است که این فیلتر قرار گرفته بر روی سنسور را برداشته و به جای آن فیلتر آلفا هیدروژن قرار گیرد.

 پس از قرارگیری این فیلتر در مقابل سنسور طیفی که دوربین قادر به ثبت آن می‌باشد به طیف زیر تغییر پیدا می‌کند (برای دوربینCanon 600D). همانطورکه مشاهده می‌کنید طیف بیشتری از امواج الکترومغناطیس هم اکنون توسط دوربین مادیفای شده‌ی Canon 600D که برای نمونه آورده شده است٬ ثبت می‌شود.

 بنابراین به فرآیند برداشتن فیلتر IR-CUT و گذاشتن فیلتر wide band ای تحت عنوان H-ALPHA که طول موج رسیده از سحابیهای نشری را ثبت می‌کند٬ مادیفای کردن می‌گوییم. اینکار باعث می‌شود تا دوربین شما جزییات مربوط به سحابیهای نشری را بسیار بیشتر از قبل ثبت کند.

حال سوالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که پس از مادیفای شدن دوربین٬‌چه تفاوتی در عکسهای ثبت شده در شب و روز ایجاد می‌شود؟

برای پاسخ به این سوال تعدادی از عکسهای آسمان شب پیش و پس از مادیفای شدن را مرور می‌کنیم.

عکس سمت راست از ترکیب ۲ عکس هر کدام با ۶۰۰ ثانیه نوردهی در ایزوی۴۰۰ به دست آمده است در حالیکه عکس سمت چپ از ترکیب ۳ عکس هر کدام با ۶۰۰ ثانیه نوردهی در ایزوی۶۴۰ به دست آمده است و هر دو عکس با دوربین 40D کنون ثبت شده است. همانطور که مشاهده می‌کنید با اینکه تعداد عکس و حساسیت عکس سمت چپ بیشتر است٬‌ اما جزییات کمتری نسبت به عکس سمت راست ثبت شده است. دوربین در عکس سمت راست مادیفای بوده است.

عکس زیر را من در قله‌ی گرگش (سایت رصدخانه‌ی ملی ایران) از چندین صورت فلکی زمستانی ثبت کرده‌ام. در این عکس صورت فلکی جبار (شکارچی) و سحابی مشهور حلقه‌ی بارنارد را مشاهده می‌کنیدکه تنها با استفاده از دوربین‌های ‌مادیفای شده امکان ثبت دارد.

 عکس زیر نمونه‌ای دیگر از خود صورت فلکی جبار٬ حلقه‌ی بارنارد و سحابی رزت است که در قله‌ی گرگش گرفتم.

اما در عکاسی روز، عکس‌ها شدیدا تحت تاثیر این جراحی دوربین قرار می‌گیرند و عکسهایی که در روز خواهید گرفت به طور کامل قرمزرنگ خواهد شد.

لازم به ذکر می‌باشد که از بابت قرمز شدن عکسهایی که در روز ثبت می‌کنید، هیچ نگران نباشیدچون با صرف وقت بیشتری در مرحله‌ی پردازش٬‌ می‌توانید به رنگهای واقعی عکس دست پیدا کنید.

عکس زیر قبل و بعد از پردازش عکس روز که توسط دوربین خودم ثبت شده است، را می‌بینید.

تذکر: از آنجایی که افرادی که این کار را انجام می‌دهند دسترسی به اتاق تمیز ندارند٬ پس از مادیفای شدن دوربین شما٬ لکه‌هایی بر روی سنسور به وجود می‌آیند که در واقع این لکه‌ها همان گرد و غبار موجود در هوا بوده‌اند که بر روی سنسور شما نشسته است. در شکل زیر نمونه‌‌ای از این لکه‌ها را می‌بیند .

این لکه‌ها در دیافراگمهای بالاتر شدیدا خودشان را نشان می‌دهند.

شرکت کنون و نیکون تا به امروز دوربینهای Canon 60DA و Nikon D810A را به بازار عرضه کرده‌اند. مزیت این دوربین‌ها آن است که توسط خود کارخانه مادیفای شده‌اند و از این بابت استاندارد هستند. نیکون D810A اولین دوربین فول فریمی هست که توسط یک شرکت و به صورت مادیفای شده عرضه شده است اما قیمت۳۷۰۰دلاری آن باعث شده هر کسی سمت خرید و استفاده از آن نرود این در حالی است که دوربین Nikon D810 در نسخه‌ی معمولی قیمتی ۲۸۰۰ دلاری دارد.

شکل زیر دوربین Nikon D810A را نشان می‌دهد.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که مراقب باشید دوربینتان را برای مادیفای شدن به دست افرادی بسپارید که دارای تخصص در شناخت و تعمیر تجهیزات هستند و به هیچ عنوان دوربینتان را به دست افراد غیر متخصص برای این کار نسپارید.

نویسنده:

من امیر شاهچراغیان، کارشناس ارشد سیستم‌های انرژی و علاقه‌مند به سفر و آسمان شب هستم و برای به تصویر کشیدن آسمان شب که بخش مهمی از طبیعت فراموش شده‌ی بالای سر ماست، سفر می‌کنم.

سفر از جنگل‌های سرسبز شمال گرفته تا مناطق بیابانی و سواحل جنوبی ایران، تا آسمان شب را بیشتر از قبل به مردم سرزمینم و بعد از آن به مردم دنیا نشان دهم.

عکس‌هایم از طبیعت شب ایران در مجلات مختلفی مثل sky and telescope آمریکا٬ astronomy آمریکا٬ sky at night انگلستان، astrosurf فرانسه و دیگر مجلاتی از رومانی و انگلستان چاپ شده تا مردم دنیا با بیش از پیش به تفکر در مورد آسمان شب بالای سرشان تشویق کنم.