تنظیمات مناسب عکاسی آسمان شب

من امیر شاهچراغیان ٬ کارشناس ارشد سیستم های انرژی و علاقه مند به سفر و آسمان شبم و برای به تصویر کشیدن آسمان شب که بخش مهمی از طبیعت فراموش شده ی بالای سر ماست٬ سفر میکنم.

سفر از جنگل های سرسبز شمال گرفته تا مناطق بیابانی و سواحل جنوبی ایران تا آسمان شب را بیشتر از قبل به مردم سرزمینم و بعد از آن به مردم دنیا نشان دهم.

عکس هایم از طبیعت شب ایران در مجلات مختلفی مثل sky and telescope آمریکا٬ astronomy آمریکا٬ sky at night انگلستان ٬ astrosurf فرانسه و دیگر مجلاتی از رومانی و انگلستان چاپ شده تا مردم دنیا با بیش از پیش به تفکر در مورد آسمان شب بالای سرشان تشویق کنم.

 سوالی که همواره برای بسیاری در مورد عکاسی شب وجود دارد آن است که چه تنظیماتی مناسب عکاسی آسمان شب است؟؟

جواب این سوال به دوربینی که با آن مشغول عکاسی هستید و تا حدودی لنز شما بستگی دارد اما در اینجا کلیات این موضوع را بررسی میکنیم.

۴پارامتر اصلی را مورد بررسی قرار میدهیم:

1-  ایزو (ISO)

به دلیل کم نور بودن سوژه های مورد نظر ما در عکاسی آسمان شب که همان ستاره های زمینهی آسمان هستند، ناچار به استفاده از حساسیت های(ISO) بالا در این نوع عکاسی هستیم. بسته به نوع دوربینی که برای شب ماراتن همراه میاورید و توانایی دوربینتان برای ثبت عکس های کم نویز در ایزوهای بالا، میتونید از ایزوهای 1600 و بالاتر استفاده کنید. در دوربین هایی نظیر CANON 6D، CANON 5D MARK 3، NIKON D610، NIKON D810، NIKON D7200 و نمونه دوربین های مشابه، به دلیل توانایی خوب سنسور در ثبت عکس های با نویز کمتر میتوان تا ایزوهای 6400 و بعضا 8000 نیز استفاده کرد.

باید این نکته را مد نظر قرار دهید که افزایش نویز در تصویر نهایی، شدیدا از جلوه ی عکس شما میکاهد و شانس شما را برای داشتن یک ثبت کم نقص کاهش میدهد بنابراین دوربین خودتون رو بهتر بشناسید و بدونید تا چه ایزوهایی توانایی ثبت تصاویری با نویز قابل قبول را دارد.

2-  نوردهی

نوردهی رو همون مدت زمان بالا بودن پرده ی شاتر و جذب شدن نور توسط سنسور میگیم. طبیعتا هر چه میزان نوردهی رو افزایش بدیم سوژه ها با جزییات بیشتری ثبت میشوند اما برای افزایش نوردهی با مشکلاتی مواجهیم و نمیتوانیم تا هر جا که دلمان خواست نوردهی رو افزایش بدیم. مشکل اصلی در افزایش نوردهی،  رد انداختن ستاره ها و کاهش جلوه ی عکس هست. در واقع به دلیل حرکت زمین ( که از آن به عنوان حرکت آسمان یاد میکنیم) بعد از مدت زمان مشخصی ستاره ها شروع به رد انداختن میکنند که مطلوب ما نیست. برای داشتن بهترین میزان نوردهی که در آن ستاره ها نقطه ای ثبت شوند میتوان از فرمول 500 تقسیم بر فاصله کانونی به میلی متر استفاده کرد.

• تذکر این که این فرمول برای دوربین های با سنسور فول فریم است و اگر از دوربین های با سنسور کراپ استفاده میکنید عدد به دست آمده را تقسیم بر 1.6 برای کنون و 1.5 برای نیکون کنید.

با توجه به این موضوع برای مثال ، در دوربین D5500 نیکون که از سنسور کراپ بهره میبرد در صورت استفاده از لنز 20 میلی متر تا 16 ثانیه مجاز به نوردهی هستیم تا ستاره ها در تصویر ردی از خود به جا نگذارند.

500/20=25 SEC

به دلیل کراپ بودن سنسور میزان نوردهی برابر است با:

25/1.5= 16 SEC

3-  دیافراگم:

تا به حال برای همه ی ما اتفاق افتاده در هوای آفتابی وقتی سوژه ای از دور دست می آید چشم هایمان رو کمی ببندیم تا سوژه رو بهتر و اصطلاحا شارپ تر ببینیم. در واقع این کار را از یک طرف برای کاهش مقدار نور خورشید عبوری از چشم و از طرف دیگر برای افزایش sharpness انجام میدهیم. در واقع مردمک چشم ما به صورت غریضی در نورهای شدید تنگ تر میشود تا میزان نور ورودی به چشم را کاهش دهد. این دقیقا اتفاقی است که مسئولیت انجام آن در دوربین ها بر عهده ی دیافراگم است.

در واقع با بستن دیافراگم میزان نور عبوری را کاهش و عمق میدان را افزایش میدهیم. تنظیمات گشودگی دیافراگم در حالت manual  دوربین کاملا بر عهده ی عکاس است و بسته به هدفش میتواند دیافراگم را تغییر دهد.

اعداد دیافراگم معمولا به صورت 1.4 ، 2، 2.8 ،3.5 و… بیان میشوند و هر چه عدد دیافراگم بزرگتر شود میزان بسته شدن دریچهی دیافراگم نیز بیشتر میشود و به طبع نور کمتری وارد دوربین میگردد بنابراین در عکاسی نجومی از آنجا که سوژه های ما خیلی کم نور هستند باید حتی الامکان از لنزهای با گشودگی زیاد و در بازترین حالت دیافراگم استفاده گردند. این بدان معناست که به نورهای بسیار کم سوژه هامون که همان ستاره های زمینهی آسمان هستند اجازه ی عبور هرچه بهتر را بدهیم.

یک نکته ی بسیار مهم که اگرچه بارها و بارها در منابع مختلفی تذکر داده شده اما باز هم نادیده گرفته میشود و در عکاسی نجومی میتواند زحمت یک شب سرد که تا صبح پای دوربین بودید رو هدر بده و توجه به آن بسیار مهم است آن است که با افزایش عدد دیافراگم عمق میدان هم افزایش میابد.

هر لنزی که خریداری میکنید داراییک بازه ی دیافراگم است که روی لنز درج شده است برای مثال  لنز 18-55 نیکوند که بر روی آن عددهای 1:3.5-5.6 درج شده که معنای آن است که کمترین گشودگی دهانه ی این لنز 3.5 است که در فاصله کانونی۱۸ میلی متر به این دیافراگم دسترسی دارید.

در عکاسی نجومی بهترین و ایده آل ترین دیافراگم ها، دیافراگم های 2.8 و پایین ترند اما تا دیافراگم 4 را میتوان جزو دسته ی دیافراگم های مناسب این نوع عکاسی قرار داد اما دیافراگم های بسته تر به دلیل عبور نور کم، در ثبت جزییات مناسب آسمان شب کم توان اند.

ذکریک نکته در اینجا ضروری است و آن این که بعضی از لنزها مثل 50 f/1.4 کنون، هستند که در بازترین حالت دیافراگم دارای مشکلات و عدم شارپنس در گوشه های تصویرند بنابراین در این گونه لنزها مقداری دیافراگم را میبیندیم تا به بیشترین شارپنس و کمترین مشکلات لنز در لبه های تصویر برسیم.

تذکر: بستن بیش از حد دیافراگم باعث کاهش نور ورودی به سنسور و طبیعتا کاهش جزییات آسمان میشود ، بنابراین باید در بستن دیافراگم دقت کافی داشته باشید.

4-  تراز سفیدی یا وایت بالانس:

در واقع دمای رنگ تصویریا به زبان ساده تر سردی و گرمی عکس ماست و عددی در بازه ی 2000 تا 50000 را شامل میشود. هرچه میزان عدد وایت بالانس بالاتر رود عکس ما گرم تر و به رنگ زرد متمایل میشود و هرچه تراز سفیدی به سمت 2000 پیش رود عکس ما سردتر و به رنگ آبی متمایل تر میشود.

تذکر: به دست آوردن بهترین و درست ترین تراز سفیدی در عکس آسمان شب نیاز به تمرین زیاد و شناخت آسمان دارد و به هیچ عنوان مجاز به استفاده از رنگ های نامتعارف و غلط در آسمان شب و بنا به سلیقهی شخصی خود نیستیم. استفاده از رنگ های نامتعارف و یا پردازش های غیر واقعی شانس برنده شدن عکس را تا حد زیادی کاهش میدهد.