ما در نهایت اولین تجزیه و تحلیل گرد و غبار ستارهای را داریم که از سیارک ریوگو بازیابی شده است!!
Samples from Asteroid Ryugu. (Yada et. al., Nat. Astron., 2021)
بیش از یک سال از زمانی که کاوشگر هایابوسا2 محموله گرانبهای غبار خود را از یک صخره فضایی بیگانه تحویل داده میگذرد و ما در نهایت در حال دریافت اجمالی دقیقتر از آنچه هستیم که سیارک ریوگو را تشکیل میدهد.
در دو مقاله منتشر شده، تیمهای بینالمللی از دانشمندان نشان دادهاند که طبق تحلیلهای انجامشده توسط کاوشگر در حین حضور در سیارک، ریوگو بسیار تاریک، بسیار متخلخل و برخی از ابتداییترین مواد منظومه شمسی است که تاکنون به آن دسترسی داشتهایم.
اگرچه غیرمنتظره نیست، اما نتایج بسیار جالب هستند. از آنجایی که سیارک از زمان شکلگیری منظومه شمسی در 4.5 بیلیون سال پیش کم و بیش بدون تغییر باقی مانده است، نمونه یکی از بهترین ابزارهای ما برای درک ترکیب غباری است که اجرام درونی منظومه شمسی از آن ادغام میشوند.
یکی از تیمها در مقاله خود نوشت: «نمونههای بازگشتی هایابوسا2 … به نظر میرسد که یکی از ابتداییترین مواد موجود در آزمایشگاههای ما باشد». “نمونهها مجموعهای منحصر به فرد گرانبها را تشکیل میدهند که ممکن است به بازبینی پارادایم های منشا و تکامل منظومه شمسی کمک کند.”
سیارک ریوگو، که قبلاً با نام 1999 JU3 شناخته میشد، تنها دومین سیارکی است که یک ماموریت بازگشت نمونه از آن انجام شده است. اولین مورد، آتوکاوا بود که مکانیسم بازگشت نمونهاش از کار افتاد و در نهایت در سال 2010 تنها مقدار کمی غبار به زمین رسید.
ریوگو حدود یک کیلومتر (0.62 مایل) عرض دارد و خط الراسی در اطراف خط استوا دارد. مداری بیضوی را طی میکند که آن را درست در داخل مسیر مداری زمین به دور خورشید میبرد، سپس تقریباً تا دور مدار مریخ میرود. ماموریت رسیدن به سیارک، دو بار لمس کردن آن، سپس بازگرداندن گرد و غبار بازیابی شده به زمین، مهارت و برنامهریزی بسیار چشمگیری داشت و 5.4 گرم از غبار سیارکی گرانبها بازگردانده شد و به درستی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، در حالی که هایابوسا 2 برای یک سری قرار ملاقات با دیگر سیارکها طی سالهای آینده حرکت کرد.
نمونههای ریوگو توسط کاوشگر هایابوسا 2 بازگردانده شد. (یادا و همکاران، Nat. Astron.، 2021)
بر اساس سنجش از دور و اندازهگیریهای روی سیارک، ما قبلاً میدانیم ریوگو همان سیارک نوع C است که رایجترین نوع سیارک در منظومه شمسی است. این سنگها سرشار از کربن هستند که آنها را بسیار تیره میکند. آنها همچنین عناصر فرار زیادی دارند.
در مقاله اول که توسط ستارهشناس تورو یادا از آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) هدایت میشود، تجزیه و تحلیل نمونه ریوگو نشان میدهد که سیارک بسیار تاریک است. به طور معمول، سیارکهای نوع C دارای آلبدو (این معیار میزان تابش خورشیدی است که یک جسم منعکس میکند) 0.03 تا 0.09 است. آسفالت دارای آلبدوی 0.04 است. آلبدوی ریوگو 0.02 است. این بدان معناست که فقط 2 درصد از تابش خورشیدی را منعکس میکند که به آن برخورد میکند.
به گفته محققان، این سیارک نیز بسیار متخلخل است. بر اساس اندازه گیریهای آنها، ریوگو دارای تخلخل 46 درصد است. این متخلخلتر از هر شهاب سنگی کربنی است که ما تا به حال فرصت مطالعه داشتهایم، اگرچه سیارکهای متخلخل بیشتری را دیدهایم. این با تخلخل سیارک مطابق با تصویربرداری حرارتی از راه دور و اندازهگیریهای انجام شده روی خود سیارک مطابقت دارد.
در مقاله دوم، تیمی به رهبری اخترشناس سدریک پیلورژه از دانشگاه پاریس-ساکلی در فرانسه، ترکیب غبار را تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند که به نظر میرسد این سیارک از یک ماتریس بسیار تاریک تشکیل شده است که احتمالاً توسط فیلوسیلیکاتها یا کانیهای رس مانند تشکیل شده است، اگرچه یک نشانه هیدراتاسیون واضح وجود ندارد.
در این ماتریس، آنها مواد معدنی دیگری مانند کربناتها، آهن و ترکیبات فرار را شناسایی کردند.
هر دوی این مقالات موافق هستند که از نظر تخلخل و ترکیب، ریوگو شبیه به نوعی از شهابسنگ به عنوان “کندریت CI” به نظر میرسد. این بدان معناست که شهاب سنگ کربنی است و شبیه شهاب سنگ Ivuna است. این شهابسنگها، در مقایسه با سایر شهابسنگها، ترکیبی بسیار شبیه به فتوسفر خورشیدی دارند که نشان میدهد آنها ابتداییترین سنگهای فضایی شناخته شده هستند.
بدون شک تجزیه و تحلیلهای عمیق تر در راه است تا تلاش کنیم چیزهای بیشتری کشف کنیم – نه فقط در مورد ریوگو، بلکه منظومه شمسی ما در هنگام شکلگیری از غبار باقی مانده خورشید چگونه بود.
تیم یادا در مقاله خود نوشت: “مشاهدات اولیه ما در آزمایشگاه برای کل مجموعه نمونههای برگشتی نشان میدهد که هایابوسا2 یک نمونه نماینده و پردازش نشده (البته کمی تکه تکه شده) را از ریوگو بازیابی کرده است.”
“دادههای ما از مشاهدات سنجش از دور پشتیبانی میکنند و مشاهدات سنجش از دور را گسترش میدهند که نشان میدهد ریوگو توسط مواد کندریتمانند کربنی آبدار، شبیه به کندریتهای CI، اما با ماهیت تیرهتر، متخلخلتر و شکنندهتر است.”
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
We Finally Have The First-Ever Analysis of Stardust Retrieved From The Ryugu Asteroid
MICHELLE STARR 20 DECEMBER 2021
https://www.sciencealert.com/scientists-have-analyzed-ancient-stardust-collected-from-asteroid-ryugu