دانشمندان سیاره‌ای با دریایی از گدازه را یافتند که بسیار شبیه “زمین اولیه” می‌باشد!!
برداشت هنری از سیستم HD 63433. (آلیسا یانکوفسکی)
یک سیاره فراخورشیدی که تنها در فاصله 73 سال نوری از ما کشف شده است، می‌تواند به ما نشان دهد که اگر زمین در مداری بسیار تنگ با ستاره‌اش محبوس می‌شد، به چه شکلی درمی‌آمد.
این جهان HD 63433 d نام دارد، یک سیاره فراخورشیدی تازه متولد شده که فقط مقداری بزرگتر از زمین است و به دور ستاره‌ای می‌چرخدکه دقیقاً شبیه خورشید است. این سیاره کوچکترین سیاره‌ای است که تاکنون پیدا کرده‌ایم و کمتر از 500 میلیون سال قدمت دارد، دریچه‌ای نادر به شکل‌گیری سیاراتی شبیه به دنیای خودمان (نه کاملاً شبیه به آن) باز می‌کند.
زمین تنها جهانی است که می‌دانیم به طور واقعی میزبان حیات است. یادگیری روشهای مختلف شکل‌گیری و تکامل سیاره‌های زمین‌مانند، به‌ویژه در اطراف ستارگان خورشید مانند، به دانشمندان کمک می‌کند تا مواد تشکیل‌دهنده‌ای را بیابند که به حیات اجازه می‌دهد در جای دیگری در کیهان پدیدار شود.
HD 63433 d هم بسیار شبیه زمین و هم بسیار متفاوت است، به این معنی که نشان دهنده یک فرصت باشکوه است و از جهات بسیار هیجان انگیزی با زمین متفاوت است.
ملیندا سوآرس-فورتادو، اخترفیزیکدان از دانشگاه ویسکانسین-مدیسون که با همکاری ستاره‌شناس دانشگاه فلوریدا، بنجامین کاپیسترانت، پژوهش را رهبری می‌کرد، می‌گوید: «این سیاره مفیدی است زیرا ممکن است مانند زمین اولیه باشد.
“ما می‌توانیم از داده‌های پیگیری برای جستجوی شواهدی مبنی بر خروج گاز و تلفات جوی استفاده کنیم که می‌تواند محدودیت‌های مهمی برای چگونگی تکامل جهان‌های زمینی باشد. اما اینجاست که شباهت‌ها به طور چشمگیری پایان می‌یابد.”
جهان به اندازه زمین در طی یک بررسی با استفاده از تلسکوپ شکار سیاره فراخورشیدی تس کشف شد که به ستاره‌ها خیره می‌شود و به دنبال افت ضعیف و منظم در نور ستارگان است که نشان دهنده وجود یک سیاره فراخورشیدی در حال گردش است. با اندازه‌گیری اثرات متفاوتی که این سیاره فراخورشیدی بر نور ستاره می‌گذارد، ستاره‌شناسان می‌توانند اندازه و جرم آن را تعیین کنند.
HD 63433 یک ستاره کوتوله زرد است که تقریباً به اندازه و جرم خورشید است و مشخصات دمایی مشابهی دارد. اما در مقایسه با 4.5 بیلیون سال خورشید، بسیار جوانتر است، کمی بیش از 400 میلیون سال سن دارد. HD 63433 از نظر ستاره‌ای فقط یک نوزاد است (وسیاره‌های فراخورشیدی که به دور آن می‌چرخند). تاکنون، سه سیاره فراخورشیدی پیدا شده است: دو مینی نپتون و HD 63433 dکه در سال 2020 مشاهده شده‌اند.
ستاره HD 63433 و سه سیاره فراخورشیدی شناخته شده آن. (آلیسا یانکوفسکی)
داده‌های گذرـ افت نور ستاره در حین چرخش ـ نشان می‌دهد که HD 63433 d 1.1 برابر شعاع زمین است. ما هنوز جرم آن را نمی‌دانیم، اما این اندازه فیزیکی به شدت حاکی از یک ترکیب زمینی، دنیای سنگی مانند زمین، مریخ یا زهره است.
این سیاره فراخورشیدی هر 4.2 روز یک بار در مداری بسیار فشرده به دور ستاره خود می‌چرخد. این بدان معناست که بسیار نزدیک به هم هستند، آنقدر نزدیک که HD 63433 d احتمالاً به طور جزر و مدی قفل بوده و یک طرف آن همیشه رو به ستاره است. دانشمندان می گویند از آنجایی که یک نیمکره همیشه بیشترین گرمای ستاره را دریافت می‌کند، احتمالاً سطح آن دریایی دائمی از سنگ مذاب است که دمای آن در روز 1570 کلوین (1297 درجه سانتیگراد یا 2366 فارنهایت) است.
البته زمین هرگز اینقدر به خورشید نزدیک نبوده است، اما پس از برخوردی که بخش‌هایی از سیاره را شکست و ماه را تشکیل داد می‌توانست به دمای 2300 کلوین برسد.
هنوز چیزهای زیادی درباره HD 63433 d نمی‌دانیم. تیم امیدوار است که مطالعات بعدی کمی بیشتر در مورد آن، از جمله حجم آن، به ما بگوید. این به نوبه خود به دانشمندان امکان می‌دهد چگالی آن را محاسبه کنند که می‌تواند به ما بگوید که سیاره فراخورشیدی از چه ساخته شده است. حتی ممکن است بتوانیم تعیین کنیم که آیا جو دارد یا خیر و آن جو در آن چه چیزی دارد.
سوارس فورتادو می‌گوید: «این حیاط خلوت خورشیدی ما است و این به نوعی هیجان‌انگیز است. ستاره‌ای با چنین منظومه‌ای شلوغ در اطرافش، چه نوع اطلاعاتی می‌تواند به ما بدهد؟ چگونه به ما کمک می‌کند تا در میان شاید 100 ستاره مشابه دیگر در این گروه جوان که بخشی از آن است، به دنبال سیاره بگردیم. ؟”
HD 63433 d نزدیک ترین سیاره فراخورشیدی شناخته شده به زمین با شعاع زمین مانند است که به دور یک ستاره جوان می‌چرخد. این دنیا هنوز چیزهای زیادی باید به ما بیاموزد. امیدواریم در ماه‌های آینده بیشتر در مورد آن بشنویم.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
‘Like an Early Earth’: Scientists Find Planet Drowned in Ocean of Lava
By MICHELLE STARR 21 January 2024
https://www.sciencealert.com/like-an-early-earth-scientists-find-planet-drowned-in-ocean-of-lava