آیا برخورد کهکشانها به اختروشها نیرو می‌دهد؟ آیا راه شیری ما تبدیل به اختروش می‌شود؟

آیا برخورد کهکشانها به اختروش‌ها نیرو می‌دهد؟ ستاره‌شناسان بریتانیایی شواهدی در دست دارند که نشان می‌دهد این کار را می‌کنند. اگر چنین است، کهکشان راه شیری خودمان ممکن است روزی به اختروش تبدیل شود.

مفهوم هنری از اختروش P172+18. اخترشناسان دانشگاه شفیلد می‌گویند که برخورد کهکشانها به اختروشهای نیرو می‌دهد. تصویر از  ESO/M Kornmesser.

آیا برخورد کهکشان‌ها به اختروش‌ها نیرو می‌دهد؟

اخترشناسان دانشگاه شفیلد در بریتانیا صبح امروز (26 آوریل 2023) گفتند که مشاهدات جدیدی در دست دارند که ثابت می‌کند کهکشانهای در حال برخورد قدرت اختروشها را دارند.

اختروش‌ها می‌درخشند، اما در فضایی به کوچکی منظومه شمسی ما جمع شده‌اند و چه چیزی می‌تواند در چنین فضای کوچکی این همه انرژی تولید کند؟ محبوب‌ترین مدل‌ها دارای کهکشان‌هایی در فرآیند شکل‌گیری و سیاه‌چاله‌های بسیار پرجرم در قلب اختروش‌ها هستند.

مطالعه جدید برخورد کهکشانها را به عنوان علت قدرت باشکوه اختروش ها معرفی می‌کند و  نشان می‌دهد که کهکشان خانگی ما – کهکشان راه شیری – در برخورد با کهکشان آندرومدا، در بیلیونها سال آینده، تبدیل به یک اختروش خواهد شد.

مشاهدات جدید از 48 کهکشان

اخترشناسان شفیلد گفتند که از مشاهدات تصویربرداری عمیق از تلسکوپ اسحاق نیوتن در لا پالما، جزیره‌ای در جزایر قناری، اسپانیا استفاده کردند. آنها 48 کهکشان را مشاهده کردند که میزبان اختروش‌ها بودند و آنها را با 100 کهکشان بدون اختروش مقایسه کردند تا متوجه شوند که برخورد کهکشانها باعث شعله‌ور شدن اختروش‌ها می‌شود.

هنگامی که دو کهکشان با هم برخورد می‌کنند، نیروهای گرانشی مقادیر عظیمی از گاز را به سمت سیاهچاله‌های کلان پرجرم در مرکز سیستم کهکشانی باقیمانده که از برخورد حاصل می‌شود رانده می‌شود … درست قبل از اینکه گاز توسط سیاهچاله مصرف شود، مقادیر فوق‌العاده‌ای از انرژی به شکل تابش آزاد می‌شود که منجر به تولید یک اختروش می‌شود.

کهکشان راه شیری احتمالاً در زمان برخورد با کهکشان آندرومدا در مدت زمان تقریبی پنج بیلیون سال، اختروش خود را تجربه خواهد کرد.

در اینجا نحوه عملکرد آن آمده است

در بیانیه اخترشناسان آمده است:

اکثر کهکشانها دارای سیاهچاله‌های بسیار پرجرم در مرکز خود هستند. آنها همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی گاز هستند. اما بیشتر اوقات این گاز در فواصل زیادی از مراکز کهکشانها دور از دسترس سیاهچاله‌ها می‌چرخد.

برخورد بین کهکشانها گاز را به سمت سیاهچاله در مرکز کهکشان هدایت میکند. درست قبل از اینکه گاز توسط سیاهچاله مصرف شود، مقادیر فوق‌العاده‌ای انرژی به شکل تشعشع آزاد می‌کند که در نتیجه درخشندگی اختروش مشخص می‌شود.

اشتعال یک اختروش می‌تواند عواقب چشمگیری برای کل کهکشانها داشته باشد. این امر می‌تواند بقیه گاز را از کهکشان خارج کند که از تشکیل ستاره‌های جدید برای بیلیونها سال آینده جلوگیری می‌کند.

این اولین بار است که نمونه‌ای از اختروشها با این اندازه با این میزان حساسیت تصویربرداری شده است.

و این حساسیت اضافی باید همان چیزی باشد که بای محققان این اطمینان را ایجاد می کند که راز اختروشها را “حل” کرده‌اند. در بیانیه آنها آمده است:

با مقایسه مشاهدات 48 اختروش و کهکشانهای میزبان آنها با تصاویر بیش از 100 کهکشان غیرکوازار، محققان به این نتیجه رسیدند که کهکشانهایی که میزبان اختروش‌ها هستند تقریباً سه برابر بیشتر احتمال دارد که با کهکشان‌های دیگر تعامل یا برخورد کنند.

این مطالعه گام مهمی به جلو در درک ما از چگونگی تحریک و سوخت این اجسام قدرتمند ارائه کرده است.

ستاره‌شناسان شفیلد هیجان زده هستند

کلایو تادهانتر اخترفیزیکدان دانشگاه شفیلد گفت:

اختروش‌ها یکی از خشن‌ترین پدیده‌های جهان هستند و آنچه می‌بینیم احتمالاً نشان‌دهنده آینده کهکشان راه شیری خودمان در برخورد با کهکشان آندرومدا در حدود پنج بیلیون سال است.

مشاهده این رویدادها و در نهایت درک دلیل وقوع آنها هیجان‌انگیز است. اما خوشبختانه زمین برای مدتی طولانی به یکی از این اپیزودهای آخرالزمانی نزدیک نخواهد شد.

محققان همچنین خاطرنشان کردند که اختروش‌ها برای اخترفیزیکدانان مهم هستند، زیرا به دلیل درخشندگی آنها، در فواصل زیاد مشخص می‌شوند و بنابراین به عنوان “فانوس دریایی” برای اولین دوره‌های تاریخ جهان عمل می‌کنند. جانی پیرز از دانشگاه هرتفوردشایر توضیح داد:

این حوزه ای است که دانشمندان در سراسر جهان مشتاق کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن هستند. یکی از انگیزه‌های علمی اصلی تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، مطالعه اولین کهکشان‌های جهان بود و وب قادر به تشخیص نور حتی دورترین اختروشها است که نزدیک به 13 بیلیون سال پیش ساطع شده‌اند.

اختروش‌ها نقش کلیدی در درک ما از تاریخ جهان و احتمالاً آینده راه شیری دارند.

این تصویر نشان می‌دهد که هاله گازی کهکشان آندرومدا اگر برای انسان روی زمین قابل مشاهده باشد، چه شکلی می‌تواند داشته باشد. به گفته ناسا، هاله سه برابر بزرگ‌تر از دب اکبر  می‌تواند باشد. اندازه‌گیری‌های اخیر هاله نشان می‌دهد که برخورد کهکشان راه شیری و آندرومدا از قبل آغاز شده است. تصویر از ناسا / ESA / J. DePasquale و E. Wheatley (STScI) / Z. Levay. درباره ادغام کهکشان آندرومدا و کهکشان راه شیری ما بیشتر بخوانید:

https://earthsky.org/space/earths-night-sky-milky-way-andromeda-merge/

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Do galaxy collisions power quasars? Will our Milky Way become a quasar?

Posted by Deborah Byrd April 26, 2023

https://earthsky.org/space/do-galaxy-collisions-power-quasars-milky-way-a-quasar/