با 10 درس آسان وارد دنیای نجوم شویم!!
اگر در نجوم تازهوارد هستید، به جای درستی آمدهاید. ما شما را در کوتاهترین زمان ممکن با این جهان شگفت زده خواهیم کرد.
آیا در نجوم تازه کار هستید اما نمیدانید از کجا شروع کنید؟ رصد ستارگان و رصد آسمان شب ممکن است دلهرهآور به نظر برسد، اما با انجام چند مرحله ساده از ستارهها، صورتهای فلکی و سیاراتی که قابل مشاهده هستند شگفت زده خواهید شد، مشروط بر اینکه بدانید چه زمانی و کجا باید نگاه کنید.
شاید بهتازگی از منظرهای در یک شب بهخصوص صاف شگفت زده شده باشید، یا شاید کسی باشید که عاشق خواندن و یادگیری در مورد ستارهشناسی هستید، اما هرگز نتوانستهاید وقت خود را در خارج از خانه برای مطالعه ستارگان بگذرانید.
این 10 درس به شما چیزهایی را میآموزد که باید بدانید تا مسیر خود را در آسمان شب پیدا کنید.
1ـ آماده باش
تنها چیزی که برای شروع ستارگان نیاز دارید چشمانتان است، اما همچنان باید از قبل برنامهریزی کنید.
مهمترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که به تاریکترین مکانی که میتوانید پیدا کنید، جایی بروید که بخشهای بزرگی از آسمان قابل مشاهده است.
در شب برخی از اجرام درخشان در آسمان وجود دارد – ماه، برخی از سیارات، و چند ده ستاره – اما چیزهای کم نور بسیار بیشتر از آنها هستند که آلودگی نوری باعث میشود به خوبی دیده نشوند.
تا 40 دقیقه طول میکشد تا چشمان شما به طور کامل با تاریکی سازگار شوند، بنابراین از نگاه کردن به نور خودداری کنید و قبل از شروع به مشاهده، از عینک آفتابی استفاده کنید.
بیرون لباس راحت و چند لایه بپوشید.
هنگام نشستن یا دراز کشیدن برای مدت طولانی، بسیار بیشتر از آن چیزی که فکر میکنید، سردتان میشود.
در نهایت، چیزی راحت برای نشستن با خود به همراه ببرید.
2
آسمان شب میتواند گیج کننده باشد. نقاط تصادفی نور در یک پسزمینه تاریک ظاهر میشوند و در طی چند ساعت این نقاط موقعیت خود را تغییر میدهند.
آسمان متفاوت به نظر میرسد زیرا زمین در حال چرخش است، اما الگوهای ساخته شده توسط ستارهها نسبت به یکدیگر یکسان میمانند.
این بدان معناست که اگر فقط یک شکل را در آسمان بشناسید، میتوانید بقیه را پیدا کنید.
بهترین وسیلهای که میتوان به عنوان راهنما از آن استفاده کرد، آبگردان بزرگ است، زیرا در شمال بزرگ، درخشان و قابل مشاهده است.
همچنین دارای دو ستاره به نامهای اشارهگر است که به ستاره قطبی یا ستاره شمالی اشاره میکنند.
قطب شمال تقریباً دقیقاً بالای محور زمین قرار دارد، بنابراین برخلاف بقیه آسمان حرکت نمیکند و نشان میدهد که کدام سمت شمال است.
آبگردان همچنین یک اشارهگر مفید برای سایر اشکال در آسمان است.
3
از نمودار ستارهای استفاده کنید
با نمودار ستارهای ماهانه، شما آماده خواهید بود که تعداد زیادی از اشیاء را در زیر یک آسمان تاریک پیدا کنید.
ممکن است در ابتدا گیج کننده به نظر برسد.
خب، بر خلاف اکثر نقشهها، این نقشه آنچه را که بالای سر شما است را نشان میدهد (نه زیر پای شما).
آن را بالای سر خود نگه دارید و «شمال» به سمت شمال باشد و متوجه میشوید که شرق و غرب در جای مناسبی قرار دارند.
برای استفاده از آن برای نگاه کردن به چیزها در جهات مختلف، آن را طوری نگه دارید که لبه پایینی مطابق با جهت قطب نما باشد.
سپس آسمان را همانطور نشان میدهد که از آن افق و بالای سر شما به نظر میرسد.
اگر نمیدانید کدام جهت است، از آبگردان برای پیدا کردن ستاره قطبی استفاده کنید.
هنگامی که شمال را پیدا کردید، بقیه را میتوانید به دنبال آن پیدا کنید.
برای دیدن نمودار در تاریکی بهتر است از نور قرمز استفاده کنید – به این ترتیب دید در شب شما را خراب نمیکند.
4
فواصل بین اجرام در آسمان شب بر حسب زوایای با استفاده از درجات قوس کمی شبیه زوایای طول و عرض جغرافیایی در کره زمین اندازهگیری میشود.
یک درجه برابر است با 1/360 دایره.
بهراحتی، مشت شما که در راستای بازو گرفته میشود، حدود 10 درجه از آسمان را میپوشاند. سه انگشت حدود 5 درجه هستند و انگشت کوچک شما 1 درجه را می پوشاند.
اگر میخواهید یک جسم کم نور در آسمان پیدا کنید و نمودار ستارهای نشان میدهد که در جهت معینی از یک ستاره درخشانتر و شناختهشده در حدود 15 درجه است، میتوانید از دست دراز شده خود به عنوان خطکش برای اندازهگیری فاصله در شب استفاده کنید.
برای مثال، فاصله بین دو ستاره اشارهگر دباکبر، حدود 5 درجه است.
5
حرکت در آسمان را تماشا کن
آسمان شب با گذشت زمان از نظر ظاهری تغییر میکند. ستارگان موقعیت های مشابهی را نسبت به یکدیگر حفظ میکنند، اما به نظر میرسد که به طور کلی حرکت میکنند.
زمین هر 24 ساعت یک بار به دور محور خود می چرخد، بنابراین کره زمین هر ساعت 15 درجه به سمت غرب می چرخد.
زمین همچنین در حدود 365 روز به دور خورشید میچرخد، بنابراین ستارگان هر شب در یک زمان در موقعیتهای کمی متفاوت هستند.
ساعت 9 شب در یک نقطه بایستید و ستارهای را تماشا کنید که از بالای پشت بام به سمت شرق طلوع میکند، سپس دوباره در ساعت 10 شب نگاه کنید و ستاره 15 درجه بالاتر خواهد بود.
چهارده روز بعد، ساعت 9 شب به آن موقعیت نزدیک میشود، زیرا به نظر میرسد آسمان هر شب 1 درجه به سمت غرب حرکت کرده است.
مشاهده این تغییر به شما حس خوبی از حرکت سیاره ما و تاثیر آن بر دید ما به آسمانها میدهد.
6
پرش ستار های را امتحان کنید
آشنایی با آسمان شب زمانی آسانتر است که ساده شروع کنید و به سمت اهداف دشوارتر پیش بروید.
سادهترین چیزهایی که میتوان یافت، الگوهایی است که توسط گروههایی از ستارههای درخشان تشکیل شده است.
کل آسمان به 88 مورد از این الگوها تقسیم شده است که به آنها صورت فلکی میگویند.
برخی از آنها کاملاً درخشان هستند و بسیاری از الگوها و نامهای مشهور آنها هزاران سال است که با ما بوده است.
هنگامی که بتوانید راه خود را به برخی از صورتهای فلکی درخشانتر بیابید، مکانیابی آنهایی که کم نورتر هستند نیز آسانتر میشود.
همچنین یافتن اجرام حتی کمنورتر – مانند کهکشانها و خوشههای ستارهای – را نیز با استفاده از تکنیک پرش ستارهای آسان میکند.
با استفاده از سه نمودار بالا، در اینجا مثالی آورده شده است تا شما را از این صورت فلکی به صورت فلکی دیگر برای یافتن کهکشان آندرومدا بیابید که به نام M31 نیز میشناسند،.
زیر آسمان بسیار تاریک، میتوانید M31 را فقط با چشمان خود ببینید، حتی اگر ندانید دقیقاً کجاست، تاریک است و تشخیص آن دشوار است.
برای پیدا کردن آن، از آبگردان (بالا) شروع کنید.
از اشارهگرها برای پیدا کردن پلاریس استفاده کنید و سپس از کنار آن به صورت فلکی ذاتالکرسی (زیر) بروید.
دیدن این شکل آسان است زیرا درخشانترین ستاره های آن یک “W” را تشکیل میدهند.
هنگامی که به آنجا رسیدید، میتوانید از شکل کمتر مسطح «W» بهعنوان یک فلش استفاده کنید: راس آن به سمت M31، حدوداً 15 درجه دورتر (در زیر) قرار دارد.
از مهارتهای جدید خود برای مشخص کردن این زیبایی استفاده کنید.
7
آسمان را بزرگ کن
پرش ستارهای بالا برای مشاهده با چشم غیر مسلح در نظر گرفته شده بود که برای M31 امکانپذیر است زیرا در آسمان بسیار تاریک قابل مشاهده است.
اما مکانیابی آن از آلودگی نوری بالای شهرها و یا یافتن اجسام کم نورتر نیاز به یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ خوب دارد.
دوربینهای دوچشمی مقداری بزرگنمایی به شما میدهند، اما مهمتر از آن، دید را تا حد زیادی روشن میکنند.
با دید خوب در شرایط ایده آل، ممکن است بتوانید چند هزار ستاره را فقط با چشمان خود ببینید، اما با استفاده از یک جفت دوربین دوچشمی خوب، بیش از 100000 ستاره را خواهید دید.
دو عدد برای توصیف بیشتر دوربینهای دوچشمی استفاده میشود: 10x25، 7×35، 7×50 و 10x50 همه ترکیبهای رایج هستند.
عدد اول بزرگنمایی را توصیف میکند یا تعداد دفعاتی که یک جسم بزرگتر دیده میشود.
عدد دوم دیافراگم است – قطر لنز بر حسب میلیمتر در جلوی دوربین دوچشمی.
این عدد میزان روشنایی تصویر را مشخص میکند.
افزایش اندک دیافراگم میتواند تفاوت زیادی در روشنایی ایجاد کند.
تصاویری که از دوربین دوچشمی 7x50 دیده میشوند دوبرابر تصاویری روشنایی خواهند داشت که از یک جفت دوربین 7x35 دیده میشوند.
اگر دیافراگم را بر بزرگنمایی تقسیم کنید، مردمک خروجی به دست میآید – قطر دایره نوری که از دوربین دوچشمی وارد چشم شما میشود.
مردمک چشم شما زمانی که با تاریکی سازگار است میتواند تا 7 میلیمتر منبسط شود، بنابراین یک جفت 10×50 با مردمک خروجی 5 میلی متر برای اکثر افراد ایده آل است.
8
از دوربین دوچشمی استفاده کنید
اگر اغلب از دوربین دوچشمی استفاده نمیکنید، به عادت کردن به آنها نیاز دارد.
ابتدا با نگاه کردن به ماه تمرین کنید.
به ماه نگاه کنید، سپس دوربین دوچشمی را به سمت چشمان خود ببرید و در حالی تمرکز میکنید از میان آنها نگاه کنید.
برای کمک به ثابت نگه داشتن آنها، به غیر از بازوهای خود، هنگام ایستادن، انگشتان شست خود را روی استخوانهای گونه خود قرار دهید و در هنگام نشستن یا دراز کشیدن، میتوان بیشتر وزن دوربین دوچشمی را روی صورت قرار داد.
برای ثابتترین نما، میتوانید براکتهای L شکلی بخرید که هر جفت دوچشمی خوبی را به سهپایه دوربین وصل میکند.
این امر به شما امکان میدهد بیشترین جزئیات را ببینید و میتوانید نمای پایدار را با دیگران به اشتراک بگذارید.
از دوربین دوچشمی، دید بهتری از کهکشان آندرومدا، M31، خواهید داشت که اولین بار در درس 6 پیدا کردید.
9
آنچه خواهید دید
تنها با چشمان خود، میتوانید تعداد زیادی اشیاء جالب را در آسمان شب ببینید. اما دوربین دوچشمی جهان را بازتر میکند.
با گذشت زمان و تمرین، سیارات را به صورت دیسکهای نور، سیارکها، رنگهای ظریف ستارهها، سحابیها، کهکشانهایی مانند M31 و موارد دیگر خواهید دید.
با این حال، محدودیتهایی وجود دارد.
در حالی که دوربینهای دوچشمی با اجازه دادن به شما برای دیدن چیزهای تیرهتر، دید را بهبود میبخشند، اما دید را نیز محدود میکنند.
اگر می خواهید صور فلکی را به طور کامل ببینید، با چشم غیر مسلح به آنها نگاه کنید.
اما اگرچه دوربینهای دوچشمی همه چیز را نزدیکتر میکنند، اما آنقدر بزرگ نمیشوند که جزئیات را در هیچ یک از سیارات نشان دهند.
در حالی که مناظر شگفت انگیزی از کل ماه ارائه می دهند، جزئیات دقیق مانند دیوارههای دهانه یا درهها را نشان نمیدهند.
تلسکوپهای بزرگتری برای این موارد مورد نیاز است.
حتی تلسکوپها هم برخی چیزها را نشان نمیدهند: حتی در بزرگترین میدانها، ستارهها همچنان به عنوان نقاط نورانی ظاهر میشوند، زیرا آنها بسیار دور هستند.
10
برو بیرون!
چشمان شما و یک دوربین دوچشمی برای یک عمر مشغول نگه داشتن شما کافی است.
فقط با چشمان خود میتوانید شهابها و بارشهای شهابی، شفق قطبی (نورهای شمالی)، یک دنبالهدار درخشان، صورتهای فلکی کامل و کهکشان راه شیری را ببینید که از آسمان عبور میکند.
برندان الکساندر – کهکشان راه شیری دونگال
با دوربین دوچشمی میتوانید خیلی چیزهای بیشتری ببینید.
دهانهها و “دریاها” در ماه قابل مشاهده هستند و فراتر از منظومه شمسی، ستارههای دوتایی و چندگانه، خوشههای کروی و سحابیها و کهکشانها را خواهید دید.
شما همچنین باید با انجمن نجوم محلی خود تماس بگیرید و ببینید که آیا آنها میزبان یک مهمانی ستاره یا جلسه رصد ستارگان هستند که میتوانید در آن شرکت کنید.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
How to get into astronomy in 10 easy lessons
Published: May 30, 2017 at 12:00 pm
https://www.skyatnightmagazine.com/advice/skills/learn-astronomy-in-10-easy-lessons/