دهانه برخوردی بوستری در سمت دور ماه!!

مدارگرد شناسایی ماه در طی ماموریتی محل برخوردی را پیدا کرده است که در4 مارس ایجاد شده بود، محل دهانه برخوردی ممکن است به آشکار شدن هویت جسم برخوردی کمک کند.

مدارگرد شناسایی ماه از یک دهانه دوتایی تازه در منتهی‌الیه ماه تصویربرداری کرد که در اثر برخورد بوستر اخیر ایجاد شده است.

ناسا / GSFC / دانشگاه ایالتی آریزونا

پس از ماه‌ها جستجو، تیم مأموریت مدارگرد شناسایی ماه اخیراً یک جفت دهانه جدید را در منتهی‌الیه ماه شناسایی کرد که حاصل  برخورد  جسمی با ماه در 4 مارس 2022 می‌باشد که بایستی گفت برخورد پیش آمده دور از دید زمین بود.

دقیقاً همان چیزی که تأثیرگذاری این داستان جذاب را بیشتر می‌کند این است که محاسبات اولیه نیز حاکی از آن بود که این جسم بوستر استفاده شده در موشک فالکون 9 اسپیس ایکس بود که کاوشگر مأموریت رصدخانه آب و هوایی عمق فضا را پرتاب کرده بود. اما ناظران متعاقبا مسیر را اصلاح کردند و شیء را به عنوان بوستر Long March 3C ماموریت چانگ‌ای 5T1 چین تعیین نمودند. چانگ‌ای T1 در اواخر سال 2014 از کنار ماه عبور کرد تا ورود مجدد کپسول را قبل از بازگشت کامل چانگ‌ای 5 در جهت ماه به نمایش بگذارد. با این حال، چین تا به امروز تاییدیه‌ای مبنی بر اینکه این شی با ماموریت چانگ‌ای 5  T1 مرتبط باشد  ابلاغ نکرده است.

نمای قبل و بعد محل ضربه را نشان می‌دهد.

NASA / GSFC / Arizona State University

ساختار  برخورد

طبق پیش‌بینی‌های انجام شده برخورد حوالی ساعت 7:26 صبح به وقت شرق / ساعت 12:26 UT در 4 مارس، در نزدیکی دهانه بزرگ هرتزسپرونگ در منتهی‌الیه ماه به سطح ماه اتفاق افتاده است. تیم مدارگرد شناسایی ماه (LRO) محل برخورد را حدود 8 کیلومتری (5 مایلی) محل برخورد موردانتظار مشاهده کرده‌اند. این تغییر جزئی دور از انتظار نبود، زیرا فشار باد خورشیدی می‌تواند به آرامی بوستر موشک خالی را  که در حقیقت یک استوانه توخالی است تحت فشار قرارداده  و مسیر حرکت آن را قبل از برخورد تغییر دهد.

بیل گری (پروژه پلوتو) که جسم را مشاهده کرده و مشاهدات دیگران را جمع‌آوری کرده است، می‌گوید: « عمدتاً به این دلیل که آخرین مشاهدات ما حدود چهار هفته قبل از برخورد انجام شده است،‌ محل برخورد واقعی نامشخص بود. از طرفی، این جسم در آسمان آنقدر به خورشید نزدیک بود که هیچ تلسکوپی نمی‌توانست  به سمت آن نشانه برود.

گری می‌افزاید: «ما نسبتاً مطمئن بودیم که خدمه LRO باید کمی در اطراف محل اصابت پیش‌بینی شده توسط تیم به جستجو بپردازند وآنچه حاصل شد این است که برخورد  کمی دورتر از آن چیزی است که هر یک از ما انتظار داشتیم، اما جای تعجب نیست.

نمای گسترده از سایت محل برخورد

NASA / GSFC / Arizona State University

آنچه غیرمنتظره بود، دهانه دوگانه‌ای بود که در اثر برخورد، 28 متر (92 فوت) در امتداد طولانی‌ترین محور آن ایجاد شد در این برخورد یک دهانه شرقی (18 متر عرض) بر روی یک دهانه غربی (16 متر) قرار گرفته است.

انتظار می‌رود که بیشتر جرم حاصل از بوستر 1.8 تنی در انتهای موتور موشک قرار گیرد، اما دهانه دوتایی نشان می‌دهد که جرم بزرگی در هر دو انتها وجود دارد.

LRO محل ضربه چهار بوستر Apollo SIV-B را پیدا کرده است. هیچکدام از اینها منجر به ایجاد دهانه‌های دوتایی نشده بودند، اگرچه اکثر آنها شکل نامنظم داشتند. حداکثر عرض این دهانه‌های دوران آپولو 29 متر است (دقیقاً به اندازه برخورد اخیر).

برخورد مواد ساخت بشر با ماه به ماموریت Luna 2 اتحاد جماهیر شوروی بازمی‌گردد که در 13 سپتامبر 1959 در منطقه Sinus Lunicus به ماه برخورد کرد که بعدها در دهه بعدی ادامه یافتند و این موضوع تا آپولو نیز ادامه داشت .

اخیراً، چین با مأموریت Chang’e 4 در 3 ژانویه 2019 فرود موفقیت‌آمیزی در کنار ماه انجام داده است، در حالی که مأموریت‌های اسرائیل و هند با سقوط به پایان رسیده است.

ناسا جاه طلبی‌های خود را برای بازگشت به ماه در این دهه با آرتمیس در برنامه های خود ادامه خواهد داد. اولین گام کوچک به سوی این هدف با راه‌اندازی آزمایش عملیات و ناوبری فناوری سیستم موقعیت‌یابی خودکار سیسلونار (CAPSTONE) انجام شده است. کپستون یک ماموریت مسیریاب برای ایستگاه نهایی Lunar Gateway است.

ماه در شرف تبدیل شدن به مکانی شلوغ است. ماموریتهای بیشتر همچنین به معنای برخوردهای فیزیکی بیشتر به ماه در سالهای آینده خواهد بود.

ترجمه: آیسان کریملو

منبع:

FOUND: BOOSTER IMPACT CRATER ON THE FARSIDE OF THE MOON

BY: DAVID DICKINSON JUNE 27, 2022

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/impact-crater-farside-moon