سیاهچالههای کمقدرتتر، محیط را تمیز میکنند!!
شبیهسازی چهار مرحلهای یک سیاهچاله نشان میدهد که با یک جت رادیویی کم انرژی مرکز کهکشان را مانند یک برگروب پاک میکند. بین هر تصویر 200000 سال فاصله است. اعتبار: موکرجی و همکاران.
یک تیم بینالمللی از ستارهشناسان به رهبری دانشمندان هلندی کشف کردهاند که حتی یک جریان جت ضعیف از یک سیاهچاله کم فعال میتواند نوعی برگروب برای تمیز کردن بخشهایی از یک کهکشان باشد. سیاهچاله مشاهده شده حدود 75 درصد از گاز سرد را در نواحی مرکزی کهکشان در چند میلیون سال حذف میکند. این امر احتمالاً شکلگیری ستارگان را متوقف میکند.
تا به حال، ستارهشناسان همیشه تصور میکردند که تنها سیاهچالههایی با تشعشعات قوی، تشکیل ستاره از درون کهکشان را متوقف میکنند. این امر به این دلیل است که این سیاهچالهها گاز را که سنگ بنای ستارگان است، منفجر میکنند. با این حال، سؤال این است که آیا کهکشانهایی که سیاهچالههای پرتابش قوی ندارند نیز از رشدشان جلوگیری میکنند؟
فرستنده رادیویی
اکنون اخترشناسان سیاهچالهای کمتر قدرتمند را کشف کردهاند که به نظر میرسد در حال پاکسازی محیط اطراف خود نیز است. این سیاهچاله کم مصرف در کهکشان B2 0258+35 در صورت فلکی برساوش یافت میشود. تابش قوی ساطع نمیکند، اما دارای جتهای رادیویی پلاسمای درخشان برخلاف سیاهچالههایی میباشد که نور مرئی، فرابنفش یا اشعه ایکس از خود ساطع میکنند.
گاز در B2 0258+35 به طور پیوسته با سرعت حدود 500 کیلومتر در ثانیه منفجر میشود. تقریباً پنج تا ده جرم خورشید در سال است و چند میلیون سال طول میکشد. گاز به اندازه کافی سریع حرکت نمیکند تا از دسترس کهکشان فرار کند. در نهایت به عقب میافتد و به لبههای کهکشان میرسد. از آنجا، نمیتواند به درستی ستارههای جدید تشکیل دهد.
شبیهسازی چهار مرحلهای سیاهچاله با جت رادیویی کم انرژی که مرکز کهکشان را مانند یک برگروب پاک میکند. بین هر تصویر 200000 سال فاصله است. اعتبار: موکرجی و همکاران.
بازدارنده رشد
سوما مورتی محقق اصلی (که در آسترون و در موسسه کاپتین دانشگاه گرونینگن در طول این تحقیق کار میکرد، میگوید: «این که جتهای رادیویی کممصرف برای تمیز کردن کهکشان نیز یافت شدهاند، فوقالعاده است. “بخش بزرگی از فرستندههای رادیویی نسبتاً بیصدا هستند. تصور میشد که آنها نقش مهمی در مهار رشد ندارند. نتایج ما نشان میدهد که این فرستندههای رادیویی نسبتا ضعیف واقعاً میتوانند مانع رشد شوند. از این پس، ما باید این را در مدل های تکامل کهکشانها در نظر بگیرید.”
محققان مشاهدات خود را در اکتبر و نوامبر 2020 با تلسکوپ NOEMA انجام دادند. NOEMA مخفف Northern Extended Millimeter Array است. مجموعهای از ظروف رادیویی در کوههای آلپ فرانسه در ارتفاع حدود 2500 متری است. مشاهدات مورتی و همکارانش قبلا توسط شبیهسازیهای کامپیوتری پیشبینی شده بود.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Less powerful black hole blows environment clean after all
by Netherlands Research School for Astronomy FEBRUARY 10, 2022
https://phys.org/news/2022-02-powerful-black-hole-environment.html