“ابرکوه‌های” باستانی زمین ممکن است برای زندگی آنطور که ما می‌دانیم حیاتی باشد
ابررشته‌کوه‌هایی که از نظر ارتفاع با هیمالیا رقابت می‌کردند، بیلیونها سال در گذشته هزاران هزار کیلومتر بر روی درزهای ابرقاره‌های ادغام شده امتداد داشتند.
مانند دندانهای خدایان قدیمی فرسوده، مدتهاست که در اثر زمان و فرسایشی تا ریشه‌های خود فرسوده شده‌اند. اما در این بقایای هوازده می‌توان سرنخ‌هایی در مورد اینکه چگونه مرگ این ابرکوه‌های باستانی ممکن است تکامل را در جهت‌های جدید شگفت‌انگیز هدایت کند، وجود داشته باشد.
محققان دانشگاه ملی استرالیا (ANU) و دانشگاه فناوری کوئینزلند از آثار معدنی کمیاب به جا مانده از فشار ابرکوه‌ها برای ایجاد دو عدد از بزرگترین رشته‌کوه‌هایی استفاده کردند که تاکنون از برخورد بین صفحات قاره‌ای متولد شده‌اند.
یکی از آنها قبلاً برای زمین‌شناسان شناخته شده بود. تقریباً 650 تا 500 میلیون سال پیش، محدوده 8000 کیلومتری (حدود 5000 مایلی) به نام ابرکوه فراکوه، زمانی بر ابر قاره بزرگ جنوبی گندوانا سایه انداخت.
محدوده دوم – که ابرکوه‌های نونا نامیده می‌شود – نیز حدود 8000 کیلومتر بود. با این حال، 1 تا 1.5 بیلیون سال پیش از گندوانا پیش از ابرقاره قبلی نونا (همچنین به عنوان کلمبیا) عبور کرد.
زی‌زی ژو، دانشمند ANU و نویسنده اصلی، می‌گوید: «امروزه چیزی مانند این دو ابرکوه وجود ندارد.
“اگر بتوانید تصور کنید که هیمالیا به طول 2400 کیلومتر سه یا چهار بار تکرار شده است، تصوری از مقیاس خواهید داشت.”
سخت است که به چیزی به اندازه هیمالیای باشکوه نگاه کنیم و زمانی را که وجود نداشته‌اند به تصویر بکشیم. حتی سخت‌تر از آن تصور کردن زمانی در آینده است که کناره‌های غول‌پیکر آنها ممکن است به میدان‌هایی از رسوبات اقیانوسی تبدیل شود.
با این حال، زندگی یک ابرکوه زودگذرتر از آن چیزی است که بتوانیم تصور کنیم.
ظهور سریع ابرکوه‌ها در معرض فشار کامل نیروهای طبیعت، مانند بادهای موسمی و هوای یخی جو، ناگزیر با سقوط نسبتاً سریعی همراه است.
زمان فرسایش ابرکوه‌های گوندوانا دانشمندان را بر آن داشت تا حدس بزنند که آیا آزادسازی مواد معدنی و اکسیژن به دام افتاده به انفجار تنوع زیستی که به آن انفجار کامبرین گفته می‌شود کمک کرده است یا خیر.
این یک فرضیه جذاب است، اما به شواهد ملموستری نیاز دارد. اینکه دقیقاً چه چیزی باعث ظهور سریع ویژگی‌های بیولوژیکی جدید در نیم بیلیون سال پیش شد و اینکه آیا اکسیژن اضافی به آن کمک کرد، هنوز به شدت مورد بحث است.
این واقعیت که مجموعه دومی از ابرکوه‌ها درست زمانی که زندگی پیچیده در حال تکامل بود، بر روی نونا پدیدار شد، نشان می‌دهد که این ایده ارزش کاوش بیشتر را دارد.
جوخن بروکس، دانشمند زمین از دانشگاه ANU، می گوید: «آنچه خیره کننده است این است که کل رکورد ساختن کوه در طول زمان بسیار واضح است.
“این دو پدیده بزرگ را نشان می‌دهد: یکی به ظهور حیوانات و دیگری به ظهور سلول های بزرگ پیچیده مرتبط است.”
واضح است که در طول صدها میلیون سالی که میان دو پدیده می‌گذرد، هیچ ابرکوهی در هیچ قاره‌ای در حال ادغام ظاهر نشده است.
چه تصادفی باشد و چه غیرتصادفی، همین امر در دوره شکل‌گیری ابرکوه بین 1.8 بیلیون تا 800 میلیون سال پیش، مصادف با یک دوره زمانی “خسته کننده” است که به نظر می‌رسید تکامل کند می‌شود.
کارهای زیادی باید انجام شود تا پیوندهای قوی‌تری بین کاهش آخرین امتداد کوه به رسوب، تغییرات در سطح اکسیژن و سایر مواد سازنده حیات و تنوع زندگی انجام شود. اما اگر از بین برود، زندگی پیچیده – از جمله ما انسان ها – ممکن است مدیون غولهای گمشده زمین باشیم.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Earth’s Ancient ‘Supermountains’ May Have Been Crucial For Life as We Know It
MIKE MCRAE 6 FEBRUARY 2022
https://www.sciencealert.com/here-s-why-we-owe-everything-to-the-rise-and-fall-of-supermountains-on-ancient-earth