مشاهده پایان انفجاری ستاره در حال مرگ توسط ستارهشناسان!!
برای اولینبار، پایان انفجاری یک ستاره در حال مرگ مشاهده شده است. دو تلسکوپ در هاوایی این ستاره را برای 130 روز آخر آن، قبل از تبدیل شدن به ابرنواختر رصد کردند.
ستارهها نیز مانند موجودات زنده در نهایت به پایان عمر خود میرسند و پرجرمترین ستارگان با انفجار به صورت ابرنواختر میمیرند. اکنون، برای اولین بار، اخترشناسان تصاویری از آخرین لحظات یک ستاره غول قرمز بزرگ، قبل از ابرنواختر شدن را مشاهده کردند. اخترشناسان در جریان برنامه تحقیقاتی خود، به نام آزمایش ابرنواختر جوان، پایان انفجاری ستاره در حال مرگ را مشاهده کردند. آنها ستاره را در 130 روز پایانی آن رصد کردند. این ستاره غولپیکر در کهکشان NGC 5731 واقع شده است (یا بهتر است بگوییم در فاصله 120 میلیون سال نوری از ما). اخترشناسان مشاهدات خود را “یک پیشرفت” نامیدند.
ستارهشناس وین جاکوبسون گالان از UC Berkeley و نویسنده اصلی مطالعه این ستاره در بیانیهای گفت:
این یک پیشرفت در درک ما از کارهایی است که ستارگان پرجرم لحظاتی قبل از مرگشان انجام میدهند. آشکارسازی مستقیم فعالیت پیش از ابرنواختر در یک ستاره ابرغول سرخ قبلاً در یک ابرنواختر معمولی نوع دوم مشاهده نشده بود. برای اولین بار انفجار یک ستاره ابرغول سرخ را تماشا کردیم!
جاکوبسون ـ گالان و همکارانش از دو رصدخانه مختلف در هاوایی، پناستارز و رصدخانه W. M. Keck برای به دست آوردن مشاهدات خود استفاده کردند. آنها یافتههای بازبینی شده خود را در ۶ ژانویه ۲۰۲۲ در مجله Astrophysical منتشر کردند.
آنها گفتند که مشاهده پایان ستاره تا حدی فقط خوش شانسی بود.
این تصویر هنری از یک ستاره ابرغول سرخ، مانند SN 2020tlf، درست قبل از انفجار به صورت ابرنواختر. ستارهشناسان اکنون شاهد انفجار یک ستاره در حال مرگ بودهاند که برای اولین بار اتفاق افتاده است. تصویر از رصدخانه W. M. Keck/ Adam Makarenko.
شاهد پایان انفجاری یک ستاره در حال مرگ
این اولین باری است که یک طیف – آرایه رنگین کمانی از نور ستارگان که به رنگ اجزای آن تقسیم میشود – از یک ابرنواختر به دست آمده است. تلسکوپ پن استارز اولین دادهها را در مورد این ستاره در تابستان سال 2020 به دست آورد. خوشبختانه، محققان توانستند طیفی از این انفجار را بدست آورند که اکنون ابرنواختر 2020tlf یا SN 2020tlf نامیده می شود.
نتایج شواهدی از مواد متراکم دور ستارهای را در اطراف ستاره نشان داد. تصور میشود که این همان ماده گازی است که پناستارز چند ماه قبل از پرتاب خشن آن تصویربرداری کرده بود.
به گفته نویسنده ارشد رافئللا مارگوئتی در UC Berkeley:
مثل تماشای یک بمب ساعتی است. ما هرگز چنین فعالیت خشنی را در یک ستاره ابرغول قرمز در حال مرگ تأیید نکردهایم.
وین جاکوبسون ـ گالان از دانشگاه کالیفرنیا برکلی مطالعه جدید درباره ابرغول سرخ و ابرنواختر SN 2020tlf را رهبری کرد. تصویر از Wynn Jacobson-Galán.
بینش جدید در مورد آخرین لحظات ابرغول سرخ
این رویداد بینش ارزشمند جدیدی را در مورد چگونگی وقوع ابرنواخترها و همچنین برخی شگفتیها ارائه میدهد. پیش از این، دانشمندان فکر میکردند که ابرغولهای قرمز درست قبل از انفجار، نسبتاً ساکت هستند. اما در مورد SN 2020tlf، ستاره چندان آرام نبود. تشعشعات درخشان و شدیدی شناسایی شد که از ستاره در آخرین سال منتهی به ابرنواختر میآیند.
این گواه تغییرات قابل توجهی در ساختار داخلی حداقل برخی از ستارگان مشابه است. پس از آن، پرتاب عظیم مواد گازی درست قبل از انفجار و فروپاشی رخ میدهد.
پن استارز در Haleakala، Maui یکی از تلسکوپهایی بود که برای رصد انفجار SN 2020tlf استفاده شد. تصویر از موسسه علوم تلسکوپ فضایی (STScI).
همانطور که احتمالاً شنیدهاید، ضربالمثل “به دنبال آب بروید” اغلب در مورد جستجوی زندگی در جای دیگر استفاده میشود. اکنون، در مورد شناسایی ابرغولهای قرمز در شرف انفجار، این ضربالمثل بیشتر شبیه “تابش نورانی را دنبال کنید” میباشد. اگر بتوان نتایج حاصل از این مشاهدات را به دیگر ابرغولهای سرخ تعمیم داد، آنگاه چنین تابشی میتواند سیگنال یک ابرنواختر قریب الوقوع باشد.
به طور کلی، یافتههای SN 2020tlf سرنخهای ارزشمندی درباره نحوه رفتار ستارگان غولپیکر در لحظات پایانی خود ارائه میدهد. جاکوبسون گالان گفت:
من بیشتر از همه «ناشناختههای» جدید این کشف، هیجانزده هستم. شناسایی رویدادهای بیشتر مانند SN 2020tlf به طرز چشمگیری بر نحوه تعریف ماههای پایانی تکامل ستارگان تأثیر میگذارد و ناظران و نظریهپردازان را در تلاش برای حل معمای چگونگی سپری کردن ستارگان پرجرم آخرین لحظات زندگی خود را متحد میکند.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Dying star’s explosive end seen by astronomers
Posted by Paul Scott Anderson January 14, 202
https://earthsky.org/space/dying-stars-explosive-end-supernova-sn-2020tlf/