ستاره شناسان یک نوع کاملاً جدید از سحابی بسیار جالب را کشف کردند!!

اکثر مردم امروزی با سحابی‌ها آشنا هستند. آنها ساختارهای گازی هستند که با تشعشعات ستارگان نزدیک درخشان شده‌اند و برخی از زیباترین اشکال طبیعت هستند.

یک تیم بین‌المللی از ستاره شناسان نوع جدیدی از سحابی‌ها را در اطراف ستارگان دوتایی کشف کرده‌اند که آنها را سحابی گسیلی کهکشانی می‌نامند.

ستاره دوتایی YY Hya در مرکز این کشف قرار دارد. YY Hya یک ستاره متغیر تناوبی است که از یک ستاره کوتوله K و یک شریک کوتوله سفید داغ (WD) تشکیل شده است.

ستارگان در یک پاکت گازی مشترک قرار گرفته‌اند که توسط ستاره‌ای منتشر شده است که در نهایت تبدیل به یک کوتوله سفید شد.

قبل از آن، زمانی که لایه‌های گاز بیرونی خود را در فضا پراکنده کرد، از یک فاز غول قرمز عبور کرد. در داخل این پوشش مشترک، هر دو ستاره همچنان به تکامل خود ادامه می دهند که گویی تنها هستند و تابش ستاره‌ای گاز پراکنده را درخشان می‌کند.

استفان کیمسونگر از گروه اختر و فیزیک ذرات در دانشگاه اینسبروک، اتریش، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: “ستارگان معمولی در اواخر عمر خود به صورت ستارگان غول قرمز متورم می‌شوند. از آنجایی که بخش بسیار بزرگی از ستارگان به صورت جفت دوتایی هستند، این روی تکامل در پایان عمر آنها تاثیر می‌گذارد. در منظومه‌های دوتایی نزدیک، بخش بیرونی در حال تورم یک ستاره به‌عنوان یک پوشش مشترک در اطراف هر دو ستاره ادغام می‌شود، اما در داخل این پوشش گازی، هسته‌های دو ستاره عملاً دست‌نخورده هستند و مانند ستارگان منفرد مستقل، تکامل خود را دنبال می‌کنند.»

اکتشافات قبلی راه را برای این کشف هموار کردند. ستاره‌شناسان ستارگان دوتایی را اما بدون پوشش کامل در همین آرایش یافتند. دلیل اینکه آنها هرگز یکی از اینها را ندیده‌اند می‌تواند اندازه پاکت باشد.

 (کیمسونگر و همکاران، A&A، 2021)

بالا: اینها تصاویر H-alpha از سحابی کهکشانی در اطراف YY Hya هستند. در سمت چپ لوب شمال شرقی سحابی و در سمت راست لوب جنوب غربی قرار دارد. این دو بخش از سحابی در حومه قسمت اولیه سحابی قرار دارند.

این پاکت بزرگ است و بیش از 15 سال نوری وسعت دارد. در آن اندازه، اخترشناسان انتظار دارند که پوشش توسط ستارگان دیگر مخدوش و مختل شود. اما YY Hya در بالای صفحه کهکشانی قرار دارد و توسط ابرهای گازی دیگر مزاحمتی برای آن ایجاد نمی‌شود.

قطر ابر اصلی 15.6 سال نوری، تقریباً 1 میلیون بار بزرگتر از فاصله زمین تا خورشید و بسیار بزرگتر از فاصله خورشید ما تا نزدیکترین ستاره همسایه‌اش می‌باشد. کیمسونگر گفت: علاوه بر این، قطعاتی به بزرگی 39 سال نوری نیز به صورت جداگانه یافت شده است. از آنجایی که این جسم کمی بالاتر از کهکشان راه شیری قرار دارد، سحابی قادر است تا حد زیادی توسط ابرهای دیگر در گاز اطراف تداخل ایجاد نکند.

اندازه این پاکتهای معمولی نیز می‌تواند مانع از کشف آنها شود. این یکی بزرگتر از میدان دید تلسکوپ‌های مدرن است.

کیمسونگر گفت:”آنها برای میدان دید تلسکوپهای مدرن بسیار بزرگ هستند و در عین حال بسیار کم نور هستند. علاوه بر این، عمر آنها حداقل زمانی که در مقیاسهای زمانی کیهانی در نظر گرفته شود بسیار کوتاه است. فقط چند صد هزار سال است.

(کیمسونگر و همکاران، A&A، 2021)

بالا: این تصاویر H-alpha از بخش مرکزی سحابی با رنگ صورتی نقطه‌دار YY Hya در مرکز آن است. در تصویر سمت راست ستاره‌های دیگر حذف شده است. نوک لوب جنوب غربی سحابی در سمت راست تصاویر قابل مشاهده است.

این کشف با گروهی از منجمان آماتور فرانسوی و آلمانی آغاز شد. آنها در حال بررسی تصاویر نجومی تاریخی دیجیتالی شده از دهه 1980 بودند. آنها به دنبال اشیاء ناشناخته بودند که قطعه‌ای از یک سحابی را پیدا کردند.

آنها این یافته را نزد کارشناسان دپارتمان اختر و فیزیک ذرات دانشگاه اینسبروک بردند. ستاره‌شناسان حرفه‌ای یافته‌های آماتورها را با مشاهدات 20 سال گذشته و با مشاهدات تلسکوپها و تلسکوپهای فضایی مختلف از جمله تلسکوپ فضایی اسپیتزر ترکیب کردند.

با این داده‌ها، اخترشناسان دانشگاه اینسبروک وجود یک سحابی سیاره‌ای را رد کردند که اولین مورد تشخیصی آنها با دیدن داده‌های آماتورها بود.

مشاهدات بعدی با CHILESCOPE مقیاس وسیع سحابی را آشکار کرد.

ستاره‌شناسان در ایالات متحده به مشاهدات طیف‌سنجی ادامه دادند، که داده‌های ضروری را در اکتشافاتی مانند این ارائه می‌دهد.

تصاویر UV موجود از GALEX و Catalina Real-time Transient Survey و TESS، همراه با مشاهدات دیگر از منابع متعدد نیز بخشی از این ترکیب بودند.

نتیجه؟

این تیم با تمام این داده‌ها مدلی ساختند که یک جفت دوتایی نزدیک از ستاره‌ها را نشان می‌دهد. آنها دریافتند که دمای کوتوله سفید حدود 66000 درجه سانتیگراد (120000 فارنهایت) – که برای کوتوله سفید گرم است – و کوتوله K حدود 4400 درجه سانتیگراد (8000 فارنهایت) است. جرم کوتوله K حدود یک برابر جرم خورشید است. ستارگان به سرعت در حدود 8 ساعت به دور یکدیگر می‌چرخند و تنها 2.2 شعاع خورشیدی از هم فاصله دارند.

از آنجایی که آنها در چنین مجاورتی قرار دارند، کوتوله سفید طرف کوتوله K را که روبروی خود است گرم می‌کند. براساس بیانیه مطبوعاتی، گرمایش منجر به “… پدیده‌های شدید در طیف ستاره و تغییرات بسیار منظم در روشنایی” می‌شود.

این جفت به تکامل خود در داخل پوسته گازی ادامه می‌دهند که توسط کوتوله سفید به بیرون پرتاب می‌شود. خود پوسته تقریباً یک برابر جرم خورشیدی غول پیکر است،.

این امر آن را از کوتوله سفید و کوتوله K دنباله اصلی پرجرم‌تر می‌کند. بر اساس این مطالعه، کوتوله سفید پوسته گازی را حدود 500000 سال پیش به بیرون پرتاب کرده است و  این منجر به یک احتمال جالب دیگر می‌شود.

تیم منجمان حدس می‌زنند (و ثابت نشده است) که این ستاره دوتایی مربوط به نوا یا “ستاره مهمان” است که ستاره‌شناسان چینی و کره‌ای باستانی آن را در سال 1086 دیده بودند.

کیمسونگر گفت: “حتی ممکن است این منظومه مربوط به یک رصد نواختر توسط ستاره‌شناسان کره‌ای و چینی در سال 1086 باشد. در هر صورت، موقعیت مشاهدات تاریخی به خوبی با موقعیت‌های جسم ما مطابقت دارد که در اینجا توضیح داده شده است.”

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Astronomers Discovery a Brand New Type of Nebula, And It’s Very Cool

EVAN GOUGH, UNIVERSE TODAY

9 JANUARY 2022

https://www.sciencealert.com/astronomers-discovery-a-brand-new-type-of-nebula-and-it-s-very-cool