سیگنال رادیویی مرموز از پروکسیما قنطورس قطعاً از بیگانگان نبود
به نظر می رسد سیگنال منشا زمینی دارد.
این نمای وسیع از آسمان در اطراف سیستم ستارهای درخشان آلفا قنطورس از تصاویر عکاسی شده ایجاد شده است که بخشی از نقشه دیجیتالی آسمان 2 را تشکیل میدهند. (اعتبار تصویر: ESO/Digitized Sky Survey 2 تصدیق: Davide De Martin)
به گفته محققان، شواهد بالقوه سیگنالهای رادیویی فرازمینی از پروکسیما قنطورس، نزدیکترین ستاره به زمین، احتمالاً فقط تداخل فناوری انسان بوده است.
این سیگنالهای مرموز برای اولین بار در سال 2020 توسط پروژه Breakthrough Listen شناسایی شدند که به دنبال شواهدی از “تکنوسیژاتورهای” بیگانه – امواج رادیویی و دیگر شواهد فناوری فرازمینی هستند. این پروژه از برخی از بزرگترین تلسکوپهای رادیویی در جهان برای جمعآوریدادهها در طیف وسیعی از طیف رادیویی در جهت طیف وسیعی از اهداف آسمانی استفاده میکند.
یکی از اهداف Breakthrough Listen Proxima Centauri است. این ستاره که کمی بیش از 4 سال نوری از زمین فاصله دارد، یک کوتوله قرمز است که توسط دو سیاره فراخورشیدی شناخته شده به دور آن می چرخد.
محققان پروکسیما قنطورس را در محدوده فرکانسی 700 مگاهرتز تا 4 گیگاهرتز با وضوح 3.81 هرتز اسکن کردند. محققان خاطرنشان کردند که این معادل تنظیم بیش از 800 میلیون کانال رادیویی در یک زمان با حساسیت فوقالعاده است.
با استفاده از تلسکوپ پارکس در استرالیا، یکی از بزرگترین تلسکوپها در نیمکره جنوبی، از سال 2016، دانشمندان بیش از 4.1 میلیون “بازدید” یا محدوده فرکانسی را شناسایی کردهاند که نشانههایی از سیگنالهای رادیویی بالقوه قابلتوجه داشتند. با این حال، پس از تجزیه و تحلیل بعدی، با رای اکثریت قریب به اتفاق چنین سیگنالهایی معمولاً از انتشارات ناشی از فناوری انسانی در اینجا در زمین است.
به طور خاص، محققان بر اساس دو معیار اصلی به دنبال سیگنالهای رادیویی بودند که ممکن است از پروکسیما قنطورس آمده باشند.
اول، آنها بررسی کردند که آیا سیگنال به طور پیوسته در فرکانس در طول زمان تغییر میکند یا خیر. انتظار میرود فرستندهای در سیارهای دور با توجه به هر تلسکوپی روی زمین که آن را تشخیص میدهد حرکت کند، که منجر به تغییر فرکانس داپلر میشود (مثل این که صدای آژیر آمبولانس در حین حرکت وسیله نقلیه به سمت شما با صدای بلندتر و با صدای پایینتر هنگام دور شدن به گوش برسد.). رد سیگنالها بدون چنین نشانههایی از حرکت، تعداد بازدیدها را از حدود 4.1 میلیون به حدود 1 میلیون کاهش داد.
دوم، محققان تعیین کردند که آیا به نظر میرسد که سیگنالهای باقیمانده از جهت پروکسیما قنطورس بوده است یا خیر. برای تعیین این موضوع، تلسکوپ به سمت ستاره نشانه رفت و سپس به سمت دورتر رفت و اینکار را چندین بار تکرار کرد.
پس از اینکه دانشمندان هر دو این فیلترها را به کار بردند، 5160 نامزد باقی مانده را به صورت بصری بررسی کردند تا اشتباهات رایج را برطرف کنند. به عنوان مثال، گاهی اوقات یک سیگنال ضعیف واقعاً در مشاهدات “خاموش” قابل مشاهده بود اما به اندازه کافی قوی نبود که نرمافزار تجزیه و تحلیل خودکار دادهها را تشخیص دهد.
مفهوم هنری از فوران شدید شراره از ستاره پروکسیما قنطورس. (اعتبار تصویر: NRAO/S. Dagnello)
اندرو سیمیون، اخترفیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، محقق اصلی Breakthrough Listen، به Space.com گفت: «جستجو برای امضاهای فنی یک تلاش علمی دقیق و مشورتی است که نیازمند توجه به جزئیات و درجه بالایی از شک و تردید است.
سیگنال مورد علاقه باقیمانده که BLC1 نام داشت، برای بیش از دو ساعت مشاهدات باقی ماند و به نظر میرسید که فقط در مشاهدات “روشن” از پروکسیما قنطورس وجود داشته باشد.
Siemion گفت: “BLC1 بهترین سیگنال نامزدی است که ما در برنامه Listen از زمان شروع برنامه در سال 2015 داشتهایم.” دانشمندان یافتههای خود را در دو مطالعه آنلاین در 25 اکتبر در مجله Nature Astronomy شرح دادند.
با این حال، هنگامی که سوفیا شیخ، ستارهشناس رادیویی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، و یکی از نویسندگان هر دو مطالعه جدید، در مجموعه دادههای بزرگتری از مشاهدات انجام شده در زمانهای دیگر را بررسی کرد، حدود 60 سیگنال را یافت که دارای ویژگیهای BLC1 هستند اما همچنین در مشاهدات “خاموش” مربوطه آنها دیده میشود. این امر نشان میدهد که BLC1 به طور مشابه یک امضای فنی واقعی نیست.
سیمیون گفت: دانشمندان فکر میکنند BLC1 “به احتمال زیاد یک نمونه افراطی از تداخل محلی است، به این معنا که ویژگیهای آن بسیار متفاوت از سایر تداخلها است و بنابراین میتواند یک امضای فنی واقعی را تقلید کند.” این واقعیت که چندین ماه طول کشید تا تمام تحلیلهای لازم را انجام دهیم تا بتوانیم نتیجهگیری کنیم، گواه چالشی است که این سیگنال ارائه کرد.»
شیخ توضیح داد که به طور خاص، وقتی صحبت از BLC1 و تقریباً 60 برادر آن میشود، سیگنالها در فواصل فرکانسی منظم در دادهها قرار میگیرند و به نظر میرسد این فواصل با چندین فرکانس مورد استفاده توسط نوسانگرها که معمولاً در دستگاههای الکترونیکی مختلف استفاده میشوند مطابقت دارد. این نشان میدهد که این سیگنالها از فناوری انسانی میآیند، اگرچه دانشمندان قادر به شناسایی منبع دقیق آنها نبودند.
شیخ به Space.com گفت: «این سیگنال، حتی با وجود اینکه توسط تداخل فرکانس رادیویی انسانی تولید میشد، به طور منحصربهفردی شبیه به نوع سیگنالی بود که ما از فضا انتظار داریم.» “این الگوریتمهای ما را فریب داد تا تداخل فرکانس رادیویی را بررسی کنیم و ماهها طول کشید تا ما تجزیه و تحلیل را انجام دهیم و دادهها را جمعآوری کنیم تا بفهمیم که این تداخل توسط انسان تولید شده است. سیگنال مورد علاقه هرگز به این اندازه در تاریخ مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است.”
Breakthrough Listen همه این دادهها را در دسترس عموم قرار میدهد تا خودشان آنها را بررسی کنند. سیمیون گفت: “ما میخواهیم به طور قطعی منبع خاص BLC1 را شناسایی کنیم.” همانطور که ما به بررسی دادههای پارکس ادامه میدهیم، فکر مینم ممکن است در آینده شانس خوبی برای انجام این کار داشته باشیم.
این پروژه به نظارت بر پروکسیما قنطورس و اصلاح الگوریتمهای آن برای بهبود توانایی آنها در تمایز بین سیگنالهای واقعی و نادرست ادامه خواهد داد.
سیمیون گفت: «زمینه علم تکنواسیچر به حدی رسیده است که تخصص فنی کافی برای بررسی سیگنالهای احتمالی با جزئیات زیاد وجود دارد و دادهها از کیفیت کافی برای انجام دقیق این کار برخوردار هستند. “تشخیص و بررسی موفقیت آمیز BLC1 نشان دهنده گسترش چشمگیر قابلیت مشاهده در جستجوهای SETI است.”
سیمیون گفت در آینده، تلسکوپ های رادیویی آتی مانند MeerKAT در آفریقای جنوبی و آرایه بسیار بزرگ (VLA) در جنوب غربی ایالات متحده “راههای جدید و قدرتمندی برای رد تداخل و بهبود حساسیت ما ارائه خواهند کرد.” ما در حال حاضر در استقرار سیستمهای جدید SETI در MeerKAT و VLA به خوبی پیش رفتهایم و زمانی که آنها کاملاً آنلاین باشند، سالانه میلیونها ستاره را بین آنها مشاهده خواهیم کرد.»
پیت وردن، مدیر اجرایی Breakthrough Initiatives، در بیانیهای گفت: «در حالی که نتوانستیم یک امضای فنی واقعی بهدست آوریم، به طور فزایندهای مطمئن هستیم که ابزارهای لازم را برای شناسایی و تأیید اعتبار چنین امضاهایی در صورت وجود در اختیار داریم».
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Mysterious radio signal from Proxima Centauri was definitely not aliens
https://www.space.com/proxima-centauri-radio-signal-not-aliens-breakthrough-listen