آیا می‌توانیم زمان را متوقف کنیم؟
آیا می‌توانیم زمان را متوقف کنیم؟ (اعتبار تصویر: Bruce Rolff/Stocktrek Images via Getty Images)
گذر بی‌وقفه زمان می‌تواند منبع اضطراب باشد. چه کسی گاهی اوقات آرزو نکرده است که بتواند در لحظه‌ای شاد خود را منجمد کند و یا حتی از مرگ عزیزش جلوگیری کند.
هر چند وقت یک بار، یک کتاب علمی تخیلی، فیلم یا نمایش تلویزیونی شخصیتهایی را نشان می‌دهد که می‌توانند آنچه را که همه آرزو داریم انجام دهند: زمان را متوقف کنید.
اما آیا چنین چیزی امکان‌پذیر است؟ پاسخ به این سوال مستلزم فرو رفتن در دورترین گوشه‌های فیزیک، فلسفه و ادراک انسان است.
ابتدا باید زمان را تعریف کنیم. شان کارول، فیزیکدان نظری در انستیتوی فناوری کالیفرنیا، به لایو ساینس گفت: “برای یک فیزیکدان این سوال اینقدر رازآلود نیست.” “زمان فقط یک برچسب روی قسمتهای مختلف جهان است. به ما می‌گوید چه اتفاقی می‌افتد.”
کارول افزود، بسیاری از معادلات فیزیک تمایز کمی بین گذشته، حال و آینده دارند. طبق نظریه نسبیت آلبرت اینیشتین، زمان با ساعت اندازه‌گیری می‌شود. از آنجا که عقربه‌های ساعت باید در فضا حرکت کنند، زمان با فضا درهم می‌پیوندد و مفهوم بزرگتری شناخته می‌شود که به عنوان فضاـ زمان شناخته می‌شود و پایه و اساس جهان است.
نسبیت معروف است که نشان می‌دهد زمان بسته به سرعت حرکت یک ناظر نسبت به مشاهده‌گر دیگر، می‌تواند بسیار سودآور باشد. اگر شخصی را با ساعت در سفینه فضایی با سرعت نزدیک به نور بفرستید، به نظر می‌رسد که زمان برای او کندتر از یک دوست ثابت است که روی زمین مانده است و یک فضانورد در حال سقوط در یک سیاهچاله که گرانش بسیار زیاد آن می‌تواند زمان را منحرف کند، ممکن است به نظر برسد که نسبت به یک ناظر دور کند شود.
کارول گفت، اما این در واقع راهی برای متوقف کردن زمان نیست. ممکن است دو ساعت در نسبیت با هم اختلاف داشته باشند، اما هر کدام از آنها باز هم زمان معمول را در چارچوب مرجع خود ثبت می‌کنند.
کارول گفت اگر به یک سیاهچاله نزدیک می‌شدید، “هیچ چیز دیگری را متوجه نمی‌شدید”. “شما ساعت مچی خود را نگاه می‌کنید و آن با سرعت یک ثانیه در ثانیه می‌گذرد.”
از نظر او صحبت در مورد توقف زمان چندان منطقی نیست. وی گفت که ما می‌دانیم که یک ماشین در حال حرکت است زیرا در لحظات مختلف زمانی در مکان دیگری در فضا قرار دارد. “حرکت با توجه به زمان تغییر می‌کند، بنابراین زمان خودش نمی‌تواند حرکت کند.” به عبارت دیگر، اگر زمان متوقف می‌شد، تمام حرکت نیز متوقف می‌شد.
چنین شرایطی سوالات زیادی ایجاد می‌کند. “آیا شما از حرکت هوا جلوگیری می‌کنید؟” کارول پرسید. ” اگر چنین است، پس شما در هوا زندانی می‌شوید.”
وی افزود: یک شخصیت متوقف‌کننده زمان نیز احتمالاً قادر به دیدن چیزی نیست، زیرا پرتوهای نور دیگر به کره چشم آنها نمی‌رسند. “در واقع هیچ سناریوی ثابتی وجود ندارد که در آن زمان متوقف شود.”
اما زمان فراتر از چیزی است که در یک ساعت خوانده می‌شود. زمان همچنین احساسی است که در سر و بدن و همچنین ریتم‌های طبیعی جهان داریم. با این حال، در این موارد، زمان می‌تواند چیزی باشد که مورد هوس شخصی باشد.
کریگ کالندر، فیلسوفی که متخصص زمان در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو است، به لایو ساینس گفت: “فکر کردن در مورد برداشت ذهنی از زمان جالب می‌شود.”
وی یک توهم روانشناختی معروف را که “کرونوستاز” نامیده می‌شود، توصیف کرد که در آن فرد ساعتی را در لبه بینایی خود قرار می‌دهد و سپس لحظه‌ای به چیز دیگری خیره می‌شود. نگاهی کوتاه به ساعت و تمرکز روی دست دوم باعث توقف آن می‌شود. (این می‌تواند یک روش عجیب و غریب برای سرگرمی در کلاس ریاضی دوره پنجم دبیرستان باشد.)
کالندر گفت: “دست دوم قطعاً کمی در آنجا آویزان است.” “می‌توانید کاری کنید که زمان به نظر یخ بزند.”
این توهم مربوط به حرکات ریز چشم به نام ساکاد است که در آن کره چشم شما به سرعت به عقب و جلو حرکت می‌کند تا به طور مداوم محیط اطراف خود را بگیرد. کالندر گفت: برای جلوگیری از دیدن تاری و هرج و مرج، مغز شما در واقع آنچه را می‌بیند ویرایش می‌کند و تصور یک میدان دید مداوم را ایجاد می‌کند.
سپس این سوال مطرح می‌شود که رابطه بین درک ما از زمان و زمانی که فیزیکدانان از آن صحبت می‌کنند چیست؟ کالندر تعدادی کتاب نوشته است که تلاش می‌کند ارتباط بین این دو را بررسی کند و تاکنون اتفاق نظر زیادی در مورد پاسخ نهایی وجود ندارد.
و او در مورد احتمال توقف زمان چه اعتقادی دارد؟ کالندر گفت: “اگر به حس ذهنی خود از زمان فکر کنیم، پس می‌توانیم بخشهایی از آن را با کرونوستاز متوقف کنیم.” “اما این احتمالاً نزدیکترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم.”
ترجم: سارا سیدحاتمی
منبع:
Can we stop time?
By Adam Mann
https://www.space.com/can-time-stop