پیدا کردن خوشه ستارهای کما، با روش پرش ستارهای
در شبهای بهاری، با استفاده از روش پرش ستارهای میتوانید از صورت فلکی اسد یا شیر به خوشه ستارهای کما در صورت فلکی گیسو دست بیابید. به علاوه خوشه بزرگ کهکشانهای خارجی در جهت صورت فلکی گیسو قرار دارد (اگر چه شما نمیتوانید آن را با چشم غیرمسلح خود و یا با دوربین دوچشمی مشاهده کنید).
صورت فلکی شیر (اسد)
به مدت طولانی، خوشه ستارهای کما نشاندهنده نقطه شروع دم شیر است. این خوشه، خوشه زیبایی است و وقت صرف کردن برای رصد آن در آسمان شب، ارزشش را دارد. شما میتوانید صورت فلکی اسد یا شیر را از حومه شهر نیز مشاهده کنید، اما برای یافتن خوشه نیاز به آسمان تاریکی دارید.
خطی خیالی که بین دو ستاره بیرونی در کاسه آبگردان بزرگ کشیده شده است، در یک جهت به ستاره شمالی و در جهت مخالف به صورت فلکی اسد یا شیر میرسد.
ما در مورد خوشه ستارهای کما صحبت خواهیم کرد، اما در ابتدا نحوه رسیدن به صورت فلکی اسد یا شیر را توضیح میدهیم. به نمودار بالا توجه کنید. یک خط بین دو ستاره بیرونی در کاسه آبگردان بزرگ همیشه به صورت فلکی اسد یا شیر اشاره دارد. توسط دو الگوی ستارهای متمایز، صورت فلکی شیر را به راحتی میتوانید شناسایی کنید. درخشانترین ستاره شیر- قلبالاسد – در پایین علامت سوال الگوی ستارهای به نام The Sickle واقع شده است. یک مثلث ستارهای ستون فقرات شیر و دم را نمایان میسازد. اگر شما این الگوی ستارهای علامت سوال شیر را میبینید، در حقیقت یال شیر را مشاهده کردهاید. در ضمن، مثلث، پشت صورت فلکی اسد یا شیر را نشان میدهد. ذنبالاسد (قنبالاسد، اَبدُم و بتای شیر)(Denebola)، نام ستاره بیرونی در مثلث پشت صورت فلکی اسد، یک اصطلاح عربی است که به معنی دم شیر است.
ژان پیتر ناسیونال در فیلیپین این تصویر را از خوشه ستارهای کما در آوریل 2013 به تصویر کشیده است.
حالا بگذارید روش پرش ستارهای را از صورت فلکی شیر به خوشه ستارهای کما امتحان کنیم. امروزه این قسمت از آسمان متعلق به یک صورت فلکی دیگر، صورت فلگی گیسو (Coma Berenices) است. همانطور که در نمودار بالا از ژان پیتر ناسیونیلز نشان داده شده است، میتوانید یک خط از ستاره قلبالاسد را به ستاره بالای مثلث ظهرالاسد یا دلتای شیر (Zosma) بکشید و دو برابر این فاصله را برای رسیدن به خوشه طی کنید.
خوشه ستارهای کما Melotte 111 نیز نامیده میشود. این خوشه به راحتی با چشم غیرمسلح در آسمان تاریک قابل مشاهده است، که در مقابل پسزمینه راه شیری میدرخشد. اگر آسمانی با آلودگی نوری داشته باشید، ممكن است برای تماشای آن به دوچشمی نیاز داشته باشید تا این خوشه ستارهای را مشاهده کنید. این خوشه در یک آسمان تاریک، زیبا به نظر میرسد.
خوشه ستارهای کما یک خوشه ستارهای باز است. به این معناکه ستارههایش احتمالا از یک ابر گاز و گرد و غبار متولد شدهاند و هنوز هم با گرانش با هم در ارتباط هستند. حدود 100 ستاره در خوشه ستارهای کما وجود دارد که حدود 288 سال نوری دورتر میباشد. به عبارت دیگر، این خوشه ستارهای در کهکشان راه شیری ما قرار دارد.
خوشه ستارهای کما در جهت صورت فلکی گیسو. این خوشه، یک خوشه ستارهای باز است، که ستارههای تشکیل دهنده آن به وضوح توسط گرانش محدود میشوند. تصویر از NASA / Expedition 6.
یک منظره باشکوه از یک کهکشان مارپیچی که در عمق خوشه کهکشانی کما قرار دارد. تصویر از ناسا
اما صبر کنید چیشرهای بیشتری در این جهت از فضا وجود دارد: مجموعهای گسترده از کهکشانهای خارج از راه شیری ما.
خوشه کهکشانی کما، همچنین در جهت صورت فلکی گیسو قرار دارد که از ستارههای فردی تشکیل نشده است، بلکه از تمام ستارگان کهکشان تشکیل شده است.
این منظره بینظیر توسط چشم غیرمسلح (و یا حتی در یک تلسکوپ کوچک) نامرئی است، اما ستارهشناسان با تلسکوپهای بزرگ این منطقه از فضا را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کیهان، مطالعه میکنند.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Star-hop to the Coma star cluster
By Bruce McClure in TONIGHT | April 3, 2019