مناظر پاییزی آسمان شب در نیمکره شمالی
آسمان پاییز
اعتبار تصویر: astronomy.com
همانطور که در نیمکره شمالی تابستان به پاییز تبدیل می‌شود، در این فصل تغییرات زیادی را در آسمان شب به ارمغان می‌آورد؛ مثلث تابستانی که در طول چند ماه در سرتاسر آسمان پیدا بود، در سمت غرب افول می‌کند و جای خود را به آندرومدا و پگاسوس می‌دهد که پس از تاریکی در شرق به سمت شمال شرق قابل مشاهده هستند. در اواخر ماه آبان، اوریون ظاهر می‌شود و تا ماه فوریه (بهمن ـ اسفند) قابل مشاهده است، و نشانگر آسمانی برای ظهور فصل سرد زمستانی می‌باشد.
در حال حاضر ما از آسمان پاییز شمالی با تمرکز بر پنج صورت فلکی اصلی مرتبط با پاییز کار خود را شروع می‌کنیم:
آندرومدا
درخشانترین ستارگان آندرومدا، Alpheratz (Alpha Andromedae، یک زیرغول آبی است که در فاصله 97 کیلومتری قرار گرفته است که با قدر 2.06 می‌درخشد. بهترین زمان برای صورت فلکی آندرومدا در ساعت 21:00 (9 بعد از ظهر) در ماه نوامبر است آندرومدا همراه با بارش شهابی آندرومدایی که همچنین به عنوان Bielids شناخته شده است، این بارش ناشی از دنباله‌دار BEILA می باشد. این دنباله دار با دو ره تناوب 5/6 ساله درسال 1845 به دو قسمت تقسیم شد. نقطه شروع بارش در صورت فلکی آندرومدا واقع شده و گهگاهی بارشهای خوبی به نمایش می‌گذارد. بارش برای اولین بار در تاریخ 6 دسامبر 1741 در روسیه ثبت شد و اگر چه از آن زمان تا کنون بارش تا حد زیادی از بین رفته، برخی از فعالیت‌ها هنوز هم می‌تواند در صورتی که شرایط اجازه دهد، در اواسط نوامبر مشاهده شود. صورت فلکی شامل تعداد زیادی از اشیاء برجسته عمق آسمان است که بسیاری از آنها اهداف نسبتا آسان برای تلسکوپهای آماتور و حتی دوربینهای دو چشمی هستند. در زیر برخی از جزئیات چندین جرم برجسته قابل مشاهده در آندرومدا بیان می‌شود.
کهکشان آندرومدا (مسیه 31، NGC 224)
کهکشان آندرومدا
تصویر توسط جاش بلش
M31 بزرگترین کهکشان نزدیک راه شیری است و به عنوان عضو گروه محلی کهکشان ها محسوب می شود، مجموعه ای از حدود 30 یا بیشتر کهکشان که یکی از اعضای ابر خوشه کهکشانی ویرگو نیز است. M31 حدود 2.9 میلیون سال نوری فاصله دارد و به نظر می رسد حدود شش برابر بزرگتر از ماه کامل است، اگرچه کهکشان تنها در تلسکوپهای کوچک قابل مشاهده است، در حالی که ابزارهای بزرگتر کل کهکشان را پوشش میدهند. برآورد شده است که M31 حاوی حدود 1 تریلیون ستاره است که به میزان قابل توجهی بیش از 200 تا 600 میلیارد ستاره که راه شیری را تشکیل می دهند.
M31 همچنین دارای کهکشانهای قدر 14 یا بیشتر از جمله M32 و M110 است. دیگران کهکشان های کوتوله کروی NGC 147 و NGC 185 و همچنین کهکشان کاسپیوپیا کوتوله در صورت فلکی ذات‌الکرسی قرار گرفته است. همچنان دیگر کهکشانها شامل کهکشان آندرومدا آندرومدا II، آندرومدا III ، V ، آندرومدا VIII، آندرومدا IX و آندرومدا X در صورت فلکی آندرومدا و چندین مورد دیگر در صورت فلکی Pegasus، Triangulum و Pisces هستند.
NGC 2016
این ابر ستاره‌ای بزرگ در یک منطقه بزرگ است که بدون هیدروژن در M31 واقع شده است و یکی از درخشانترین و بزرگترین مناطق تشکیل ستاره‌ای در کل گروه محلی کهکشانها است. این منطقه حدود 400 سال نوری را در بر میگیرد.
خوشه آندرومدا (Mayall II، NGC 224-G1)
خوشه Andromeda این خوشه عظیم در حدود 130،000 سال نوری از هسته M31 قرار گرفته است و درخشانترین خوشه ستاره‌ای کروی در کل گروههای محلی کهکشانها و با قدر قابل توجه 13.7 می‌باشد. خوشه حدود دو برابر عظیمتر از امگا سانتاوری، خوشه عظیم کروی در راه شیری است، و تقریبا به طور قطع حاوی سیاهچاله جرم متوسط در مرکز آن است. این خوشه بسیار بزرگ و عظیم ممکن است که یک خوشه کروی واقعی نباشد بلکه بقایای یک کهکشان کوتوله است که توسط M31 به طور کلی از بین رفته است.
صورت فلکی دلو (ریزنده آب، ساکب‌الماء، دال) (Aquarius)
صورت فلکی دلو در نیمکره جنوبی واقع شده است که یکی از 12 صورت فلکی دایره‌البروجی است. نام صورت فلکی به معنای “حامل آب” در لاتین است و نماد آن ♒، که نشان‌دهنده آب است.
دلو در منطقه‌ای از آسمان قرار دارد که گاهی اوقات به عنوان دریا نامیده می‌شود، زیرا دارای تعدادی از صورتهای دیگر با نامهای مرتبط با آب است: ماهی، نهر و نهنگ و غیره. دلو مانند دیگر صورت‌فلکی‌های دایره‌البروجی توسط اخترشناس یونانی بطلمیوس در قرن دوم فهرست شده است.
اجرام ستاره‌ای:
Sadalsuud – β Aquarii (Beta Aquarii)
Sadalsuud درخشانترین ستاره در صورت فلکی دلو است. آن متعلق به یک کلاس نادر از ستاره‌ها، سوپرغول‌های زرد است. این ستاره دارای قدر ظاهری 2.87 است و تقریبا 540 سال نوری دورتر است.
Sadalsuud شش برابر خورشید جرم دارد و 2200 برابر درخشانتر از خورشید است. این یک ستاره سه‌تایی یا چندتایی است. ستاره اصلی، Beta Aquarii A، دارای دو مولفه اپتیکال است، یکی با قدر 11.0، با فاصله 35.4 ثانیه قوسی و دیگری با قدر 11.6، 57.2 ثانیه قوسی دورتر است.
Sadalmelik – α Aquarii (Alpha Aquarii)
Sadalmelik یک سوپرغول زرد نوع G، تقریبا 800 سال نوری دور است. این ستاره 3000 بار درخشانتر از خورشید است و قدر ظاهری‌اش 2.950 است.
نام آن از واژه عربی sa’d al-malik مشتق شده است، که به معنی “شانس پادشاه” است. گاهی اوقات ستاره نیز Rucbah نامیده می‌شود، نامی که با دلتای ذات‌الکرسی، آن را به اشتراک می‌گذارد.
Skat – δ Aquarii (Delta Aquarii)
Skat، دلتای دلو، نام سنتی خود را با بتای پگاسوس (Scheat) به اشتراک می‌گذارد. نامش از زبان عربی as-saq مشتق شده است که به معنی پای یا shin است. Skat سومین ستاره درخشان در صورت فلکی نهر است.
اعتقاد بر این است که عضو گروه متحرک عمده دب‌اکبری، گروه ستاره‌هایی است که شامل برجسته‌ترین ستاره‌های دب‌اکبر است، که سرعت و منشأ رایج را دارند، تشکیل شده است. ستاره داراي قدر ظاهري 3.269 است و حدود 160 سال دور است.
دلتای دلو با یک بارش شهابی دلتای دلوی همراه است. بارش شهابی دلتادلوی جنوبی از اواسط ژوئیه تا اواسط ماه اوت قابل مشاهده است، در 28 ژوئیه یا 29 ژوئیه به اوج می‌رسد و میانگین مشاهده شهاب در آن بین 15-20 شهاب در ساعت است، در حالی که بارش شهابی دلتادلوی شمالی از 16 تا 10 سپتامبر بوده و اوج آن اواسط ماه اوت با میانگین 10 شهاب در ساعت است.
Sadachbia – γ Aquarii (Gamma Aquarii)
Sadachbia، گامای دلوی، دارای قدر ظاهری 3.84 بوده و 158 سال نوری دور است. نام آن از واژه عربی sa’d al-axbiyah مشتق شده است، که به معنی “شانس خانه” (چادر) است. گامای دلوی یک ستاره دوتایی طیفی با طول دوره 58.1 روز است.
Sadaltager – ζ Aquarii (Zeta Aquarii)
Sadaltager، زتای دلوی، یک ستاره دوتایی دیگر است که دارای قدر ظاهری 4.42 بوده و 103 سال نوری دارد. نام آن از واژه عربی sa’d al-tajir است که به معنی “شانس بازرگان” است. گاهی اوقات نیز آن را Altager نامیده می‌شود، یکی دیگر از انواع مشابه است.
ستاره روشنتر، زتای ـ 2 دلوی، کوتوله رده اصلی زرد سفید نوع F است، در حالی که همدم او، زتای ـ1 دلوی، یک زیرغول زرد نوع F است. این جفت به راحتی قابل تشخیص نیستند، چون ستارگانش تقریبا به همان اندازه روشن هستند. زتای 1ـ دلوی دارای قدر بصری 4.59 و زتای 2 دارای قدر 4.42 است.
R Aquarii
R دلوی یک ستاره دوتایی است که یکی از آنها کوتوله سفید و دیگری غول سرخ است که ستاره متغیری از نوع میرا است.
کشش گرانشی کوتوله سفید در مواد غول قرمز مواد مازاد را از بین می‌برد که باعث ایجاد یک سحابی در اطراف سیستم می‌شود (سحابی شناخته شده Cederblad 211). R دلوی دارای قدر ظاهری 7.69 بوده و حدود 600 سال نوری دور است.
ستاره‌های قابل توجه دیگر:
91 Aquarii, or ψ1 Aquarii (Psi-1 Aquarii)
روشن‌ترین مولفه در سیستم سه ستاره‌ای است که حدود 148 سال نوری دورتر از آن است. ستاره اولیه یک غول نارنجی با قدر ظاهری 4.22 است که دارای یک سیاره فراخورشیدی تأیید شده در مدار آن است که در سال 2003 کشف شده است. همراه این ستاره، دوتایی دیگری است که از دو ستاره با قدر 10 تشکیل شده است. سیاره‌ای که در مدار اصلی قرار دارد، 91 دلوی b یا HD 219449 b نام دارد. این ستاره در فاصله میانگین 48.5 Gm قرار دارد که کوتاهتر از فاصله بین خورشید و عطارد (57.9 Gm) است.
Gliese 849
یک کوتوله قرمز است که 29 سال نوری دور است. این ستاره دارای یک سیاره مشتری مانند Gliese 849 b است که در فاصله 2.35 AU قرار دارد. این سیاره در ماه اوت 2006 کشف شد. این اولین سیاره طولانی مدت مشتری‌مانند است که در اطراف کوتوله قرمز یافت شده است.
Gliese 876
یکی دیگر از کوتوله‌های قرمز است که فقط در حدود 15 سال نوری دور است. مسلح با وجود نزدیکی آن چون ستاره بسیار ضعیف است (قدر ظاهری 10.1)، آن را نمی‌توان با چشم غیرمسلح دید.
در سال 2010 تایید شده است که Gliese 876 دارای چهار سیاره اضافی در مدار است. اعتقاد بر این است که سیاره نزدیک به ستاره یا یک سیاره کوچک نپتون‌مانند یا زمین‌مانند بزرگ است. سیاره‌های میانی شبیه به مشتری است. سیاره بیرونی از لحاظ جرم نزدیک به اورانوس است.
88 Aquarii
یک غول نارنجی نوع K است که حدود 243 سال نوری دور است که دارای قدر ظاهری 3.68 است.
λ Aquarii (Lambda Aquarii)
دارای نام های سنتی هیدور و اککیز است که به معنی آب و ریختن در یونان باستان است. ستاره یک غول سرخ نوع M است که حدود 392 سال نوری دور است. این یک ستاره متغیر نامنظم با میانگین متوسط قدر ظاهری 3.73 است.
ε Aquarii (Epsilon Aquarii)
دارای نام سنتی Albali و Nir Saad Bula است که دارای قدر ظاهری 3.8 است و 215 سال نوری دور است. این یک زیرغول سفید و متغیر است.
اجرام عمق آسمان:
Messier 2 (M2, NGC 7089)
مسیه 2 (M2، NGC 7089) یک خوشه کروی است که در پنج درجه شمالی بتای دلوی واقع شده است که 13 میلیارد سال سن دارد و حاوی 150 هزار ستاره است که شامل 21 متغیر شناخته شده است (با قطر حدود 175 سال نوری). یکی از بزرگترین خوشه‌های کروی شناخته شده است.
M2 تقریبا 37500 سال نوری دور است و دارای قدر ظاهری 6.3 دارد. درخشانترین ستاره‌ها در خوشه، عمدتا غول قرمز و زرد، با قدر 13.1 است.
M2 توسط جیووانی دومنیکو مارالدی (Giovanni Domenico Maraldi) ستاره شناس ایتالیایی در سال 1746 کشف شد، در حالی که او و ژاک کاسینی (Jacques Cassini) یک دنباله‌دار را مشاهده کردند.
چارلز مسیه خوشه را در سال 1760 کشف کرد، اما معتقد بود که آن سحابی است. ستاره‌شناس آلمانی ویلیام هرشل نخستین ستاره‌ها را در خوشه در سال 1783 تشخیص داد.
مسیه 72 (M72، NGC 6981)
مسیه 72 نیز یک خوشه کروی است که حدود 53000 سال نوری دور می‌باشد. قدر ظاهری آن 9.3 است. این خوشه شامل چندین ستاره غول آبی است و به عنوان خوشه جوان شناخته می‌شود. همچنین دارای تعداد معینی از ستاره‌های متغیر (42 عدد شناخته شده) می‌باشد که بیشتر از نوع RR Lyrae است. درخشانترین ستاره در خوشه دارای قدر ظاهری 14.2 است.
M72 توسط Pierre Méchain ستاره‌شناس فرانسوی در سال 1780 کشف شد. هر دو او و چارلز مسیه، که این خوشه را در کاتالوگ خود داشتند، معتقد بودند که این شی، سحابی کم‌نور است.
خوشه به آسانی قابل مشاهده نیست. در یک تلسکوپ 10 اینچی، به نظر می‌رسد تنها یک مجموعه ضعیف را می‌بینید. با این حال ستارگان این خوشه در یک تلسکوپ 20 اینچی به راحتی قابل تشخیص هستند.
M72 سه درجه به سمت جنوب و 1.5 درجه شرقی از اپسیلون دلوی یا نه درجه شرقی از الجدی (آلفای صورت فلکی بزغاله) واقع شده است.
مسیه 73 (M73، NGC 6994)
مسیه 73 مجموعه‌ای از چهار ستاره است که در آسمان شب خیلی نزدیک به یکدیگر دیده می‌شوند اما در حقیقت ارتباطی به هم ندارند.
ستاره‌شناسان تا سال 2002 آن را به عنوان يك خوشه باز كوچك می‌شناختند ولی يك بررسی ثابت كرد كه شش ستاره درخشان در خوشه نه تنها در فاصله‌هاي مختلفي نسبت به زمين قرار دارند بلكه در جهت‌هاي مختلف نيز حركت مي‌كنند.
چارلز مسیه این شی را در سال 1780 کشف کرد و به عنوان خوشه‌ای از چهار ستاره در نظر گرفت. ستاره‌شناس انگلیسی جان هرشل کاملا متقاعد نشده بود که M73 خوشه باشد، اما آن را در کاتالوگ عمومی خود قرار داد.
M73 در 1.5 درجه شرقی M72 قرار دارد. خوشه تقریبا 2500 سال نوری دور است.
Saturn Nebula (NGC 7009, Caldwell 55)
سحابی زحل توسط سر ویلیام هرشل در اواخر قرن 18 کشف شد. در قرن 19، این سحابی نام خود را از اخترشناس و تلسکوپ‌ساز انگلیسی ویلیام پارسونز، گرفت.
در تلسکوپهای بزرگتر، شکل آن شبیه سیاره زحل است. این سحابی در یک درجه‌ای به سمت غرب نوی دلوی واقع شده است.
سحابی زحل یک سحابی سیاره‌ای است که زمانی که یک ستاره کم جرم به یک کوتوله سفید روشن تبدیل شد، شکل گرفت. ستاره مرکزی درخششی حدود 20 خورشید دارد و قدر ظاهری آن 11.5 است. دمای آن حدود K55000 است.
ستاره از اشعه ماوراء‌بنفش قوی برخوردار است که به نظر می‌رسد که رنگ سبز فلورسنتی سحابی را ایجاد کند.
Helix Nebula (NGC 7293, Caldwell 63)
سحابی هلیکس توسط کارل لودویگ هاردینگ، ستاره‌شناس آلمانی، در قرن نوزدهم کشف شد. این سحابی یک سحابی سیاره‌ای بزرگ است، یکی از نزدیکترین سحابی‌های روشن به زمین است. حدود 700 سال نوری دور است. به دلیل ظاهر آن، سحابی نام مستعار “چشم خدا” را به دست آورده است.
هسته ستاره‌ای باقی مانده در مرکز سحابی (هسته سحابی سیاره‌ای یا PNN) در نهایت تبدیل به یک ستاره کوتوله سفید می‌شود.
The Aquarius Dwarf (PGC 65367, DDO 210)
کوتوله دلوی یک کهکشان کوتوله نامنظم است و عضو گروه محلی کهکشانها است که حدود 3.1 میلیون سال است ناپایدار است و قدر ظاهری آن 14.0 است.
کوتوله دلوی یکی از کهکشانهای نادری است که از انتقال به آبی (انتقال‌به‌آبی یا آبی‌کیب پدیده‌ای است که به دلیل نزدیک شدن یک جسم به ناظر به وجود می‌آید و یکی از نتایج این نزدیک شدن، کوتاه شدن طول موجی است که ناظر از متحرک دریافت می‌کند، میزان کوتاه شدن این طول موج فقط تابعی از سرعت است و هر چه سرعت نزدیک شدن بیشتر باشد طول موج دریافتی بیشتر تغییر خواهد کرد) عبور می‌کنند. این کوتوله به سمت کهکشان راه شیری با سرعت 137 کیلومتر بر ثانیه حرکت می‌کند.
Atoms for Peace Galaxy (NGC 7252)
NGC 7252، یک کهکشان بیضوی است که تقریبا 220 میلیون سال نوری فاصله دارد. اعتقاد بر این است که محصول یک برخورد بین دو کهکشان دیسک تقریبا یک میلیارد سال پیش است.
شکل آن شباهت به یک نمودار الکترونی است که در حال چرخش دور هسته اتم است. این همان چیزی است که باعث نام‌گذاری آن “Atoms for Peace” شده است، که از گفتار “Atoms for Peace” دوایت آیزنهاور در 1953 گرفته شده است. این کهکشان دارای قدر ظاهری 12.7 می‌باشد.
منطقه مرکزی کهکشان دارای بیش از 500 خوشه نورانی است. خوشه‌ها دارای ستاره‌های گرم انتقال به آبی هستند و تخمین زده می‌شود که نسبتا جوان (50 تا 500 میلیون ساله) هستند.
اعماق NGC 7252، دیسک شکل است، که مانند یک مارپیچ رودرروی ما به نظر می‌آید، اما فقط 10000 سال نوری وسعت دارد و چرخش در جهت مخالف با بقیه کهکشان دارد. اعتقاد بر این است که بقایای ادغام بین دو کهکشان است.
NGC 7727
NGC 7727 یک کهکشان مارپیچی (SAB (s) pec) است که در فاصله 76 میلیون سال نوری زمین قرار دارد. این کهکشان قدر ظاهری 11.5 دارد و مساحتی بین 4.7 تا 3.5 اینچ را اشغال می‌کند.
ظاهر آشفته کهکشان احتمالا در نتیجه ادغام دو کهکشان مارپیچی حدود یک میلیارد سال پیش پدید آمده است، به احتمال زیاد به یک کهکشان بیضوی در آینده تبدیل خواهد شد.
دیگر اهداف برجسته آسمان اقیانوس در صورت فلکی دلو شامل کهکشان عجیب و غریب NGC 7257، کهکشان نازک NGC 7759، کهکشان بیضوی NGC 7600، خوشه کهکشان Abell 2597، حدود 1 میلیارد سال نوری زمین قرار دارد و SSA22-HCM1، یک کهکشان فوق‌العاده درخشان است که در فاصله بین 12.66 میلیارد سال نوری، با قدر قابل توجه 26.6 قرار دارد.
صورت فلکی بزغاله، بزماهی، جُدَی، بُزیچه چرخ، بز دریایی، بَهی (Cap, sea goat, Capricornus)
صورت فلکی جدی از صورتهای فلکی قدیمی جنوبی می‌باشد که به شکل بز یا ترکیبی از بز و ماهی تصور می‌شود. ریشه این واژه به زبانهای کهن‌تر از عربی باز می‌گردد، چنانکه در آرامی و سریانی agadya، در آشوری agadiia gadu و در عبری gedi به کار رفته است و در پهلوی این صورت با نام وَهیگ آمده است.
در زمانهای قدیم، در زمان انقلاب زمستانی خورشید در زمان ظهر کمترین زاویه با افق داشته و در این صورت فلکی قرار داشته است. عرض جغرافیایی 5/23ـ روی سطح زمین که خورشید در تابستان عمود می‌تابیده است، با نام مدار راس‌الجدی شناخته می‌شود. ولی اکنون به خاطر حرکت تقدیمی محور زمین، خورشید در هنگام انقلاب زمستانی در این صورت فلکی قرار ندارد.
اجرام ستاره‌ای:
Deneb Algedi – Δ Capricorni (Delta Capricorni)
دلتا جدی درخشانترین ستاره در این صورت فلکی است، که قدر ظاهری 2.85 دارد. این ستاره با نامهای سنتی دنگ و شدی شناخته می‌شود. دنگ از کلمه عربی به معنی «دم بز» منشا میگیرد. یک سیستم چهار ستاره‌ای می‌باشد که 39 سال نوری از زمین فاصله دارد. درخشان ترین ستاره آن، Delta A، یک غول سفید است که متعلق به کلاس طیفی A است و 8.5 برابر درخشانتر از خورشید است که یک ستاره دوتایی می‌باشد.
Deneb Algedi یک متغیر نوع Delta Scuti است که در اثر روشنایی آن به علت پالس‌های شعاعی و غیرشعاعی سطح آن تغییر می‌کند.
اعتقاد بر این است که دو ستاره دیگر در مدار این سیستم در حال چرخش هستند. Delta C یک ستاره شانزده ستاره‌ای است که یک دقیقه دورتر از آن قرار دارد، در حالی که Delta D، ستاره‌ای با شانزده ستاره، دو دقیقه دورتر از ستارۀ اولیه است.
Dabih – β Capricorni (Beta Capricorni)
بتای صورت فلکی بزغاله دومین ستاره درخشان در این صورت فلکی می‌باشد. نام سنتی آن، دبی، از عربی الدباح، یعنی “قصاب” گرفته شده است.
دبی یک سیستم ستاره‌ای می‌باشد که 328 سال نوری دورتر و در نزدیکی انفجار قرار گرفته است. این سیستم شاملMajig Dabih (Beta-1) که جزء روشنتر آن، با قدر ظاهری 3.05 می‌باشد و Dabih Minor (Beta-2) است که قدر ظاهری آن 6.09 می‌باشد. این دو با 3.5 قوس دقیقه یا 0.34 سال نوری جدا شده‌اند و در هر 700000 سال یا بیشتر یک مدار را تکمیل می‌کنند.
هر دو Majid Dabih (Beta-1) و Dabih Minor (Beta-2) از چندین ستاره تشکیل شده است. بتا-1 دارای حداقل سه جزء است. درخشان‌ترين ستاره آن غول نارنجی از نوع K با قدر ظاهری 3.08 مي‌باشد. دومین ستاره درخشان بتا-1 یک کوتوله آبی ـ سفید از نوع B است که دارای قدر ظاهری 7.20 می‌باشد. این دو با 0.05 قوس ثانیه تفکیک شده‌اند و دوره مداری آنها 3.77 سال می‌باشد. مولفه دوم دارای یک همدم نامرئی است که در هر 8.7 روز به آن ملحق می‌شود.
Beta-2 ستاره دوتایی است که یک غول کلاس A0 با ابعاد 6.1، چهل برابر درخشانتر از خورشید بوده می‌باشد.
Algiedi – α Capricorni (Alpha Capricorni)
Algiedi (یا Algedi) یک ستاره دوتایی است. نام آن از عربی الجدی است که به معنی “بز” می‌باشد. این سیستم شامل دو ستاره، Prima (Alpha-1) و Secunda (Alpha-2) است که با 0.11 درجه در آسمان جدا شده‌اند.
Alpha-1 یک ستاره دوتایی می‌باشد و حدود 690 سال نوری دورتر است. این شامل یک غول زرد نوع G با قدر4.30 و دیگری با قدر ظاهری هشت که 0.65 قوس ثانیه از هم فاصله دارند.
Alpha-2 یک غول زرد نوع G است که در حدود 109 سال نوری فاصله دارد و دارای قدر ظاهری 3.58 می‌باشد و روشنتر از دو تای قبلی است.
بارش شهابی کوچکی در آلفا جدی در فاصله اواخر تیر تا اواخر مرداد رخ می‌دهد و از عرضهای جنوبی‌تر بهتر دیده‌می شود پارامتر zhr آن 6 شهاب است ولی در آن بارشهای نورانی با مسیرهای طولانی دیده می‌شود. مشاهدات نشان میدهند که بارش مدار پیچیده‌ای دارد و شاید دو مدار جداگانه بعنوان منبع بارش وجود داشته باشد. یکی از مدارها با مدار دنباله دار honda-mrkos-pajdusakova / p مطابقت دارد.
Nashira – γ Capricorni (Gamma Capricorni)
Nashira یک غول آبی سفید است که حدود 139 سال فاصله دارد. نام آن از واژه عربی به معنای «حامل خبر خوب» مشتق شده است. دارای قدری برابر با 3.69 می‌باشد. روشنایی آن متغیر بوده و به عنوان یک متغیر Type Alpha-2 Canum Venaticorum طبقه‌بندی شده است، ستاره‌ای منحصر به فرد با میدان مغناطیسی قوی است.
Yen – ζ Capricorni (Zeta Capricorni)
Zeta بزغاله یک ستاره دوتایی است که از یک غول زرد نوع G و یک کوتوله سفید تشکیل شده است. این سیستم دارای قدر ظاهری 3.77 است و حدود 398 سال نوری دورتر قرار دارد. ستاره روشنتر ستاره باریم است که به ویژه برای داشتن بیش از حد پراسئودیمیوم قابل توجه است.
ستاره باریومی غول سرخی است از رده‌بندی ستاره‌ای جی یا ک که در آن عنصرهای سنگینی همچون باریم با فراوانی غیرمعمول در طیف نمایان می‌شوند.
Dorsum – θ Capricorni (Theta Capricorni)
Dorsum یک نوع کوتوله اصلی نوع A است که در حدود 158 سال نوری دورتر از هم قرار دارند و دارای قدر ظاهری 4.08 است. نام سنتی ستاره از کلمه لاتین “پشت (بز)” آمده است.
Baten Algiedi – ω Capricorni (امگا Capricorni)
امگاi یک ستاره غول‌پیکر قرمز نوع M است، حدود 630 سال نوری از زمین فاصله دارد. نام سنتی آن، Baten Algiedi (یا Algedi)، به معنای “شکم بز” در زبان عربی است. ستاره دارای قدر ظاهری 4.12 است. این یک ستاره متغیر است که تغییرات منظم در روشنایی و قدر مطلق را نشان می‌دهد.
ψ Capricorni (Psi Capricorni)
Psi Capricorni یک غول زرد سفید متعلق به کلاس طیفی F5 V است و در فاصله 47.9 سال نوری واقع شده است و دارای قدر ظاهری 4.15 می‌باشد.
اجرام عمیق آسمان:
مسیه 30 (NGC 7099) (M30) یک خوشه کروی است که تقریبا 28000 سال نوری دورتر واقع شده است و حدود 90 سال نوری درازا دارد.
خوشه با سرعت 181.9 کیلومتر بر ثانیه به ما نزدیک می‌شود. این یکی از اولین اجسام آسمان عمیق کشف شده توسط چارلز مسیه در سال 1764 بود. خوشه دارای نوع طیفی کلی F3 است. M30 نسبتا متراکم است و متعلق به رده‌بندی ستاره‌ای V می‌باشد. درخشانترین ستارگان در خوشه، 12 عدد غول بزرگ هستند. M30 حتی در تلسکوپهای کوچک قابل مشاهده است.
خوشه کهکشانی NGC 7103
کهکشان مارپیچی NGC 6907
اسب بزرگ (فرس اعظم، فرس ثانی، اسب بالدار) (Pegasus)
اسب بالدار یا اسب بزرگ ( فَرَس اعظم و فرس ثانی) یکی از صورتهای فلکی شمالی می‌باشد. از شکل چهارگوشی که در آسمان مشاهده می‌کنید می‌توانید آن را بشناسید.
اجرام ستاره‌ای
مرکب‌الفرس (زین اسب): (آلفا-اسب بزرگα Peg)
ساعدالفرس (بازوی اسب): (بتا-اسب بزرگβ Peg)
جنب الفرس (پهلوی اسب): (گاما-اسب بزرگγ Peg): در قسمت جنوبی ستاره آلفا و در فاصله ۳۰۰۰۰ سال نوری از ما و کمی بالاتر از ستاره فم‌الفرس که همان اپسیلون اسب بالدار قرار گرفته است.
سرةالفرس (ناف اسب): (دلتا-اسب بزرگδ Peg ) که امروزه به صورت زن برزنجیر منتقل شده و آلفا-زن برزنجیر نام گرفته.
انف (بینی): اپسیلون-اسب بزرگ ε Peg
سعدالهمام (مرد خوش‌اندیش): زتا-اسب بزرگζ Peg
سعدالمطر(شگون باران): اتا-اسب بزرگ η Peg)
سعدالبهایم (شگون دام‌ها): تتا-اسب بزرگ θ Peg
سعدالبری (شگون بیگناه): مو-اسب بزرگ μ Peg
سلم: تاو-اسب بزرگ τ Peg
ستارگان مرکب‌الفرس، ساعدالفرس، جنب‌الفرس و سره الفرس مربع پاییزی را شکل میدهند.
اجرام عمق آسمان
M15 خوشه کروی است که پرتو ایکس از خود گسیل می‌کند که حدود 600 / 300 سال نوری از زمین فاصله دارد.
NGC7331 به عنوان یکی از دهها کهکشان درخشان از قدر دهم و مارپیچی است که در 9 درجه شمال غربی بتای اسب بالدار قرار دارد.
صورت فلکی حوت (ماهی) (Pisces)
درخشان ترین ستاره ای که در این صورت فلکی قرار دارد Eta Piscium است که غول زردی که در 294 سال نوری قرار گرفته و با قدر ظاهری +3.62 می‌درخشد. بهترین زمان برای مشاهده صورت فلکی در ماه نوامبر 21:00 (9 صبح) است.این صورت فلکی در اوائل آبانماه در بهترین وضعیت رصدی قرار میگیرد. در نقشه‌ها بصورت دو ماهی ترسیم شده‌اند که با طنابی به هم متصل هستند. خورشید در زمان عبور از نقطه اعتدال بهاری یعنی شروع بهار در محدوده این صورت فلکی قرار میگیرد. پرنورترین ستاره این صورت فلکی رشاء نام دارد که در زبان عربی به معنای گره می‌باشد. این گره در طنابی که دو ماهی را در برگرفته وجود دارد.
مسیه 74 (M74، NGC 628)
مسیه ۷۴( Messier 74) (یا NGC 628) یک کهکشان مارپیچی در صورت فلکی ماهی است.
منبع: