تصویر جدید هابل از کهکشان مارپیچی غول پیکر UGC 2885
تلسکوپ هابل این تصویر شکوهمند را از کهکشان مارپیچی UGC 2885 در 6 ژانویه منتشر کرد. این تصویر به عنوان ادای احترام به پیشگام ماده تاریک ورا روبین گرفته شده است.
سال 2020 سی امین سالگرد پرتاب تلسکوپ فضایی هابل است و هر دو ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) – که با هم برای راه اندازی این تلسکوپ فضایی در 24 آوریل 1990 همکاری کردند – به خاطر آن جشن می‌گیرند. در 6 ژانویه، برای شروع سالگرد، SpaceTelescope.org تصویری جدید و با شکوه از UGC 2885، یکی از بزرگترین کهکشانهای مارپیچی را منتشر کرد. راه شیری ما نیز یک کهکشان مارپیچی است، اما این کهکشان یکی از بزرگترین کهکشانهای شناخته شده در جهان محلی، دو و یک دهم برابر پهنتر از راه شیری با 10 برابر تعداد ستاره بیشتر می‌باشد که در 232 میلیون سال نوری در جهت صورت فلکی شمالی برساووش قرار دارد. نسخه متحرک تصویر (فوق) نگاهی رویایی به این جزیره ستارهای باشکوه می‌بخشد.
در بیانیه انتشار این تصویر، از سوی SpaceTelescope.org با نام UBC 2885:
… غول آرام
به این دلیل، این نام به این کهکشان گفته شده است:
… به نظر می‌رسد که بیش از بیلیونها سال آرام و بی‌هیاهو نشسته است، احتمالاً هیدروژن را از ساختار رشته‌ای فضای بین ستارهای بدست می‌آورد. این امر باعث می‌شود تولد ستاره در حال انجام در حد متوسط نیمی از راه شیری ما باشد. در حقیقت، سیاهچاله مرکزی ابرپرجرم نیز یک غول خواب‌آلو است. زیرا به نظر نمی‌رسد کهکشانها از کهکشانهای اقماری بسیار کوچکتر تغذیه کنند، اما از گرسنگی در حال مرگ هستند.
UGC 2885 یکی از کهکشانهای مارپیچی است که توسط ستاره‌شناس مشهور ورا روبین (1928-2016) در تحقیقات پیشگامانه خود در دهه 1970 مورد مطالعه قرار گرفت. روبین خودش نوعی غول آرام در تاریخ نجوم است. او و ستاره‌شناس کنت فورد بیش از 60 کهکشان مارپیچی را مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که ستاره‌هایی که در لبه‌های بیرونی کهکشانها قرار دارند حداقل در مراکز کهکشانها سریعتر از مناطق داخلی حرکت می‌کنند. این واقعیت مشاهده شده مخالف قوانین حرکت کپلر، تدوین شده در اوایل دهه 1600 بود. قوانین کپلر نشان می‌دهد که ستاره‌های مناطق خارجی یک کهکشان باید کندتر از مناطق درونی خود حرکت کنند، همانطور که سیارات بیرونی منظومه شمسی ما کندتر از سیارات داخلی حرکت می‌کنند.
اخترشناسان درمورد یافته های روبین و فورد به نتیجه‌گیری چشمگیری رسیدند: این کهکشانها حاوی جرمی هستند که نمی‌توانیم ببینیم. این جرم گمشده امروزه ماده تاریک نامیده می‌شود.
پیشگام ماده تاریک ورا روبین (1928-2016). این تصویر – که در رصدخانه لاول گرفته شده است – متعلق به سال 1965 است. تصویر از Carnegie Institute/ NPR
بدین ترتیب ستاره‌شناسی به نام بنه هولوردا از دانشگاه لوئیزویل – که با رصد تلسکوپ فضایی هابل، کهکشان را مشاهده کرده و این تصویر شگفت انگیز را بدست آورده است – این کهکشان را کهکشان رابین نامگذاری کرده است.
گذشته از این، این تلسکوپ که سابقاً آن را تلسکوپ نقشه‌برداری بزرگ سینوپتیک می‌نامیدند، به افتخار روبین به رصدخانه ورا سی روبین تغییر نام داده است. این نخستین رصدخانه آمریکایی است که به نام یک زن نام گذاری شده است:
https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/01/vera-rubin-observatory/604624/
کهکشان UGC 2885 که با تلسکوپ فضایی هابل دیده می‌شود. ستارگان پیش زمینه در کهکشان راه شیری با تیزی‌های پراش (diffraction spikes) آنها قابل شناسایی هستند. به عنوان مثال، به نظر می‌رسد که درخشانترین ستاره در بالای دیسک کهکشانی (در سمت چپ تصویر) قرار دارد، اما اینگونه نیست. این یک ستاره پیش زمینه است تصویر از NASA/ ESA/ SpaceTelescope.org/ B. Holwerda.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
New Hubble view of gigantic galaxy
Posted by Eleanor Imster and Deborah Byrd in SPACE | January 13, 2020