همه چیزی که باید در مورد بارش شهابی جوزایی بدانید!!

Wesley Loftis in Clarksville, Virginia, caught this Geminid meteor during the 2017 shower.

یکی از بزرگترین بارش‌های شهابی سالانه‌است که کانون بارش آن در صورت فلکی جوزا به نظر می‌رسد. این بارش شهابی، از زمانی که بشر آن را شناخته همیشه جز چند بارش شهابی بزرگ سال بوده و معمولاً بزرگ‌ترین بارش شهابی سال می‌شود و به همین دلیل هواداران زیادی دارد امّا گاهی جای خود را به بارش‌های شهابی دیگری چون برساوشی و ربعی می‌دهد. این بارش معمولاً در حدود روز ۱۶ ماه آذر آغاز می‌یابد و در روز ۲۳ ماه آذر به اوج می‌رسد و در روز ۲۷ ماه آذر پایان می‌یابد. نرخ ساعتی سرسویی اوج این بارش تا سال ۲۰۰۰ میلادی معمولاً به ۱۰۰ هم نمی‌رسید اما پس از آن به‌طور غیر عادی افزایش پیدا کرد و نرخ ساعتی سرسویی اوج این بارش پس از سال ۱۹۹۹ میلادی هرگز به زیر ۱۲۰ نرسیده‌است و حتّی در سال ۲۰۰۳ میلادی نرخ ساعتی سرسویی این بارش به ۲۵۱٫۹ رسید که در نوع خود بی‌نظیر بوده‌است.

مارتین مارتادیناتا در سورابایا، جاوه شرقی، اندونزی، در سال 2014 این بارش شهابی جوزایی را به تصویر کشیده است، که از نقطه کانون بارش در نزدیکی ستاره کاستور می‌باشد.

این بارش از معدود بارش‌های شهابی است که منشأشان دنباله‌دار نیست و سیارک است. منشا این بارش سیارک ۱۹۸۳TB یا فایتون ۳۲۰۰ است که به نظر برخی اخترشناسان نوعی جرم به نام دنباله‌دار خاموش است. چگونگی تولید شهاب‌ها به دست سیّارک‌ها تاکنون معما باقی مانده‌است.

کانون بارش شهابی جوزایی از نزدیک ستاره درخشان کاستور در صورت فلکی دوپیکر نشات می‌گیرد.

شهاب‌های این بارش قطر زیادی دارند و به همین دلیل این بارش شهاب‌های روشن زیادی دارد و آذرگوی‌ها در میان آنان فراوانند. سرعت میانگین شهاب‌های این بارش نسبت به سیّاره زمین در اوقات اوج بارش شهابی جوزایی معمولاً حدود ۳۵ کیلومتر بر ساعت است که برای یک بارش شهابی بزرگ سرعت کمی به‌شمار می‌آید. سیارک ۱۹۸۳TB که منشا این بارش است سالی نجومی حدود ۱٫۴ سال دارد و در اوقات حضیضش با خورشید تنها در حدود ۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر با خورشید فاصله دارد که از نیم فاصله میانگین سیاره عطارد با خورشید هم کم تر است. کوتاه بودن سال نجومی این سیّارک باعث می‌شود که توده ذرات این بارش به تندی تقویت شوند و به همین دلیل نرخ ساعتی سرسویی اوج این بارش زیاد تغییر نمی‌کند.

کانون بارش جوزایی تقریبا با ستاره‌ای روشن در جوزا همخوانی دارد. کاستور به طور قابل توجهی در نزدیکی یکی دیگر از ستارگان روشن، ستاره طلایی پولوکس از  جوزا قرار گرفته است. جالب است که آنها را بشناسیم، اما برای مشاهده شهابها لازم نیست که حتما کانون بارش را پیدا کنید.

در عوض، شهابها در همه قسمتهای آسمان ظاهر می‌شوند. حتی ممکن است پشت خود را به صورت فلکی جوزا بکنید و از دیدن شهابها لذت ببرید.

به همین دلیل، زمانی که به تماشای شهاب می‌پردازید، داشتن بک دوست خوب الزامی است. سپس دو نفری می‌توانید در جهات مختلف شهابها را تماشا کنید.  این تکنیک به شما امکان می‌دهد که شهابهای بیشتری را مشاهده کنید نسبت به زمانی که به صورت انفرادی آنها را تماشا می‌کنید.

اطمینان حاصل کنید که حداقل یک ساعت زمان مشاهده داشته باشید. حدود 20 دقیقه طول می‌کشد تا چشم شما با تاریکی تطبیق پیدا کند.


نقاشی از یک آذرگوی در سال 1860 توسط فردریک ادوین. تصویر از Wikimedia Commons.

به احتمال زیاد بیشترین شهابها را در یک شب حدود 2 صبح ببینید. در اوایل شب، زمانی که صورت فلکی جوزا در نزدیکی افق شرقی قرار دارد، هیچ شهابی را نمی‌بینید.

اما بامداد بهترین زمان برای تلاش شماهده شهابها می‌باشد.

یک آذرگوی به آرامی و به صورت افقی در سراسر آسمان حرکت می‌کند. آذرگوی به ​​ندرت دیده می‌شود، اما به یاد ماندنی است بخصوص که شما باید به اندازه کافی خوش شانس باشید تا آن را ببینید.


تصاویر راداری از سیارک نزدیک به زمین توسط ستاره شناسان در رصدخانه آرسیبو در تاریخ 17 دسامبر 2017 از سیارک فایتون 3200 گرفته شده است.

منشا بارش شهابی جوزایی فایتون 3200 می‌باشد. هر ساله، در ماه دسامبر، سیارک  از کنار زمین از مسیری به نام مدار 3200 Phaethon عبور می‌کند..

در شب 12-13 دسامبر 2012. عکس توسط دوست عزیز مایک اونل در اوکلاهما گرفته شده است
شهاب مستقیم از بین دو ستاره درخشان کاستور و پولوکس و Pollux، در بارش شهابی جوزایی 2012 عبور می‌کند.

Geminid meteor as captured by Henry Shaw of SummersMagic Photography.

 

جهت بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد این بارش می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

https://www.timeanddate.com/astronomy/meteor-shower/geminids.html

رای پیدا کردن زمان طلوع و غروب ماه در آسمان جایی که شما قرار دارید، می‌توانید به لینک (https://www.sunrisesunset.com/predefined.asp) مراجعه کنید.

برای مشاهده گرگ و میش نجومی و طلوع ماه و طلوع خورشید می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید:

https://www.sunrisesunset.com/predefined.asp

می‌توانید گزارشهای خود را در مورد بارش  به لینک زیر ارسال نمایید:

https://www.imo.net/2018-meteor-shower-calendar/

 

منابع:

This weekend’s Geminid meteor shower

https://www.timeanddate.com/astronomy/meteor-shower/geminids.html
http://www.sciencealert.com/the-geminid-meteor-shower-is-about-to-coincide-with-the-last-supermoon-until-2034
http://www.space.com/23281-geminid-meteor-shower.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Geminids
https://www.nasa.gov/jpl/asteroids/best-meteor-showers

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *