زمینیسازی (Terraforming)
حفظ زندگی امر بسیار پیچیدهای است. برای آمادهسازی همه چیز برای زندگی نیاز به شرایط بسیار خاصی دارید. در واقع، زمین تنها سیاره در سیستم خورشیدی ماست که میزبان زندگی است! اما ما انسانها همیشه برای غیرممکن تلاش میکنیم. با استفاده از تکنولوژی جدید، ما قصد داریم که سیارات دیگر را برای زندگی آماده کنیم. ما قصد داریم این کار را از طریق فرایندی به نام terraforming انجام دهیم!
Terraforming چیست؟
زمینیسازی به آمادهسازیِ جَو، دما، مکاننگاریِ پوسته یا بومشناسیِ یک سیاره یا قمر به سبکِ کره زمین برای زندگی انسان میگویند.
طرحهایی وجود دارد که روند و فرایندِ تغییرِ درازمدتِ محیطِ سیارات، ماهها و دیگر اجرام فضایی را پیشنهاد میکنند؛ بصورتی که جَو و خاک آن اجرام به صورتی درآیند تا سازگار با سکونتگاههای بشری گردند. زمینیسازی گونهای از مهندسی سیارات است.
مفهوم زمینیسازی هم از داستانهای علمی-تخیلی و هم از محافل علمی ریشه میگیرد. سازنده این اصطلاح احتمالاً جک ویلیامسون بودهاست که در یکی از داستانها در یک مجله آمریکایی علمی-تخیلی به نام «علمی-تخیلی حیرتآور» (Astounding Science Fiction) آن را بهکار بردهاست. ولی خود مفهوم پیش از آن هم شناختهشده بود.
برای درک آنچه که به معنای زمینیسازی است، بیایید به تاریخ آن بازگردیم! این واژه برای اولین بار در رمان علمی تخیلی “Terraforming Earth” مورد استفاده قرار گرفت. در رمان، زمینیسازی یک روش خیالی است که زمین را دوباره زنده میکند.
در حال حاضر، دانشمندان شروع به ساختن ایدههایی برای زمینیسازی کردهاند! به عبارت ساده، terraforming به معنای “زمینسازی یا شکل زمینی دادن” است. بنابراین اگر میخواهید سیاره دیگری را مشابه زمین کنید، باید فضای خود را تغییر دهید تا بتواند زندگی را همانند جو زمین ایجاد کنید.
اولاف استپلدون در کتاب واپسین و نخستین انسان نمونهای بهدست میدهد که در آن سیاره ناهید پس از جنگی طولانی و نابودگرانه با بومیانِ آن دستخوشِ تغییراتِ محیطی میشود.
کارل سیگن (ستارهشناس و فضانورد) در سال ۱۹۶۱، روشِ مهندسی سیارهایِ زُهره را در مقالهای در مجله ساینس منتشر کرد. سیگن بذرپاشیِ جَوّ زُهره را با جلبک پیشنهاد کرد که آب، نیتروژن و دیاکسیدکربن را به ترکیباتِ آلی تبدیل خواهد کرد.
یک تصویر از زمین و فضا.
دانشمندان در حال تلاش برای گسترش زندگی از زمین به بقیه جهان هستند!
یک تصویر از یک گیاه در غلاف شیشهای در مریخ.
چطور میتوان سیارات دیگر را برای ایمن ساخت؟ زمینیسازی پاسخ علوم برای این موضوع است!
آنچه شما باید انجام دهید تا سیارهای به زمین تبدیل شود
برای ساخت یک سیاره زمینمانند دو کار باید انجام دهید.
آب و هوا: جو در سیارات دیگر اکسیژن کافی ندارد. اکسیژن بخشی از هوا است که ما بوسیله آن نفس میکشیم. بدون اکسیژن، حیات بسیار سریع از بین میرود! ارگانیزمهای زنده برای زنده ماندن نیز نیاز به آب دارند. اما آب مایع نیز در خارج از زمین بسیار نادر است! سیارات دیگر ممکن است مقدار زیادی یخ داشته باشند، اما آبی که برای ما قابل خوردن باشد ندارند.
در اینجا 5 مرحله برای ایجاد حیات در یک سیاره وجود دارد:
1ـ دمای این سیاره را تغییر دهید. ما نیاز به پیدا کردن منطقه قابل زیست کامل داریم – نه خیلی گرم و نه خیلی سرد باشد!
2ـ افزایش جرم اتمسفر سیاره مانند زمین.
3ـ آب مایع بیشتری در سیاره پیدا کنید! منبع آب نیز باید پایدار باشد. ما نمیتوانیم آب را به آنجا بیاوریم، زیرا به سادگی نقل و انتقال آن امکانپذیر نخواهد بود!
4ـ کاهش تابش اشعه ماوراء بنفش و تابش کیهانی از خورشید.
5ـ تولید اکسیژن و نیتروژن بیشتر در اتمسفر سیاره
زمینیسازی مریخ
اگر علاقهمند به تعقیب اخبار باشید، احتمالا دربارهی موضوع گرمایش جهانی شنیدهاید. ماشینها و کارخانهها میزان گازهای گلخانهای را در اتمسفر ما افزایش دادهاند و مانند یک گلخانه، زمین ما به آرامی گرم میشود!
این امر یک مجموعه کامل از مشکلات را برای ما به ارمغان میآورد. بسترهای یخ ذوب میشود، سطح دریا افزایش مییابد و بلایای طبیعی بیشتری اتفاق میافتد! زمین ممکن است برات حیات به مدت خیلی طولانیتر دوام نیاورد. بنابراین دانشمندان به دنبال جای دیگری برای زندگی انسان هستند!
یکی از ضعف های تکنولوژی، گرم شدن کره زمین است. با فشار آوردن فنآوریهای جدید، ما ممکن است زمین را ویران کنیم!
کجا برویم و چرا؟
از همه سیارات منظومه شمسی، مریخ بهترین شرایط را برای میزبانی حیات داراست! دانشمندان میگویند که مریخ بهترین مکان برای زندگی انسان است. اولا، مریخ بهترین دمای هوا را دارد. به اندازه کافی از خورشید فاصله دارد تا بیش از حد گرم نشود و دور هم نیست که یخ نزند.
همچنین تعداد زیادی از منابع یخی در مریخ وجود دارد که ما میتوانیم آب آنها را ذوب کنیم. روزهای مریخ حدود 24 ساعت است (مانند زمین).
تغییر اتمسفر مریخ
اولین چیزی که ما باید برای ساکن شدن در مریخ انجام دهیم، چیست؟ خب، ما باید اتمسفر آن را تغییر دهیم! مریخ دارای مقدار زیادی دیاکسید کربن است، نیاز به اکسیژن و نیتروژن بیشتری دارد. اتمسفر مریخ نیز بسیار نازک و سرد است، بنابراین قادر به نگهداری آب مایع نیست.
دانشمندان پیشنهاد کرده اند که یخ روی مریخ را ذوب کنند تا فضای جو را کلفتتر کنند. ذوب یخ دیاکسیدکربن به دام افتاده را آزاد کرده و اثر گلخانهای ایجاد میکند! این امر باعث میشود که اتمسفر ضخیمتر شده و مریخ گرمتر شود!
مریخ بسیار متفاوت از زمین است. اما زمینیسازی ممکن است آن را قادر به نگه داشتن زندگی کند!
آیا زمینیسازی امکانپذیر است؟
سؤال واقعی درباره زمینیسازی این است که آیا ما میتوانیم این عمل را انجام دهیم. چیزی که ما در مورد آن اطمینان داریم این است که زمینیسازی بسیار گران است! احتمالا تصور کنید، تغییر محیط سیاره آسان نیست.
بسیاری از دانشمندان فکر نمیکنند ما بتوانیم مریخ را در حال حاضر زمینیسازی کنیم. به همین دلیل است که تکنولوژی ما در حال حاضر جوابگوی ایجاد اتمسفر ضخیمتر در مریخ نیست. اما این امر برای حال حاضر مصداق دارد. چه کسی میداند؟ شاید فرزندان و نوههای ما در مریخ زندگی کنند!
یک تصویر از یک فضانورد ایستاده در مریخ.
سایر منابع بزرگ
وب سایت ها
دایره المعارف جهانی زمینیسازی:
http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Terraforming
راهنمای زمینیسازی جهان امروز:
چرا مریخ برای زمینیسازی بهترین سیاره است:
https://www.theatlantic.com/science/archive/2017/01/mars-is-the-best-planet/512654/
ناسا و زمینیسازی مریخ:
https://www.nasa.gov/press-release/goddard/2018/mars-terraforming
فیلمها:
https://www.youtube.com/watch؟v=peVJ2BtrtuY
https://www.youtube.com/watch؟v=9F1iWp4Gl3k
https://www.youtube.com/watch؟v=1CqV2EG-WP4