کاوشگرهای منظومه شمسی: بخش دوم زهره (قسمت سوم)

“در این قسمت به مدارگردهای مطالعاتی سیاره زهره خواهیم پرداخت.”

مدارگرد های ونرا 15 و 16 در سال 1983 به سیاره زهره رسیدند و در مداری قطبی قرار گرفتند. این دو مدارگرد لایه‌های بالائی جو زهره را توسط طیف نگار مادون قرمز مورد مطالعه قرار دادند. در عین حال توسط رادار SAR نقشه برداری یک سوم شمالی سیاره انجام شد. در کاوش‌های انجام شده جزئیات زمین شناسی خاصی مانند صفحات آتش‌فشانی عظیم تاج مانند و ساختار های عظیم ناشناخته عنکبوتی بر روی سیاره زهره کشف گردید. همچنین مشخص شد سیاره زهره مانند زمین از صفحات تکنوتیک قاره‌ای تشکیل نشده است. اطلاعات ارتفاع سنجی انجام شده توسط این دو مدارگرد دقتی معادل 4 برابر کاوشگر پایونیر داشتند.

در سال 1990 مدارگرد ماژلان در مدار سیاره زهره قرار گرفت و در فرکانس 2.38 گیگاهرتز شروع به نقشه‌برداری از سطح سیاره توسط رادار نمود. درحالی که نقشه‌های تهیه شده توسط کاوشگرهای قبلی دارای رزولوشن پائینی بودند، مدارگرد ماژلان از 98% سطح سیاره به دقت حدود 100 متر نقشه‌برداری نمود. نتیجه کار از لحاظ کیفیت در حد عکاسی در نور مرئی بوده و درحال حاضر بیشترین جزئیات سطح سیاره را نشان می دهد. یافته‌های ماژلان نشان داد در سطح سیاره زهره صفحات تکنوتیک قاره‌ای وجود ندارد. در عین حال تعداد کم دهانه‌های برخوردی بر روی سطح سیاره نشان از جوان بودن آن دارد. ماژلان کانال‌های مواد مذابی را کشف کرد که صدها کیلومتر بر روی سطح سیاره کشیده شده اند.

تصویر سازی 3 بعدی از سطح زهره با استفاده از اطلاعات ارسالی ماژلان

ماموریت 4 ساله ماژلان با سقوط هدایت شده مدارگرد در اتمسفر سیاره زهره در سال 1994 پایان یافت.

مدارگرد ونوس اکسپرس در سال 2006 در مدار قطبی سیاره زهره قرار گرفت. هدف از ارسال این مدارگرد، مطالعه طولانی مدت اتمسفر سیاره زهره با هدف درک بهتر اتمسفر زمین و نیز تهیه نقشه حرارتی از اتمسفر این سیاره بود.

ماموریت اصلی این مدارگرد برای 2 سال زهره معادل 500 روز زمینی برنامه ریزی شده بود، اما تا سال 2014 تمدید گردید. در نهایت این ماموریت در سال 2014 با تمام شدن سوخت مدارگرد به پایان رسید. از کشفیات این مدارگرد می‌توان به اقیانوس‌های قدیمی سیاره‌ی زهره، کشف دو گرداب عظیم جوی در قطبی سیاره و کشف مولکول هیدروسیل در جو اشاره نمود.

گرداب جوی قطبی زهره

ESA / VIRTIS / INAF-IASF / Obs. de Paris-LESIA

مدارگرد آکاتوسکی در سال 2010 جهت بررسی جو سیاره زهره توسط JAXA به فضا پرتاب شد اما بعلت خطای محاسباتی در مدار سیاره قرار نگرفت. با این حال در سال 2015 و با نزدیک شدن به سیاره شانس این را یافت تا در مدار سیاره قرار بگیرد که خوشبختانه این اتفاق افتاد و در حال حاضر تنها کاوشگر فعال زمین در سیاره زهره می‌باشد. این مدارگرد امکان تصویر برداری از سیاره زهره در طول موج مرئی، ماورا بنفش، مادون قرمز، ماکروویو و امواج رادیوئی را داشته و به دنبال کشف فعالیت‌های آتش‌فشانی و رعد و برق‌های سیاره می‌باشد. امواج گرانشی در جو زهره برای اولین بار توسط این مدارگرد کشف شده است.

تهیه و تنظیم : آرش زمانپور

کاوشگرهای منظومه شمسی – بخش دوم زهره – قسمت سوم