بارش شهابی برساووشی: همه آنچه باید در مورد این بارش در سال 2023 بدانید!!

 

 

بارش شهابی برساووشی باید بیشترین شهابها را در ساعات پیش از سپیده‌دم 11، 12 و 13 آگوست ایجاد کند. و یک هلال ماه نازک در حال کاهش نباید در دیدن شهابها اختلال ایجاد کند. در اینجا نحوه مشاهده بارش امسال آورده شده است.

 

**زمانها و تاریخهای اوج پیش‌بینی شده برای بارش شهابی در سال 2023 توسط انجمن شهاب سنگ آمریکا ارائه شده است. توجه داشته باشید که زمان اوج بارش شهابی می‌تواند متفاوت باشد.

 

 

در بارش شهابی برساووشی 2023، ماه در روزهای اوج 11، 12 و 13 آگوست یک هلال رو به کاهش در آسمان صبحگاهی خواهد داشت. خوشبختانه، ماه هنگام تماشای بارش شهابی چندان درخشان نخواهد بود. تصویر از  گای اوتول. با اجازه استفاده شده

 

بارش شهابی برساووشی همیشه در حدود 11، 12 و 13 آگوست به اوج خود می‌رسد. در سال 2023، درست قبل از ماه نو به اوج خود می‌رسد.

 

اوج پیش بینی شده: برای 13 آگوست 2023 در ساعت 7:58 UTC پیش بینی می‌شود**.

 

زمان تماشا: ماه یک هلال رو به زوال خواهد داشت و در اوج بارش شهابی برساووشی در سال 2023، 10 درصد روشن خواهد شد. این بارش به تدریج به اوج می‌رسد و تعداد شهاب‌های برساووشی در اواخر شب تا ساعات اولیه بامداد بیشتر می‌شوند. مشاهده بارش اغلب قبل از سحر بهتر است. در سال 2023، ماه از اوایل تا اواسط آگوست در آسمان صبحگاهی خواهد بود، اما هر روز قبل از اوج گرفتن، کم‌نورتر می‌شود.

 

مدت بارش: 14 جولای تا 1 سپتامبر.

 

کانون تابش بارش:  در نیمه‌های شب بالا می‌رود و در هنگام سحر در بالاترین میزان است. نمودار زیر را ببینید.

 

نزدیک‌ترین مرحله ماه: ماه نو در ساعت 9:38 UTC در 16 آگوست می‌رسد. هلال ماه در زمان اوج برساوشی در سال 2023 رو به زوال خواهد بود. اما هلال نازک ماه خیلی روشن نخواهد بود و حتی ممکن است در حین تماشای بارش در سال 2023، از هلال در حال رو به زوال ماه و بارش شهابی دلتا دلوی لذت ببرید.

 

شهاب‌‌های مورد انتظار در اوج، در شرایط ایده‌آل: در یک آسمان تاریک بدون ماه، تماشاگران آسمان اغلب 90 شهاب در ساعت یا بیشتر را گزارش می‌دهند. در سال 2023، هلال ماه در حال نزول با بارش شهابی تداخلی نخواهد داشت.

 

توجه: بارش شهابی برساوشی از اوایل مرداد تا اوج پربار و پایدار است. به علاوه، شهابهای برساووشی رنگارنگ و زیاد هستند. همه این عوامل باعث می‌شود که بارش برساووشی شاید محبوب‌ترین بارش شهابی برای نیمکره شمالی باشد.

 

بارش شهابی سالانه برساووشی در اواخر شب، حوالی ساعت 11 شب بالا می‌آید. به وقت محلی، تقریباً در شمال شرقی صورت فلکی برساووش به بهترین وجه از نیمه شب تا طلوع خورشید مشاهده می‌شود و در سال 2023 هلال ماه در حال کاهش هیچ شهابی را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. بیشترین تعداد شهابها پس از طلوع تابش قابل مشاهده خواهند بود، اما خود شهابها در هر نقطه از آسمان ظاهر شوند و به نظر می‌رسد از کانون تابش بارش می‌آیند.

 

کانون تابش بارش شهابی برساووشی

در حوالی صبح‌های اوج، اگر تمام شهاب‌های برساووشی را به سمت عقب دنبال کنید، به نظر می‌رسد که از صورت فلکی برساوش، نزدیک خوشه دوتایی معروف آمده‌اند. از این رو، بارش شهابی به افتخار صورت فلکی برساووش قهرمان نامگذاری شده است.

 

البته هیچ ارتباط واقعی بین کانون تابش بارش شهابی و صورت فلکی برساووش وجود ندارد. ستاره‌های برساووش دورتر هستند، در حالی که این شهاب‌ها در حدود 100 کیلومتری سطح زمین می‌سوزند.

 

کانون تابش برای بارش شهابی برساووشی. تصویر از گای اوتول. با اجازه استفاده شده

 

دنباله‌دار والد بارش شهابی برساووشی

از مرحوم دون ماخهولتز بزرگ (1952-2022) که 12 دنباله‌دار را کشف کرد.

 

دنباله‌دار والد مسئول بارش شهابی برساووشی یک دنباله‌دار نسبتاً بزرگ به نام 109P/Swift-Tuttle است. این دنباله‌دار تقریباً هر 133 سال یک بار به دور خورشید می‌چرخد. لوئیس سویفت از ماراتون نیویورک، آن را به صورت بصری در 16 ژوئیه 1862 با استفاده از یک تلسکوپ 11 سانتی متری (عدسی شکست 4.3 اینچی) کشف کرد. او بلافاصله آن را گزارش نکرد، زیرا معتقد بود دنباله‌دار اشمیت را مشاهده می‌کند که دو هفته قبل پیدا شده بود. سپس، سه روز بعد، هوراس تاتل آن را از رصدخانه هاروارد برداشت. دانشمندان محاسبه کردند که این دنباله‌دار 120 سال دیگر باز خواهد گشت. یعنی در سال 1982 دوباره آن را خواهیم دید.

 

بنابراین در سال 1982 آمد و رفت. و دنباله‌دار ظاهر نشد. اوه! و این بار، ظهور یک دنباله‌دار مشاهده شده در سال 1737 به عنوان ظهور اولیه احتمالی دنباله‌دار در نظر گرفته شد. اکنون، دوره مداری بیش از 130 سال بود. برایان مارسدن، عناصر مداری جدید و پیش‌فرض‌هایی را برای یافتن آن در سال 1992 منتشر کرد.

 

در دهه 1980، بسیاری از ما شکارچیان دنباله‌دار بصری، هر از گاهی قسمتی از آسمان را پوشش می‌دادیم که قرار بود دنباله‌دار ورودی ظاهر شود. طغیان شهابهای برساووشی در سال 1991 نشان داد که دنباله‌دار احتمالاً در راه بازگشت است. به نظر می‌رسید که انفجار یک شهاب سنگ دیگر در سال 1992 این موضوع را تایید می‌کند.

 

در 26 سپتامبر 1992، تسوروهیکو کیوچی، ستاره‌شناس آماتور و شکارچی دنباله‌دار، دنباله‌دار را در آسمان عصر، درست در شمال کاسه آبگردان بزرگ برداشت. با دانستن اینکه کجا باید نگاه کنم، 16 ساعت بعد این دنباله‌دار را مشاهده کردم و روشنایی را پنج برابر بیشتر از گزارش اولیه تخمین زدم. سپس دیگران این را تأیید کردند. بعدها، گری کرونک پیشنهاد کرد که دنباله‌دارهای مشاهده شده در سال‌های 69 و 188 پیش از میلاد نیز ظاهر این دنباله‌دار بودند، نظریه‌ای که بعداً تأیید شد.

 

آیا شهابهای برساوشی تا به حال به زمین برخورد کرده‌اند؟

به شهابهایی که دست نخورده به زمین برخورد می‌کنند شهاب‌سنگ می‌گویند. اما تعداد کمی از شهاب‌سنگ‌ها در بارشهای سالانه به شهاب تبدیل می‌شوند. این در درجه اول به دلیل ماهیت سست بقایای دنباله‌دار است. دنباله‌دارها از یخ ساخته شده‌اند. از سوی دیگر، بیشتر شهاب‌سنگ‌ها بقایای سیارک‌های سنگی یا فلزی هستند.

 

در فرهنگ ستارگان یونان باستان، پرسئوس پسر خدای زئوس و دانای فانی است. گفته میشد که بارش برساووشی یادآور زمانی است که زئوس در بارانی از طلا به دیدار دانائه، مادر پرسئوس رفت.

 

بنابراین به ماهیت زودگذر شهاب‌ها در بارش‌های شهابی فکر کنید، همانطور که بیرون ایستاده‌اید و به تماشای بارش برساووشی در سال 2023 می‌نشینید. بیشتر شهاب‌ها به طور غیرقابل مشاهده به جو زمین برخورد می‌کنند.

 

صورت فلکی برساووش (پرساووش، پرساووس،  بُرنده سر دیو، برنده سر غول، سوار، حامل رأس الغول، دیوکش) (Perseus) صورت فلکی نیمکره شمالی آسمان می‌باشد. برساووش جزو ۴۸  صورت فلکی بطلمیوسی و ۸۸ صورت فلکی مدرن است. برساووش کمی دورتر و حدوداً در قسمت شرقی زن بر زنجیر قرار گرفته‌ است.

 

افسانه صورت فلکی:

برساووش، پسر زئوس، که می‌خواست مدوسا (هیولای عفریته بالدار  بود که هرکس به موهای مارمانند او نگاه می‌کرد نگاه می‌کرد سنگ می‌شد) را بکشد. تدبیری اندیشید. هنگامی که مدوسا خوابیده بود، با کمک تصویر مدوسا که به سپرش افتاده بود، از سنگ شدن مصون ماند و سر مدوسا را جدا کرد. در راه برگشت به خانه متوجه شد  که آندرومدا به صخره‌ای بسته شده تا قربانی هیولای دریا شود. او هیولا را کشت و با آندرومدا ازدواج کرد.

برساووش و مدوسا

 

بارش شهابی بَرساوُشی یکی از مهم‌ترین بارشهای شهابی سالیانه است. بیشینه نرخ ساعتی سرسویی این بارش غالباً در حدود ۱۰۰ است. این بارش شهابیاز توده ذرّات برجای‌مانده از دنباله‌دار سوئیفت تاتل به وجود می‌آید و معمولاً از بیست و هفتم تیر تا سوم شهریور (بیش از یک ماه) فعّال است که بازه زمانی بلندی برای بارش شهابی به‌شمار می‌آید.

اوج این بارش شهابی معمولاً هرساله در حدود بیست و دوم مرداد روی‌می‌دهد. کانون این بارش در صورت فلکی ذات‌الکرسی و در نزدیکی مرز آن با صورت فلکی برساووش واقع شده‌است، ولی در گذشته که اندازه‌گیری و سنجش دقیق مکان نورباران بارش‌های شهابی میسّر نبود، اخترشناسان مکان کانون این بارش شهابی را در برساوش می‌دانستند و به همین دلیل آن را برساوشی نام‌گذاری کردند. به دلیل سنّت پابرجایی نام‌ها در اخترشناسی، این نام نیز همچون بسیاری موارد دیگر تا به امروز حفظ شده و باقی مانده‌است.

 

بارش شهابی برساووشی در تمام طول ماه رویت می‌شوند و برخی از شهابهای دلتادلوی نیز در این بین مشاهده می‌شوند. 

 

 مردم تمایل دارند تا در اوج بارشهای شهابی متمرکز شوند و این امر کاملاً معقول است. اما شهابها در بارشهای شهابی سالانه – از محل آوارهای باقی‌مانده در فضا توسط دنباله‌دار – بوجود می‌آیند. اگرچه بعد از اوج بارش بعد روزهای 11، 12 و 13 آگوست، تعداد قابل توجهی شهاب کاهش یافته است، اما 10 روز پس از این تاریخ نیز آنها را خواهیم دید.

 

همچنین به یاد داشته باشید که بارش شهابی دلتادلوی هنوز هم به طور پیوسته در حال انجام است. شما اکثرا شهابهای برساووشی و برخی شهاب دلتادلوی را نیز در این ترکیب مشاهده خواهید کرد. توضیحی در مورد چگونگی تفاوت قایل شدن برای این دو، در انتهای این مقاله وجود دارد.

 

در نیمکره شمالی، ما ماه آگوست را به عنوان باران شهابی مورد علاقه سالانه رتبه‌بندی می‌کنیم. برای ما، این بارش شهابی بزرگ در روزهای تابستان، هنگامی که بسیاری از خانواده‌ها در تعطیلات هستند، اتفاق می‌افتد و چه چیزی می‌تواند لوکس‌تر از استفاده از گرمای روز و تماشای بارش در خنکای نسبی شب باشد؟

 

غروبها را از دست ندهید. در یک سال معمولی، اگرچه تعداد شهابها بعد از نیمه شب افزایش می‌یابد، شهابهای برساووشی هنوز از اواسط و اواخر عصر عرضهای جغرافیایی شمالی شروع به نمایش می‌کنند. شهابهای برساووشی در جنوب خط استوا، نیمه‌شب شروع به ظهور در آسمان می‌کند. اگر بخت با شما یار باشد، در ساعات عصر ممکن است شما را غافلگیر کند – یک شهاب طولانی، آهسته و رنگارنگ که به طور افقی در سراسر آسمان شب سفر می‌کنند، آذرگوی‌های نادر اما به یاد ماندنی هستند. شهابهای برساووشی قبل از نیمه شب ظاهر می‌شوند، هنگامی که کانون بارش نزدیک به افق است.

 

کانون بارش شهابی برساووشی در صورت فلکی برساووش است. اما برای دیدن شهابها لازم نیست کانون بارش را پیدا کنید. درعوض، شهابها در تمام نقاط آسمان دیده می‌شوند.

 

 

از عرضهای جغرافیایی میانه شمالی، صورت فلکی برساووش، ستاره‌های سروش و الدبران و خوشه پروین، ساعاتی پس از نیمه شب در شبهای آگوست، در آسمان شمال شرقی مشاهده می‌شوند.

 

در حالی که مشغول تماشای شهابها هستید، یک جرم عالی برای رصد با دوچشمی وجود دارد که به دنبال آن باشید. صورت فلکی ذات‌الکرسی اشاره به خوشه معروف دوتایی (که با نام های اچ و خی برساووش (h and chi Persei) شناخته می‌شوند) در نوک شمالی صورت فلکی برساووش دارد. به علاوه، خوشه دوتایی تقریباً کانون بارش شهابی برساووشی را نشان می‌دهد.

 

قوانین کلی برای تماشای بارش شهابی برساووشی:

برای تماشای بارش شهابی، به تجهیزات و یا دانش خاصی در مورد صورت فلکی نیاز نیست. برای لذت بردن از بارش، یک آسمان تاریک و باز را پیدا کنید. یک آسمان باز بسیار ضروری است زیرا این شهابها در جهات مختلف و در مقابل صورتهای فلکی متعدد در سراسر آسمان حرکت می‌کنند.

 

از چراغ‌های شهر دور شوید: برای مشاهده مطلوب، یک مکان تاریک برای مشاهده در کشور پیدا کنید.

 

به یک افق دید وسیع از آسمان نیاز دارید. یک مزرعه یا اردوگاه با یک دید روشن در یک یا چند جهت؟ یک آسمان باز شانس شما را برای دیدن برخی از شهابها افزایش می‌دهد.

 

در مود کانون بارش نگران نباشید: شما لازم نیست به یک جهت نگاه کنید – و یا به سمت کانون بارش قرار بگیرید – از تماشای بارش شهابی لذت ببرید. شهابها در سراسر آسمان ظاهر می‌شوند.

 

با همراهی یک دوست هر دوی شما می‌توانید از رصد بخش‌های مختلف آسمان لذت ببرید. اگر یکی از شما یک شهاب را ببیند، فریاد می‌زند “شهاب“! باز هم نگران نباشید که نتوانستید آن را نگاه کنید. فقط اجازه دهید چشم‌های شما به طور عادی همه قسمت‌های آسمان را مشاهده کند.

 

تجهیزات ویژه؟ لازم نیست. شما فقط نیاز به یک آسمان تاریک، یک صندلی راحت و گرمای یک کیسه خواب دارید. نوشیدنی گرم و میان وعده نیز می‌تواند خوب باشد.

 

لذت بردن از طبیعت. به گفته یک مرد عاقل، تماشای شهاب بسیار شبیه ماهیگیری است. شما بیرون می‌روید و امیدوار هستید که برخی از آنها را بدست آورید.

 

شهابها در همه قسمتهای آسمان ظاهر می‌شوند. به همین دلیل، زمانی که به تماشای شهاب می‌پردازید، داشتن یک دوست خوب الزامی است. سپس دو نفری می‌توانید در جهات مختلف شهابها را تماشا کنید.  این تکنیک به شما امکان می‌دهد که شهابهای بیشتری را مشاهده کنید نسبت به زمانی که به صورت انفرادی آنها را تماشا می‌کنید.

 

حداقل یک ساعت از زمان مشاهده خود را به خود اختصاص دهید، به یاد داشته باشید، چشمان شما تا 20 دقیقه طول می‌کشد تا با تاریکی شب سازگار شود. بنابراین عجله نکنید.

 

همانطور که می‌دانید شهابها همه از یک نقطه در آسمان آمده‌اند. اگر مسیر شهابهای  برساووشی را به عقب ردیابی کنید، می‌فهمید که همه آنها از یک نقطه جلوی صورت فلکی برساووش آمده‌اند. نگران این نباشید که ستاره‌های برساووش کدامها  هستند. فقط از دانستن و مشاهده اینکه همه آنها از یک مکان در گنبد آسمان آمده‌اند، لذت ببرید.

 

 حتی دیدن یک شهاب می‌تواند هیجان‌انگیز باشد. اما شاید شما بخواهید یک ساعت یا بیشتر بارش را مشاهده کنید و در آن صورت باید به دنبال پیدا کردن محلی برای مشاهده در حالت ایده‌آل در کشور و شهر خود باشید. پتو یا صندلی را  مهیا کنید و در حالی که به سمت بالا خیره می‌شوید، راحت دراز بکشید.

 

به یاد داشته باشید … همه چیزهای خوب برای کسانی که منتظر هستند، فراهم می‌شود. شهاب بخشی از طبیعت است. هیچ راهی برای پیش‌بینی دقیق تعدادشان در هر شب معین وجود ندارد. یک مکان خوب پیدا کنید، تماشا کنید، صبر کنید.

 

 منبع بارش شهابی برساووشی چیست؟

هر ساله، از حدود 17 ژوئیه تا 24 آگوست، سیاره ما زمین از مسیر مداری دنباله‌دار سوئیفت-تاتل، والد بارش شهابی برساووشی عبور می‌کند. بقایای این دنباله‌دار به مدار دنباله‌دار می‌رود، اما ما واقعاً به ضخامت آوارهای دنباله‌دار تا بعد از هفته اول ماه آگوست وارد نمی‌شویم. قطعات دنباله‌دار سوئیفت-تاتل به اتمسفر اصلی کره زمین در حدود 130 هزار مایلی (210000 کیلومتری) در ساعت برخورد می‌کنند و شب را با شهاب‌‌های سریع‌السیر برساووشی روشن می‌کنند.

 

اگر سیاره ما از یك قطعه سنگین و غیر منتظره متراكم عبور كند – قلاب‌های دنباله‌دار – تعداد زیاد شهابها را خواهیم دید. همیشه می‌توانیم امیدوار باشیم!

 

دنباله‌دار Swift-Tuttle آخرین بار به حضیض – نزدیکترین نقطه به خورشید – در دسامبر 1992 رسید و این کار را دوباره در ژوئیه 2126 انجام می‌دهد.

بارش شهابی برساووشی هر ساله اتفاق می‌افتد. دنباله‌دار آن – Swift-Tuttle – حدود 130 سال طول می‌کشد تا یک بار به دور خورشید بچرخد. آخرین بار در اوایل دهه 1990 خورشید را دور زد و اکنون بسیار دور است. اما هر سال، بارش شهابی برساووشی را می‌بینیم، هنگامی که زمین در مدار گردش دنباله‌دار قرار دارد  و باقی‌مانده Swift-Tuttle وارد جو ما می‌شود. نمودار از  https://www.universalworkshop.com/

 

سایتهای مفید:

برای اطلاع از اینکه ماه در آسمان شما چه زمانی غروب میکند ، به سایت زیر مراجعه کنید و به یاد داشته باشید که تقویم طلوع وغروب ماه را ببینید:

https://www.sunrisesunset.com/predefined.asp

 

جهت بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد بارشها می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید:

https://www.timeanddate.com/astronomy/meteor-shower.html

 

برای مشاهده گرگ و میش نجومی و طلوع ماه و طلوع خورشید می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید:

https://www.sunrisesunset.com/predefined.asp

 

سازمان بين‌المللي شهاب(International Meteor Organization)  با جمع‌آوری داده‌های رصدی ارسال شده، به تجزیه تحلیل آنها می‌پردازد. برای ثبت داده‌های خود در این سازمان و همچنین اطلاعات اضافی در مورد بارشهای شهابی از قبیل بیشینه نرخ ساعتی، زمان و … می‌توانید به لینک http://www.imo.net/ مراجعه کنید. با استفاده از نرم‌افزارهایی مثل meteor shower می‌توانید از زمان شروع و اتمام و اوج بارش‌های شهابی، تعداد شهابها در ساعت و میانگین قدر شهابها اطلاعاتی بدست بیاورید.

برای دانلود فرمهای ثبت بارشی میتوانید به لینک http://www.amsmeteors.org/ams-programs/visual-observing/

 

اپلیکیشن‌ها و سایتهای پیشنهادی در این مورد:

EarthSky’s Best Places to Stargaze

https://earthsky.org/stargazing

 

Find a Dark Sky Place, from the International Dark Sky Association

https://www.darksky.org/our-work/conservation/idsp/finder/

 

Heavens-Above: Satellite predictions customized to your location

https://www.heavens-above.com

 

Stellarium Online: Star maps customized to your location

https://stellarium-web.org

 

Accuweather’s astronomy blog

https://www.accuweather.com/en/weather-blogs/astronomy

 

Dark Site Finder, from astrophotographer Kevin Palmer

https://darksitefinder.com/map/

 

Blue Marble Navigator

https://blue-marble.de/nightlights/2019

 

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منابع:

Perseid meteor shower: All you need to know in 2023

Posted by Bruce McClure and Deborah Byrd July 6, 2023

https://earthsky.org/astronomy-essentials/everything-you-need-to-know-perseid-meteor-shower/

 

https://earthsky.org/astronomy-essentials/earthskys-meteor-shower-guide