مشاهده سیاهچاله‌ای در جهان دورست قابل مشاهده !!

برداشت هنری از یک رویداد جزر و مدی (NASA/JPL-Caltech)

از دوردست‌های جهان قابل مشاهده، اخترشناسان به تازگی سیاهچاله‌ای پرجرم را دیده‌اند که ناگهان شعله‌ور شده و حیات پیدا کرده است.

نور درخشان 10 بیلیون سال پیش نشان می‌دهد که جسم فشرده به طور ناگهانی شروع به تغذیه مقادیر زیادی مواد کرده است. دانشمندان می‌گویند این یکی از دراماتیک‌ترین نمونه‌های این نوع رویداد است که تا به حال دیده‌ایم.

تیمی به رهبری سامانتا اوتس ستاره‌شناس دانشگاه بیرمنگام در بریتانیا کشف خود را در نشست سالانه ملی نجوم بریتانیا ارائه کرد.

رویداد شعله‌ور شدن J221951-484240 یا به اختصار J221951 نامگذاری شده است.

مت نیکول، اخترفیزیکدان دانشگاه کوئینز بلفاست در ایرلند، می‌گوید: «درک ما از کارهای مختلفی که ابرسیاهچاله‌های پرجرم می‌توانند انجام دهند، در سال‌های اخیر با کشف ستاره‌هایی که از هم جدا شده‌اند و سیاهچاله‌هایی با درخشندگی بسیار متغیر ایجاد می‌کنند، بسیار گسترش یافته است.

J221951 یکی از افراطی‌ترین نمونه‌های سیاهچاله است که ما را غافلگیر کرده است.

شبیه‌سازی یک سیاهچاله پرجرم فعال (مرکز پرواز فضایی گوددارد ناسا/جرمی اشنیتمن)

در قلب هر کهکشانی یک سیاهچاله غول‌پیکر نهفته است، اما آنها همیشه فعال نیستند. برخی از آنها مانند سیاهچاله راه شیری نسبتاً آرام هستند و مواد کافی در اطراف آنها برای تغذیه با سرعت قابل توجه وجود ندارد.

اما فعالیت سیاهچاله‌های پرجرم در مقیاسهای زمانی کیهانی متفاوت است. با در دسترس قرار گرفتن مواد، دوباره روشن و خاموش می‌شوند.

J221951 در حالی کشف شد که اوتس و همکارانش به دنبال درخشش ستاره‌های نوترونی بودند که در یک رویداد کیلونوا ادغام می‌شوند.

اما با وجود رنگ مناسب، سیگنال J221951 مدت زمان اشتباهی داشت. کیلونوا پس از چند روز محو می‌شود. J221951 بسیار طولانی‌تر ماند.

محققان با دقت بیشتری نگاه کردند و دریافتند که فاصله‌ای که نور طی کرده است بسیار دورتر از آن چیزی است که در ابتدا تصور می‌کردند: 10 بیلیون سال در مقابل 500 میلیون. شعله در مرکز یک کهکشان در آن مکان در فضا و زمان ردیابی شد که به این معنی بود که این شعله فوق‌العاده درخشان بود – نه با یک انفجار، بلکه با درخشش مداوم ایجاد شده توسط موادی سازگار بود که در اطراف محیط شدید خارج از یک سیاه‌چاله بسیار پرجرم به هنگام سقوط روی آن می‌چرخند.

ناگهانی شعله ور شدن و همچنین مقدار نور، نشان می‌دهد که سیاهچاله به طور ناگهانی در مقادیر زیادی از مواد، از حالت سکون تا به شدت فعال، شروع به تغذیه کرده است.

دو توضیح ممکن برای این وجود دارد. اولین مورد این است که سیاهچاله از موادی که در قرصی به دور آن می‌چرخد شروع به تغذیه کرد که در نهایت به اندازه کافی نزدیک شده بود تا سیاهچاله به پایین فرو برود و آن را به چیزی تبدیل کرد که به عنوان یک هسته فعال کهکشانی شناخته می‌شود. دومی خشونت‌آمیزتر است، زمانی که ستاره‌ای بیش از حد به سیاه‌چاله نزدیک شد و در اتفاقی که به عنوان رویداد مختل شدن جزر و مد شناخته می‌شود، نابود شد.

مشاهدات آینده به محققان کمک می‌کند تا دریابند کدام فرضیه محتمل تر است.

اوتس می‌گوید: «در آینده می‌توانیم به سرنخ‌های مهمی دست یابیم که به تمایز بین رویداد اختلال جزر و مد و سناریوهای هسته‌های فعال کهکشانی کمک می‌کند.

به عنوان مثال، اگر J221951 با یک هسته فعال کهکشانی در ارتباط باشد، ممکن است انتظار داشته باشیم که محو شدن آن متوقف شود و روشنایی دوباره افزایش یابد، در حالی که اگر J221951 یک رویداد مختل جزر و مد باشد، انتظار داریم که همچنان محو شود. ما باید به نظارت بر J221951 در چند ماه تا سال آینده ادامه دهید تا رفتار آن را ثبت کنید.”

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

We’ve Just Seen a Black Hole Dramatically Flare to Life in The Far Reaches of Space

By MICHELLE STARR05 July 2023

https://www.sciencealert.com/weve-just-seen-a-black-hole-dramatically-flare-to-life-in-the-far-reaches-of-space