تلسکوپ فضایی جیمز وب و کشف یک “گنجینه” کیهانی (ویدئو)

این تلسکوپ فضایی قدرتمند کهکشان مارپیچی میله‌ای NGC 5068 را مشاهده کرد و تصویری خیره کننده ثبت کرد که شکل‌گیری ستاره‌های فعال را نشان می‌دهد.

https://cdn.jwplayer.com/previews/hp1e1Cqx

تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) تصویری خیره کننده از یک کهکشان مارپیچی میله‌ای دوردست گرفته است، زیرا ستاره‌شناسان قصد دارند تولد ستاره‌ها را در مناطق عمیق‌تر فضا مطالعه کنند.

JWST کهکشان NGC 5068 را که در فاصله 17 میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی سنبله قرار دارد، به عنوان بخشی از ماموریت خود برای ساختن چیزی رصد کرد که آژانس فضایی اروپا (ESA) آن را “گنجینه” مشاهدات ستاره‌زایی در کهکشان‌های نسبتاً نزدیک می‌نامد.

این مخزن می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا فرآیندهای شکل‌گیری ستارگان و در نتیجه چگونگی تکامل کهکشان‌های مارپیچی مانند کهکشان راه شیری را بهتر درک کنند.

تلسکوپ فضایی جیمز وب از کهکشان مارپیچی میله ای NGC 5068 تصویربرداری کرد که نوار مرکزی درخشان آن در سمت چپ بالای این تصویر قابل مشاهده است. (اعتبار تصویر: ESA/Webb، NASA & CSA، J. Lee و تیم PHANGS-JWST)

پرتره NGC 5068 گره‌هایی از گاز و ستاره‌ها را نشان می‌دهد که در سراسر کهکشان مارپیچی میله‌ای کشیده شده‌اند. میله مرکزی روشن و متراکم کهکشان که آن را از کهکشان‌های مارپیچی “غیرمیله‌ای” متمایز می‌کند، در گوشه سمت چپ بالای تصویر دیده می‌شود.

این میله‌های مرکزی بزرگ اجرام جامد نیستند، بلکه از ستارگان کاملاً خوشه‌ای ساخته شده‌اند و میله‌های ستاره‌ای که کهکشان‌هایی مانند NGC 5068 در اختیار دارند ممکن است نشان دهند که آنها قدیمی‌تر و تکامل‌یافته‌تر از کهکشانهای مارپیچی بدون میله هستند که تصور می‌شود شکل گیری این ساختارها حدود 2 بیلیون سال طول می‌کشد.

با چرخش این نوار ستاره‌ها، اخترشناسان فکر می‌کنند که ممکن است گاز و غبار را به مرکز این کهکشان‌ها بکشد، جایی که به عنوان سوخت انفجارهای شدید تشکیل ستاره عمل می‌کند. به نظر می‌رسد میله در NGC 5068 باعث می‌شود که ستاره‌ها به شکل مارپیچی شکل بگیرند. این ابرهای غلیظ از گاز و غبار که برای ایجاد ستاره‌ها فرو می‌ریزند، نور مرئی را نیز مسدود می‌کنند و مطالعه مناطق مات ستاره‌ساز را حداقل در طول‌موج‌های نور مرئی طیف الکترومغناطیسی دشوار می‌کند.

تصویری از تلسکوپ فضایی جیمز وب در مدار. (اعتبار تصویر: dima_zel/iStock/Getty Images)

جیمزوب ابزاری ایده‌آل برای نگاه کردن از میان این ابرها است زیرا نور مادون قرمز عمدتاً بدون مانع از میان غبار و گاز عبور می‌کند و تلسکوپ فضایی قدرتمندی که در روز کریسمس سال 2021 به فضا پرتاب شد برای دیدن جهان به صورت فروسرخ طراحی شده است.

این تصویر از NGC 5068، کهکشانی با قطر حداقل 45000 سال نوری و رو به رو از زمین دیده می‌شود، با استفاده از دو ابزار اصلی JWST، Mid-Infrared Instrument (MIRI) و طیف‌نگار فروسرخ نزدیک ساخته شده است. (NIRSpec) هر دو با طول‌موج‌های مختلف نور مادون قرمز هماهنگ شدند.

تاکنون، جیمزوب تصاویری از 19 کهکشان ستاره‌ساز نسبتاً نزدیک جمع‌آوری کرده است که ستاره‌شناسان باید بتوانند آن‌ها را با انبوهی از مشاهدات سایر تلسکوپ‌های فضایی و رصدخانه‌های زمینی ترکیب کنند تا شکل‌گیری ستاره‌ها را بهتر درک کنند. اینها شامل تصاویر تلسکوپ فضایی هابل از بیش از 10000 خوشه ستاره ای، نقشه برداری طیف‌سنجی از حدود 20000 خوشه، مشاهدات سحابی‌های تابشی ستاره‌ساز از تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT) و تصویربرداری از 12000 تاریک و متراکم ابرهای مولکولار آتارگ است. /آرایه زیر میلی متری (ALMA).

در مجموع، این مشاهدات تصویری از گستره وسیعی از طیف الکترومغناطیسی را به ستاره‌شناسان می‌دهد که به طور بالقوه ویژگی‌های تشکیل ستاره را با جزئیات نشان می‌دهد.

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

James Webb Space Telescope peers behind bars to reveal a cosmic ‘treasure trove’ (video)

By Robert Lea

https://www.space.com/james-webb-space-telescope-behind-bars-star-formation