متحیر ماندن دانشمندان از انفجارهای درخشان ناگهانی ستارگان در حال مرگ!!

نورهای گذری آبی سریع خیلی داغ، فوقالعاده سریع هستند و توضیح آنها دشوار است.
تحقیقات جدید نشان میدهد که انفجارهای کیهانی بسیار سریع که دانشمندان را متحیر میکند، ممکن است فورانهای ناشی از ستارگان در حال مرگ باشند.
نورهای گذری آبی سریع (FBOT) به دلیل گرمای “آبی” و تکامل بسیار سریع آنها، تنها تعداد انگشت شماری از این طغیانهای ثبت شده است. (اخترشناسان اغلب به آنها نام مستعاری مانند “شتر” یا “کوالا” میدهند.)
یک مدل جدید نشان میدهد که انفجارها در میان محیط آشفته یک ستاره بزرگ و در حال مرگ رخ میدهد. چنین ستارگانی فوارههای قدرتمندی را پرتاب میکنند که با کاهش سرعت همجوشی ستاره، به لایههایی از گاز میکوبند. این مدل نشان میدهد که با سرد شدن پیله، گرما را به سرعت آزاد می کند که ما آن را به صورت FBOT می بینیم.
اوره گوتتلیب، اخترفیزیکدان نظری در دانشگاه نورث وسترن که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت، در بیانیهای گفت: وقتی محاسبه کردیم که پیله چقدر انرژی دارد، معلوم شد که به اندازه یک FBOT قدرتمند است.
برداشت هنری از پیلهای که جت یک ستاره در حال مرگ را احاطه کرده است. (اعتبار تصویر: Ore Gottlieb/دانشگاه نورث وسترن)
FBOT ها بیشتر در طول موجهای نوری قابل مشاهده هستند و در عرض چند روز تغییر میکنند. آنها معمولاً بسیار سریعتر از انفجار یک ستاره ابرنواختری درخشیده، سپس محو میشوند. همچنین جدید هستند و برای اولین بار تنها چهار سال پیش مشاهده شدهاند.
دانشمندان برای توضیح این انفجارهای عجیب داستانهای دیگری را ارائه کردهاند. برخی از ستارهشناسان گفتهاند FBOT ها ممکن است به انفجارهای پرتو گاما، مجموعه دیگری از انفجارهای قدرتمند ستارگان در حال مرگ مرتبط باشند. این انفجارها که به عنوان GRB شناخته میشوند، زمانی رخ میدهند که ستارگان بزرگ به سیاهچالهها تبدیل شده و پرتوهای گاما تولید میکنند.
در حالی که GRB و FBOT هر دو با سرعت نور حرکت میکنند و اشکال نامتقارن دارند، یک تفاوت اساسی بین این دو وجود دارد. ستارگانی که GRB تولید میکنند فاقد هیدروژن هستند. “در FBOT ها، ما هیدروژن را در همه جا میبینیم. بنابراین نمیتواند پدیده مشابه باشد.”
این تصویر هنری دو کهکشان را در جهان اولیه نشان می دهد. انفجار درخشان سمت چپ یک انفجار پرتو گاما است. نور حاصل از انفجار از میان هر دو کهکشان در مسیر خود به زمین (خارج از کادر به سمت راست) عبور میکند (اعتبار تصویر: ESO/L. Calçada)
گوتتلیب و همکارانش این اختلاف را بین این دو نوع طغیان (GRB و FBOT) مشخص کردند. دانشمندان استدلال میکنند از آنجایی که ستارگان غنی از هیدروژن که FBOT ها را به وجود میآورند، در بیرونیترین لایه پیله گاز دارند، این جت نمیتواند تا جایی نفوذ کند که لایه بیش از حد ضخیم است.
گوتتلیب گفت: «به همین دلیل است که موفق به تولید GRB نمیشود. در این شرایط، پیله در عوض FBOT را منتشر می کند، که زمانی اتفاق م افتد که جت تمام انرژی خود را به پیله گاز میفرستد که به نوبه خود میدرخشد.
FBOT ها در امواج رادیویی و اشعه ایکس نیز قابل مشاهده هستند که به نظر میرسد توضیحی نیز در این مدل دارند. همانطور که پیله در برابر گاز متراکم در نزدیکی ستاره تکان میخورد، با گرم شدن ماده ستارهای، این حرکت انتشارات رادیویی ایجاد میکند.
پرتوهای ایکس بعداً در این فرآیند ظاهر میشوند، زیرا یک سیاهچاله از ستاره فروپاشیده ایجاد میشود. اعتقاد بر این است که اشعه ایکس سیاهچاله از لبههای نازک و ضعیفتر پیله با انبساط بیرون میآید.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Cocooned, dying stars may cause sudden, bright blasts that confound scientists
By Elizabeth Howell published about 20 hours ago
https://www.space.com/fbot-mysteries-dying-stars-sudden-bright-blasts