یک سیارک چند قمر میتواند داشته باشد؟

کشف اولین منظومه سیارکی چهارتایی این سوال را ایجاد میکند: آیا محدودیتی برای تعداد قمرهای یک سیارک وجود دارد؟
مفهوم هنری از اولین سیستم چهارگانه سیارکی. NARIT / K. Songkran
اخیراً ستارهشناسان سومین قمر را پیدا کردند که به دور سیارک 130 الکترا میچرخد که رکورد قمرها را در میان منظومههای سیارکی شکست. کشف اولین سیارک چهارتایی این سوال را ایجاد میکند که یک سیارک میتواند چند قمر داشته باشد؟ و این قمرها از کجا میآیند؟
آنتونی بردئو (موسسه ملی تحقیقات نجومی تایلند) و همکارانش هنگامی که به مشاهدات قدیمی پرداختند که توسط مرکز تحقیقاتی سیارات فراخورشیدی با SPHERE، به دنبال قمرهای سیارکی بودند که مجموعهای از ابزارها در تلسکوپ بسیار بزرگ در شیلی است. اگرچه SPHERE اساساً برای تشخیص سیاره فراخورشیدی در کنار ستارههای درخشان آنها در نظر گرفته شده است، اما SPHERE در مورد اجرام کم نور منظومه شمسی نیز استفاده میشود و محققان قبلا از SPHERE برای رصد دومین قمر در اطراف الکترا، سیارکی کمربند اصلی با ترکیبی شبیه به سرس استفاده کرده بودند.
با این مشاهدات بود که تیم بردئو برای یافتن قمر سوم سیارک به آن بازگشتند. سومین جرم با نام S/2014 (130) 2 که در “هاله” درخشان سیارک پنهان شده است، کوچکترین جرم از این دسته است که 1.6 کیلومتر (1 مایل) عرض دارد (دو مورد دیگر به ترتیب 6 کیلومتر و 2 کیلومتر هستند).
متأسفانه، در تمام مشاهدات آرشیوی، قمر در همان سمت سیارک ظاهر میشود که تعیین مدار آن را دشوار میکند. بنابراین، قمر هنوز در وضعیت “نامزد” است تا زمانی که مشاهدات بیشتری در مورد آن صورت گیرد. دادههای اضافی همچنین میتواند به ستارهشناسان کمک کند تا ترکیب آن را محدود کنند.
بردئو الکترا را برای آزمایش یک نرم افزار پردازش تصویر جدید که خود ساخته بود انتخاب کرد، زیرا میدانست که این سیارک قبلاً دو قمر شناسایی شده دارد. بنابراین، جدیدترین یافته با شانس محض اتفاق افتاد و نشان میدهد که سیارکهای چند قمره ممکن است پدیدهای رایج باشند.
مدارهای قمر الکترا. بهترین تخمین از مدار قمرها در اینجا نشان داده شده است، با جدیدترین کشف، S/2014 (130) S2، که به رنگ آبی نشان داده شده است. NARIT / A. Berdeu
اما برخلاف ماه زمین، بیشتر قمرهای سیارکی احتمالا اخیراً در تاریخ منظومه شمسی شکل گرفتهاند. سه سناریو اصلی ممکن است در هر سیستمی اتفاق بیفتد: یک سنگ در حال عبور از یک سیارک خیلی نزدیک میشود و بخشی از منظومه آن میشود. یا اگر سیارک به سرعت بچرخد، ممکن است از روی برخی از صخرهها پرت شود که ممکن است یا از گرانش ضعیف سطح خود فرار کنند یا در نهایت بخشی از منظومه به عنوان قمر باقی بمانند. در نهایت، قمرها ممکن است از آوارهایی به وجود بیایند که در حین برخورد به بیرون پرتاب میشوند.
از آنجایی که به نظر میرسد جدیدترین قمر مداری کشیده دارد که به چرخش سیارک متمایل است، نویسندگان سناریوی برخورد را ترجیح میدهند. اما آنها واقعاً باید مدار و ترکیب قمر را مشخص کنند تا یک فرضیه محکم بسازند.
در تئوری برخوردها میتوانند قمرهای بسیار کمی ایجاد کنند، از جمله قمرهایی بسیار کوچکتر از قمرهایی که تاکنون شناسایی کردهایم. بردیو میگوید: «با دانستن اینکه ستارهشناسان قبلاً قمرهایی با حلقه کشف کردهاند، میتوانم بگویم که هیچ محدودیت اساسی برای تعداد قمرهایی که ممکن است پیدا کنید وجود ندارد. فقط هر چه بیشتر و نزدیکتر باشند، سیستم از ثبات کمتری برخوردار خواهد بود.»
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
HOW MANY MOONS CAN AN ASTEROID HAVE?
BY: MONICA YOUNG MARCH 8, 2022
https://skyandtelescope.org/astronomy-news/how-many-moons-can-an-asteroid-have/