تلسکوپ جمینی جنوبی یک پروانه یک بال را شکار کرد!!

این تصویر توسط رصدخانه بین‌المللی جمینی، برنامه‌ای از NSF NOIRLab از شیلی گرفته شده است، مانند بال پروانه ظریفی به نظر می‌رسد. با این حال، این ساختاری است که به نام سحابی فروسرخ آفتاب‌پرست شناخته می‌شود که در نزدیکی مرکز ابر تاریک آفتاب‌پرست I، یکی از نزدیک‌ترین مناطق ستاره‌ساز در کهکشان راه شیری قرار دارد. اعتبار: NOIRLab’s Communication, Education & Engagement team

این تصویر خیره‌کننده با نور مرئی که با تلسکوپ جمینی گرفته شده است، به نظر می‌رسد که آماده بال زدن از روی صفحه است. این جسم ظاهراً جریانی از گاز است که به نام سحابی فروسرخ آفتاب‌پرست شناخته می‌شود – به این دلیل که در برخی از طول‌موج‌های فروسرخ نور درخشان است، اگرچه می‌توان آن را در نور مرئی نیز مانند این نما مشاهده کرد. در هسته این سحابی بازتابی و در مرکز این تصویر، موتور سحابی پنهان شده است، ستاره‌ای کم جرم (جرم کمتر از خورشید ما) که توسط یک نوار عمودی تیره گرفته شده است. این ستاره جوان و خنک با وجود اینکه از دید پنهان است، جریان‌هایی از گازهای سریع را ساطع می‌کند که تونلی را از میان ابر بین‌ستاره‌ای ایجاد می‌کند که ستاره جوان از آن شکل گرفته کرده‌اند. نور مادون قرمز و مرئی ساطع شده توسط ستاره در امتداد این تونل فرار می‌کند و از دیواره‌های آن پراکنده می‌شود و باعث ایجاد سحابی بازتابی می‌شود.

جسم قرمز روشن در سمت راست مرکز تصویر، جایی را نشان می‌دهد که بخشی از جریان سریع گاز پس از برخورد با گاز کندتر در سحابی روشن می‌شود. به عنوان یک شی هربیگ هارو (HH) شناخته می‌شود و دارای نام HH 909A است. سایر اجرام هربیگ-هارو در امتداد محور خروجی ستاره در فراتر از لبه‌های تصویر به سمت راست و چپ پیدا شده اند.

ستاره‌شناسان پیشنهاد کرده‌اند که نوار تاریک در مرکز سحابی فروسرخ آفتاب‌پرست یک قرص دور ستاره‌ای است – مخزنی از گاز و غبار که به دور ستاره می‌چرخد. قرص‌های دور ستاره‌ای معمولاً با ستاره‌های جوان مرتبط هستند و مواد مورد نیاز برای ساخت سیارات را فراهم می‌کنند. دلیل اینکه دیسک در این تصویر به‌عنوان یک نوار به‌جای دایره به نظر می‌رسد، این است که لبه‌ای است و تنها یک لبه را برای ناظران اینجا روی زمین نشان می‌دهد. ستاره‌شناسان بر این باورند که ستاره مرکزی این سحابی یک جرم ستاره‌ای جوان است که درون دیسک جاسازی شده است.

سحابی پس‌زمینه که در این تصویر به رنگ آبی ظاهر می‌شود، در حال بازتاب نور از یک ستاره مجاور واقع در خارج از کادر است.

سحابی فروسرخ آفتاب‌پرست درون ابر تاریک بزرگتر آفتاب‌پرست I قرار دارد که با ابرهای تاریک آفتاب‌پرست II و آفتاب‌پرست IIIهمسایه است. این سه ابر تاریک در مجموع مجموعه آفتاب‌پرست را تشکیل می‌دهند، ناحیه بزرگی از تشکیل ستاره که تقریباً تمام صورت فلکی آفتاب‌پرست در آسمان جنوبی را اشغال می‌کند.

ترجمه:مرتضی نادری‌فرد

منبع:

Gemini South telescope catches a one-winged butterfly

by NOIRLab DECEMBER 7, 2021

https://phys.org/news/2021-12-gemini-south-telescope-one-winged-butterfly.html