پرتاب ماموریت دارت ناسا برای برخورد رو در رو با یک سیارک!!
اولین ماموریت دفاعی سیاره‌ای در حال حاضر به سمت سیارک دیدیموس و قمر آن، دیمورفوس، در راه است.
شب گذشته، فضاپیمای ساخته شده در طول سختی‌های همه‌گیری کووید، با موفقیت زمین را در یک سفر یک طرفه به یک سیارک ترک کرد. آزمایش تغییر جهت دوگانه سیارک یا DART، در ساعت 06:21:02 UTC در 23 نوامبر پرتاب شد و در سپتامبر یا اکتبر 2022 به 65803 دیمورفوس، قمر سیارک دیدیموس برخورد خواهد کرد. این یک ماموریت علمی سیارکی نیست – این اولین ماموریت دفاع سیاره ای است.
ماموریت DART ناسا سفر 10 ماهه خود را برای برخورد با سیارک دیمورفوس آغاز می‌کند.
“دفاع سیاره ای” به کشف و سپس کاهش تهدیدات سیاره ما در اثر برخورد احتمالی دنباله‌دار و سیارک اشاره دارد. در هر سال، احتمال برخورد یک سیارک در یک منطقه پرجمعیت در مقایسه با احتمال سایر انواع بلایای طبیعی بسیار کم است. در حال حاضر هیچ سیارکی وجود ندارد که در آینده‌ای قابل پیش بینی در مسیر برخورد با زمین باشد. اما چیزی که نمی‌دانیم می‌تواند به ما صدمه بزند: اگر یک سیارک به اندازه کافی بزرگ در مکان نامناسبی در زمان نامناسب قرار گیرد، می‌تواند شهری را ویران کند، تمدن بشری را تهدید کند یا حتی باعث انقراض دسته جمعی شود.
خوشبختانه، اگر سیارک‌های بالقوه خطرناک را زودتر کشف کنیم، می‌توان تأثیرات را پیش‌بینی کرد و پس از آن می‌توان خطر را حداقل در تئوری کاهش داد.
بهترین راه برای از بین بردن تهدید یک برخورد بالقوه خطرناک، ردیابی سیارک است. اگر ستاره‌شناسان مسیر سیارک را با دقت بیشتری تعیین کنند، احتمال برخورد 1 در 1000 تقریباً همیشه به صفر تبدیل می شود. اما اگر ردیابی یک سیارک نشان دهد که احتمال برخورد آن با ما بیشتر است، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد.
ما می‌توانیم مردم را از مسیر خطر دور کنیم یا – بهتر از آن – خود سیارک را تغییر مسیر دهیم و آن را از مسیر خطرناکش دور کنیم. با این حال، هیچ کس تا به حال یک سنگ فضایی را تغییر مسیر نداده است. مهندسان طیف گسترده‌ای از روش‌های ممکن را برای تغییر مسیر یک سیارک به اندازه کافی برای جلوگیری از برخورد پیشنهاد کرده‌اند، اما هیچ کدام در عمل آزمایش نشده‌اند. وقتی در مورد سیارک‌های نزدیک به زمین صحبت می‌کنید، چنین آزمایش‌هایی باید با دقت انجام شود: اگر آزمایش شما به گونه‌ای انجام شود که انتظارش را ندارید و در واقع خطر برخورد آینده را افزایش دهد، چه می‌شود؟
DART روشی با فناوری پایین را برای تغییر مسیر یک سیارک به روشی آزمایش خواهد کرد که احتمالاً نمی‌تواند تهدیدی برای زمین داشته باشد. ماموریتی که امروز پرتاب شد به سمت سیارک نزدیک به زمین دیدیموس پرواز خواهد کرد. تغییر مدار دیدیموس یک خطر کوچک اما واقعی برای افزایش خطر برای زمین خواهد داشت. بنابراین دیدیموس را تنها می‌گذاریم. اما دیدیموس یک قمر کوچک به نام دیمورفوس دارد.
DART از رو به رو به دیمورفوس برخورد می‌کند. اگر دارت و دیمورفوس توپ‌های بیلیارد با قدرت و کشش بی‌نهایت بودند، پیش‌بینی نتیجه برخورد آسان بود: فضاپیما تقریباً به همان سرعتی که برخورد می‌کرد از زمین پرتاب می‌شد و قمر به مقدار ناچیزی کند می‌شد. اما دیدیموس و دیمورفوس تقریباً به طور قطع مانند توپ‌های بیلیارد نیستند. آن‌ها توده‌های سنگریزه‌ای هستند که فضای خالی زیادی دارند. آن وقت چه اتفاقی می‌افتد؟
از یک طرف، فقدان انسجام بین ذرات ممکن است به فضاپیمای سریع‌السیر اجازه دهد تا عمیقاً به سطح نفوذ کند و به جای جهش، آن را فشرده کند که اثربخشی برخورد را کاهش می‌دهد.
از سوی دیگر، انرژی DART که ذرات دیمورفوس را از قمر سیارکی با جاذبه فوق العاده کم پرتاب می‌کند. هر قطعه مقداری از حرکت دیمورفوس را با خود به همراه خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود که اثر کندکننده پرتاب‌ها با اثر کندکننده برخورد سر به سر رقابت کند.
اندکی قبل از ورود DART، یک cubesat ساخت ایتالیا به نام LICIACube از فضاپیمای حامل جدا خواهد شد. سپس DART به طور مستقل به سمت یک تصادف با سرعت بالا به دیمورفوس هدایت می‌شود. LICIACube شاهد برخورد خواهد بود.
مرگ فضاپیمای DART زمانی اتفاق می‌افتد که دیدیموس نسبتاً نزدیک به زمین باشد و آن را به یک هدف آسان برای تلسکوپ‌های نوری و رادیویی تبدیل کند. در بازگشت به زمین، اخترشناسان دیدیموس را تماشا می‌کنند و تغییرات روشنایی یا منحنی نور این جفت را به دقت اندازه‌گیری می‌کنند تا دوره مداری دیمورفوس به دور دیدیموس را اندازه‌گیری کنند. اگر مدل‌های دانشمندان درست باشد، برخورد باید دوره ی دیمورفوس را چند دقیقه تغییر دهد.
چه مدل‌ها درست باشند یا نه، ما اولین آزمایش را در مورد تغییر سرعت یک سیارک انجام خواهیم داد و درس‌های ارزشمندی را در رابطه با آن زمان اجتناب‌ناپذیر در آینده، زمانی که نیاز داریم یک سیارک را عمداً دور کنیم، یاد گرفته‌ایم.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
NASA’S DART MISSION LAUNCHES FOR HEAD-ON COLLISION WITH AN ASTEROID
BY: EMILY LAKDAWALLA NOVEMBER 24, 2021