تحقیقات سحابی سیاره‌ای NGC 6905 و ستاره مرکزی آن را بررسی می‌کند.

ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ نوری نوردیک (NOT)، یک سحابی سیاره‌ای به نام NGC 6905 و ستاره مرکزی آن را بررسی کردند. نتایج این مطالعه، ارائه شده در مقاله‌ای که در 18 اکتبر در سرور منتشر شد، بینش بیشتری در مورد ماهیت این شی ارائه می‌دهد.

سحابی‌های سیاره‌ای (PNe) پوسته‌های در حال گسترش گاز و غباری هستند که از یک ستاره در طول فرآیند تکامل آن از یک ستاره رشته اصلی به یک غول قرمز یا کوتوله سفید خارج شده‌اند. آنها نسبتاً نادر هستند، اما برای ستاره‌شناسانی مهم هستند که تکامل شیمیایی ستارگان و کهکشان‌ها را مطالعه می‌کنند.

در فاصله حدود 8800 سال نوری از زمین، NGC 6905 که به دلیل رنگ‌های مشخصش «سحابی نور آبی» نیز شناخته می‌شود، یک PN ( (planetary nebulaیا سحابی سیاره‌نما با تحریک بالا (مترجم: واکنش سریع و قابل تبدیل مواد) با مورفولوژی کاملاً متراکم است(مترجم: با شکل و ظاهری متراکم). این حفره از یک حفره گرد مرکزی با شعاع زاویه‌ای حدود 0.81 سال نوری و یک جفت ساختار V شکل گسترده تشکیل شده است که به سمت دو جهت مخالف امتداد دارند. ستاره مرکزی اینPN، با نام HD 193949، ستاره‌ای از نوع Wolf-Rayet( مترجم: ستارگان ولف-رایت (به انگلیسی: Wolf-Rayet stars) ستارگانی بسیار پرجرم یعنی با جرم بیشتر از ۲۰برابر جرم خورشید هستند. آنان همچنین بسیار روشن و داغند و از این رو توجّه اخترشناسان را جلب کرده‌اند و به دلیل روشنایی زیاد خود یکی از گونه‌های فراغول‌ها هستند. طیف این ستارگان نیز غیر عادی است و این خود یکی از عواملی است که آنان را از دیگر ستارگان آسمان جدا می‌سازد. با شعاع حدود 0.15 شعاع خورشیدی ستارگان ولف-رایت، جرم تقریباً 0.6 خورشیدی و دمای موثر در محدوده 150000-165000 درجه کلوین است.

تیمی از اخترشناسان به رهبری ویکتور مائوریسیو آلفونسو گومز-گونزالس از دانشگاه ملی کشور مکزیک اخیراً یک مطالعه چند طول موجی بر روی NGC 6905 و HD 193949، با هدف روشن کردن بیشتر ویژگی‌ها و ساختار این توده و ستاره مرکزی یا بطور کل ساختار انجام داده‌اند. این تحقیق عمدتاً بر اساس داده‌های طیف‌نگار و دوربین اجرام کم نور الحمرا NOT ALFOSC است، اما همچنین بر روی تصاویر آرشیوی فروسرخ به‌دست‌آمده از تلسکوپ‌هایی مانند اسپیتزر و وایز ناسا مورد تحقیق قرار گرفته است.

ما یک مشخصه چند طول موجی از سحابی سیاره‌ای (PN, NGC 6905 و ستاره مرکزی آن (WR) که از نوع Wolf-Rayet (CSPN) HD 193949 ارائه می‌کنیم. طیف‌ها و تصاویر دوربین (ALFOSC) با جزئیات بی‌سابقه‌ای ساختار یونیزاسیون بالایNGC 6905 را آشکار می‌کنند.( روند تقسیم مولکولهای یک ماده در یونهای مثبت و منفی هنگام حل شدن ماده به یونیزاسیون معروف است محققان در این مقاله نوشتند.)

مشاهدات به تیم اجازه داد تا سه برآمدگیWR گسترده، به اصطلاح O-bump،(مترجم: توده‌ای از غبار را تصور کنید که در جاهایی از این ساختار فرورفتگی ها و برامدگی‌هایی وجود دارد) می‌گویند))برآمدگی آبی و برآمدگی قرمز را تشخیص دهد، که تأیید می‌کند که ستاره HD 193949 متعلق به ستارگان رده [WO]-کلاس Wolf-Rayet است))مترجم: یکی از کلاس‌های ستارگان داغ با درخشش آبی‌رنگwo است که این تقسیم‌بندی بر اساس میزان خطوط طیفی نیتروژن و کربن و اکسیژن انجام می‌شود.). آنها همچنین 21 ویژگی ساختار WR را شناسایی کردند که نشان می‌دهد نوع طیفی این ساختار CSPN( مترجم: یک نوع مولکول است) نمی‌تواند قبل از یک ستاره فرعی [WO2] باشد. دمای موثر HD 193949 حدود 140000 درجه کلوین اندازه‌گیری شد، بنابراین کمتر از آنچه قبلا تصور می‌شد.

بر اساس داده‌ها، اخترشناسان خواص فیزیکی و فراوانی شیمیایی نواحی مختلف NGC 6905 را بررسی کردند. آنها دریافتند که گره‌های کم یونیزاسیون(مترجم: نقاطی که یونیزاسیون در آنجا زیاد نیست)  واقع در نواحی شمال غربی و جنوب شرقی اینPN چگالی الکترونی و دمای الکترون متفاوتی را در مقایسه با آن نشان نمی‌دهند. سایر مناطق آن مقدار متوسط چگالی الکترون 500 بر سانتی‌متر مکعب محاسبه شد، در حالی که دمای الکترون در سطح 13000 درجه کلوین برآورد شد.

محققان خاطرنشان کردند که NGC 6905 دارای فراوانی مشابه سایرWRPN است،) نوعی از سحابی کروی ) اما نسبت نیتروژن به اکسیژن کمی کمتر است.

“به ویژه، مقایسه نسبت N/O در مقابل فراوانیN به دنبال مطالعات قبلی نشان می‌‌دهد که CSPN NGC 6905 دارای جرم اولیه نسبتاً کم حدود 1 جرم خورشیدی است. این باعث می شود NGC 6905یکی از WRPN با ستاره مرکزی کم جرم تر باشد. دانشمندان اینگونه توضیح دادند.

این مطالعه همچنین به اخترشناسان اجازه داد تا به این نتیجه برسند که هیچ غنای غیرعادی کربنی در NGC 6905 وجود ندارد که نشان می‌دهد هیچ پالس حرارتی بسیار دیرهنگامی (VLTP) در شکل‌گیری یا تولید ستاره مرکزی آن دخیل نبوده است. علاوه بر این، این تیم خواص سحابی و غبار NGC 6905 را بازتولید کردند و دریافتند که جرم کل گاز در اینPN در محدوده 0.31 و 0.47 جرم خورشید است، در حالی که جرم غبار بین 0.00224 و 0.00169 جرم خورشیدی تخمین زده شده است.

مترجم: مرتضی نادری فرد

منبع:

Research inspects planetary nebula NGC 6905 and its central star

by Tomasz Nowakowski , Phys.org

 https://phys.org/news/2021-10-planetary-nebula-ngc-central-star.html