مطالعه جدید تاریکی مرموز ابطالجوزا را مشخص میکند!!
در اواخر سال 2019 و آغاز سال 2020، روشنایی آلفای صورت فلکی جبار یا ابطالجوزا بیش از 2.5 برابر ضعیفتر شد و این مهمترین کمنوری مشاهده شده ابطالجوزا در دهههای اخیر است. اعتبار: Alena Alexeeva and REN Dayong
ابطالجوزا یا آلفای شکارچی ستارهای متمایل به قرمز است که در شانه صورت فلکی شکارچی واقع شده است و با چشم غیرمسلح در آسمان شب قابل مشاهده است.
از اکتبر 2019 تا مارس 2020، ابطالجوزا تاریکی مرموزی را نشان داد و توجه و تخیل منجمان و عموم را به خود جلب کرد. در حالی که این ستاره یک ستاره متغیر است که تغییرات دورهای و گاهی نامنظم نور را از خود نشان میدهد، کمنورترین مورد در 50 سال گذشته است. درخشش آن بیش از 2.5 بار ضعیفتر شد که حتی با چشم غیرمسلح در آسمان شب قابل مشاهده بود. چندین سناریو توسط ستارهشناسان در سراسر جهان ارائه شده است: پیش فاز انفجار ابرنواختر، تغییرات در فتوسفر این ستاره.
یک مطالعه جدید به رهبری پروفسور ژائو گانگ از رصدخانههای ملی نجوم آکادمی علوم چین (NAOC) ماهیت تاریکی اسرارآمیز ابطالجوزا را روشن میکند. دانشمندان دانشگاه شاندونگ و دانشگاه میسوری (ایالات متحده) نیز به این مطالعه پیوستند.
ابطالجوزا درخشانترین ستاره در آسمان شب در محدوده طول موج نزدیک مادون قرمز است. این طولموج مناسبترین محدوده طولموج برای بررسی ابرغولهای قرمز مانند ابطالجوزا میباشد.
تیم تحقیقاتی طول موجهای بدست آمده از ابطالجوزا را در رصدخانه Weihai از دانشگاه شاندونگ در 31 ژانویه، 19 مارس، 4 آوریل و 6 آوریل 2020 به دست آمد را بررسی کرد و مراحل کاهش نور را پوشش داد. پروفسور ژائو گانگ، نویسنده مربوطه در این مورد گفت: “با استفاده از مزایای خود در تجزیه و تحلیل طیفسنجی، هدف ما درک علت احتمالی تاریک شدن اسرارآمیز ابطالجوزا است.”
برای این منظور، تیم تکنیکی ویژه برای تعیین دمای موثر ابرغولهای قرمز ابداع کرد.
“روش ما بر اساس اندازهگیری خطوط مولکولی اکسید تیتانیوم (TiO) و سیانید (CN) در طیفهای ستارهای است. هرچه یک ستاره سردتر باشد، این مولکولها بیشتر میتوانند در جو خودش تشکیل شده و و خطوط مولکولی در طیف ستارهای زنده بمانند. در جو گرمتر، این مولکولها به راحتی از هم جدا میشوند و زنده نمیمانند. “
“ما دریافتیم که در حداقل درخشندگی آن، دمای موثر ابطالجوزا در 31 ژانویه 2020، 3476 کلوین بود. با این حال، پس از بازیابی روشنایی، در 6 آوریل 2020، دمای موثر 3646 کلوین بود. دمای موثر 170 درجه سانتیگراد برای توضیح این تاریک شدن اسرارآمیز کافی است. “
چه چیزی میتواند باعث کاهش 170 درجهای دما شود؟ این امر میتواند ناشی از یک نقطه تاریک بزرگ ستارهای در سطح ابطالجوزا باشد. وجود لکهها روی ابرغولهای قرمز یک پدیده شناخته شده است. این لکهها به احتمال زیاد نتیجه جریانهای جابجایی یا سلولهای همرفت سرد هستند که تصور میشود در چنین ستارههایی وجود دارد.
پروفسور ژائو گانگ میگوید: “یافتههای ما بینشی در مورد ماهیت ستارگان ابرغول قرمز، عوامل اصلی غنیسازی عناصر سنگین در جهان را ارائه میدهد.”
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
New study sheds light on the mysterious dimming of Betelgeuse
by Chinese Academy of Sciences
https://phys.org/news/2021-08-mysterious-dimming-betelgeuse.html