چه کسی مشکل آشغال فضایی را برطرف میکند؟
مشکل “آشغال فضایی” همچنان در حال افزایش است. (اعتبار تصویر: Miguel Soares/Wikimedia Commons)
پاول ام ساتر یک اخترفیزیکدان در SUNY Stony Brook و موسسه Flatiron، مجری برنامه “از یک فضانورد بپرس” و “Radio Radio” و نویسنده “How to Die in Space” است. ساتر این مقاله را به متخصصان Space.com اختصاص داد: Op-Ed & Insights.
بیش از 20000 قطعه فضایی شناخته شده و ردیابی شده در مدار زمین وجود دارد که هریک با سرعت 24000 کیلومتر در ساعت حرکت میکنند. آنها مأموریتهای فضایی آینده را به خطر میاندازند و هیچ کس زحمت پاکسازی آن را نمیکشد. چرا؟ چون این امر خیلی سخت میباشد.
در اوایل دهه 1960، ارتش ایالات متحده میخواست راه جدیدی برای برقراری ارتباط با نیروهای خود در سراسر جهان ارائه دهد. راه حل دوران جنگ سرد؟ برنامهای تحت عنوان Project West Ford، طرحی برای پرتاب 480 میلیون قطعه کوچک سوزن مس به فضا که به کره زمین یونوسفر مصنوعی داده و راهی مطمئن برای برقراری ارتباط میدهد.
پس از موفقیت آمیز اولین دسته، برنامه لغو شد. یکی از دلایل توسعه سریع ماهوارههای ارتباطی بود. مورد دیگر این بود که همه متوجه شدند ارسال بیشماری مواد ناخواسته به فضا احتمالاً ایده بدی است.
از آن زمان، مقدار آشغالهای فضایی فقط افزایش یافته است. به گفته ناسا، در مدار زمین، بیش از 23000 شیء بزرگتر از حدود 4 اینچ (10 سانتیمتر)، نیم میلیون شی دیگر بزرگتر از 0.4 اینچ (1 سانتیمتر) و احتمالاً 100 میلیون کوچکتر از آن وجود دارد و انواع و اقسام چیزها در آن بالا وجود دارد: فضاپیماهای نابود شده، تقویت کنندههای موشک، تجهیزات از دست رفته در ماموریتهای فضایی (شامل دستکش، دوربین، پتو ، آچار و به نوعی مسواک)، قطعات تصادفی از وسایل خراب شده، لکههای رنگی، قطعات فلزی، پیشرانه و تعداد زیادی پیچ و….
فضا در حال آشفتگی است و زندگی را خطرناک میکند.
در 24 آوریل 1996، سازمان دفاع موشکی بالستیک ایالات متحده از موشک دلتا 2 برای پرتاب ماهواره مادون قرمز نظارت به مدار استفاده کرد. حدود یک سال بعد، لوتی ویلیامز از تولسا، اوکلاهما، مشغول کار خود در یک پارک بود که یک قطعه فایبرگلاس و آلومینیوم به طول 6 اینچ (15 سانتیمتر) به شانهاش اصابت کرد. دقایقی بعد، قطعات بیشتری از مرحله دوم موشک دلتا II در چند صد مایلی سقوط کرد.
ویلیامز اولین (و تا کنون، تنها) فردی بود که آشغالهای فضایی به وی برخورد کرد. اما تخمین زده میشود که هر سال 100 تن آشغال فضایی به سطح زمین میآید (اگرچه بیشتر آن به اقیانوس میافتد و خطری برای انسان ندارد).
تقریباً یک بار در سال، ایستگاه فضایی بینالمللی باید مانور دهد تا از برخورد با یک تکه آشغال خطرناک جلوگیری کند، در حالی که فضانوردان در کپسول سایوز در امان هستند. بر بدنه شاتل فضایی سوراخها و دهانههایی را در پنجرهها، شوفاژها و کاشیهای حرارتی خود در اثر برخورد با بیشتر تراشههای رنگ و آشغال فضایی ایجاد شده است.
با وجود اندازه کوچک آنها، سرعت باورنکردنی اجسام ناخواسته فضایی به آنها ضربهای جدی وارد میکند و خطری بسیار واقعی برای ماموریتهای فضایی آینده ایجاد میکند. با پرتاب ابرصورتفلکیهای ماهوارهای اینترنت پهن باند از جمله اسپیسایکس، وانوب و آمازون خطر ایجاد آشغالهای فضایی به زمین و… بیشتر میشود.
متأسفانه شرکتهای خصوصی و دولتهای ملی در این زمینه دیر عمل میکنند. بیشتر تلاشها بر کاهش و اجتناب از ایجاد آشغالهای فضایی در وهله اول متمرکز است. به عنوان مثال، موشکها باید از تمام سوخت و واکنشدهندههای خود استفاده کنند تا خطر انفجار غیرمنتظره را به حداقل برسانند و هنگامی که ماهوارهها به پایان عمر خود میرسند، امیدوارم در جو بسوزانند یا اگر به اندازه کافی بالا هستند، خود را به “مدار گورستان” صدها مایل بالاتر از هر چیز مفیدی برسانند.
در حالی که این راهکارهای کاهش ممکن است به کنترل انتشار آشغالهای فضایی کمک کند، اما هیچ کاری برای پاکسازی آنچه در بالا وجود دارد انجام نمیدهند. اتمسفر خود زمین هر چیزی را در مدار زمین پایین میکشد، اما بسته به مدار، این روند میتواند از چند ماه تا چند دهه به طول انجامد.
آژانسهای فضایی و شرکتهای خصوصی ایدههای مختلفی برای پاکسازی ارائه کردهاند. ماموریتهای ویژه با استفاده از فناوری به قدمت خود تمدن میتواند ماهوارههای دیگر را به جو یا قبرستان ببرد.
برنامههای دیگر از لیزرهای زمینی برای گرم کردن یک طرف ماهواره و در نتیجه چرخش مدار آن و گرفتار شدن در جو زمین حکایت میکند.
اما علاوه بر لیزر زمینی، همه پیشنهادات مبنی بر پرتاب ماهوارههای جدید است، بنابراین پاکسازی ماهوارهها به طرز ناراحت کنندهای گران تمام میشود. علاوه بر این، این واقعیت نیز وجود دارد که هرگونه فناوری “پاکسازی ماهواره” به طور خودکار به فناوری “حذف ماهواره دشمن از آسمان” تبدیل شود. این بدان معناست که هر گونه پیشنهادی به سرعت وارد آبهای کدر دفاع، دیپلماسی بینالمللی و نظامی شدن فضا میشود.
در حال حاضر، بهترین استراتژی ما این است که با استفاده از شبکهای از رصدخانههای زمینی و ردیابی ماهوارهای، نظارت و هشدار دهیم.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Who’s going to fix the space junk problem?
By Paul Sutter about 2 hours ago
https://www.space.com/space-junk-growing-problem-complicated-solution