ستاره‌شناسان ایتالیایی کهکشان مارکاریان 509 را بررسی کردند!!

این تصویر از تلسکوپ فضایی هابل NASA / ESA کهکشان مارکاریان 509 را نشان می دهد. اعتبار: NASA ، ESA ، J. Kriss (STScI) و J. de Plaa (SRON)

منجمان ایتالیایی با استفاده از آرایه آتاکاما، کهکشان فعال موسوم به مارکارین 509 را بررسی کرده‌اند. نتایج این مطالعه، در مقاله منتشر شده در 14 ژوئیه در arXiv.org، دیدگاه‌های مهمی در مورد توزیع و سینماتیک گاز مولکولی سرد کهکشان ارایه داده است.

ماركاریان 509 (یا به طور خلاصه Mrk 509)، در فاصله 466 میلیون سال نوری، یك كهكشان Seyfert 1.5 است كه میزبان یك هسته كهكشانی فعال (AGN) است. مشاهدات نشان می‌دهد که Mrk 509 یک کهکشان با اندازه متوسط ​​است که برآمده بوده و یک دیسک گاز یونیزه و یک حلقه ستاره‌ای دارد که در حال حاضر تشکیل ستاره با سرعت حدود پنج برابر جرم خورشید در سال در آن در حال انجام است.

Mrk 509 یک سیستم پیچیده است که یک ادغام جزئی مداوم را تجربه می‌کند و شواهدی از بادهای گازی چند فاز را نشان می‌دهد – از باد گاز یونیزه گرم تا جت فوق العاده سریع یونیزه (UFO). به منظور یافتن شواهد بیشتر در مورد بادهای مولکولی، تیمی از ستاره‌شناسان به سرپرستی ماریا ویتوریا زانچتین از دانشگاه تریست در ایتالیا، داده‌های ALMA از Mrk 509 را به عنوان بخشی از بررسی IBISCO، با تمرکز بر خط انتشار مونوکسید کربن (CO) تجزیه و تحلیل کرده‌اند.

این مطالعه نشان داد که Mrk 509 دارای یک مخزن گاز مولکولی در سطح 1.7 بیلیون جرم خورشیدی است که در یک دیسک با اندازه 17000 سال نوری واقع شده است و جرم آن حدود 20 بیلیون جرم خورشیدی است. درون این دیسک، کسری از گاز مولکولی تقریباً 5 درصد تخمین زده شده است که برای کهکشان‌های ستاره‌ساز محلی با جرم ستاره‌ای مشابه معمول است.

با بررسی بیشتر این دیسک، ستاره‌شناسان دریافتند که در برابر حلقه ستارگان ناپایدار است و در برابر تکه تکه شدن هسته پایدار است. علاوه بر این، سینماتیک گاز در منطقه هسته‌ای Mrk 509 در شعاع حدود 2300 سال نوری، وجود یک دیسک هسته‌ای تاب خورده را نشان می‌دهد.

نویسندگان مقاله توضیح دادند:”هم وجود یک دیسک مولکولی با ستاره‌سازی مداوم در یک حلقه ستاره‌ای و هم امضاهای جزئی ادغام، با سناریوی ادغام کهکشان تولید بی‌ثباتی گاز، تغذیه و تشکیل ستاره و هم فعالیت AGN مطابقت دارد”.

این تحقیق همچنین آشفتگی قابل توجهی از سینماتیک گاز مولکولی را در دو مکان مختلف در دیسک پیدا کرده است. در این دو منطقه، گاز مولکولی انحراف چرخش دیسک را نشان می‌دهد  که به عنوان بادهای مولکولی تفسیر می‌شود و نامگذاری می‌شود: باد A و باد B.

این ستاره‌شناسان خاطرنشان کردند که سرعت باد A در حدود 250 کیلومتر بر ثانیه است و در فاصله حدود 980 سال نوری AGN واقع شده است، در همان منطقه‌ای که باد گاز یونیزه تشخیص داده شده است. وقتی نوبت به باد B می‌رسد، در فاصله حدود 4600 سال نوری از AGN و در فاصله کمی پیش‌بینی شده دم جزر و مدی مشخص شد. با این حال، سرعت آن در سطح 200 کیلومتر در ثانیه نشان می‌دهد که این باد مربوط به دم جزر و مدی نیست.

ترجمه: نجمه قاسمی

Italian astronomers inspect galaxy Markarian 509 with ALMA

by Tomasz Nowakowski , Phys.org

https://phys.org/news/2021-07-italian-astronomers-galaxy-markarian-alma.html