وگا ستاره درخشان آبی و سفید در مثلث تابستانی
این نمودار 3 ستاره مثلث تابستانی را نشان میدهد، در شرق به صورت فلکی شلیاق نگاه کنید. مثلث تابستانی بزرگ است! یک خط کش 12 اینچی (1/3 متری) که از فاصله چشم شما فاصله دارد، فاصله تقریبی وگا تا ستاره الطایر را نشان میدهد.
وگا ستاره درخشان و سفید-آبی است
مثلث تابستانی، از سه ستاره تشکیل شده است: وگا، دنب و الطایر.
آنها سه ستاره اولی هستند که بعد از غروب خورشید نیمه شرقی آسمان را روشن میکنند. میتوانید آنها را حتی از شهرهای با آلودگی نوری یا در یک شب مهتابی ببینید.
ستاره وگای سفید ـ آبی درخشانترین ستاره مثلث تابستانی است و همچنین درخشانترین ستاره صورت فلکی شلیاق است. بنابراین وگا به آلفای شلیاق نیز معروف است.
چگونه وگا و صورت فلکی آن را ببینیم
ناظران در نیمکره شمالی معمولاً در حوالی ماه می، وقتی این ستاره در شمال شرقی در اواسط شب به چشم میآید، متوجه وگا میشوند. در طول تابستان شمالی، وگا در شرق میدرخشد. عصرهای پاییز شمالی و زمستان در شمال غربی در سرسو واقع شده است.
صورت فلکی کوچک لیرا ویژگیهای جالبی دارد. در نزدیکی وگا میتوانید اپسیلون شلیاق را مشاهده کنید که کاربران تلسکوپ آن را به عنوان یک ستاره مشهور دوتایی میشناسند. به عبارت دیگر، توسط تلسکوپهای کوچک میتوانید اپسیلون شلیاق را به صورت دوتایی مشاهده کنید، هر یک از این دو جز نیز یک ستاره دوتایی دارند.
در همین حال، یک سحابی مشهور تلسکوپی دیگر بین ستارههای گاما و بتای شلیاق قرار دارد که سحابی حلقه یا M57 نیز نامیده میشود.
میتوانید وگا، اپسیلون شلیاق و M57 (سحابی حلقه) را در نمودار زیر ببینید.
صورت فلکی شلیاق، یک مثلث به علاوه یک متوازیالاضلاع با وگا درخشانترین ستاره آن. ما برخی دیگر از چیزهای قابل توجه را نیز در این صورت فلکی علامتگذاری کردهایم. به اپسیلون شلیاق، یک ستاره دو تایی (واقعاً 4 تایی) و به محل M57 توجه کنید که سحابی حلقه نیز نامیده میشود.
وگا در تاریخ و اسطورهشناسی:
نوازنده افسانهای یونانی اورفئوس، وقتی چنگ خود را به صدا درمیآورد هیچ خدا و فانیای نمیتوانستند از طلسم چنگش رها شوند. در فرهنگ غربی، وگا اغلب “ستاره هارپ” نامیده میشود.
ملاقات بین الهه ژینو – به نمایندگی از وگا – و یک پسر مزرعه، نیولانگ – به نمایندگی از ستاره الطایر در صورت فلکی عقاب. تصویر از NewsTalkers
اما زیباترین داستان مربوط به وگا از آسیا است. تغییرات زیادی وجود دارد. در چین، این افسانه از یک عشق ممنوع بین الهه ژینو – به نمایندگی از وگا – و یک پسر مزرعه، نیولانگ – به نمایندگی از ستاره الطایر صحبت میکند. این دو دوست عاشق در یک شب توسط کهکشان راه شیری یا رودخانه آسمانی جدا شدهاند، تنها یک بار در سال مجاز به ملاقات هم هستند. گفته میشود که ملاقات آنها در شب هفتم هفتمین ماه میرسد، هنگامی که پلی جادویی در کنار رودخانه آسمانی شکل میگیرد و این دو عاشق دوباره به یکدیگر میرسند. اتحاد دوباره آنها زمان جشنواره Qixi است.
در ژاپن، این جشنواره به نام تاناباتا خوانده میشود. اوریهیم و معشوقش هیکوبوشی، هر ساله در شب هفتم ماه هفتم، در پل جادویی در کنار رودخانه آسمانی همدیگر را ملاقات میکنند. تصویر از Anhellica / Lilliacerise.
در ژاپن ، Vega به نام اوریهیم، یک شاهزاده خانم آسمانی یا الهه خوانده میشود. او عاشق یک فانی، هیکوبوشی است که توسط ستاره الطایر نمایش داده میشود. اما وقتی پدر اوریهیم متوجه میشد، عصبانی شده و او را از دیدن این فانی منع میکند. سپس بقیه داستان را شما میدانید. این دو عاشق در آسمان قرار گرفتهاند و با رودخانه آسمانی یا راه شیری از هم جدا شدهاند. با این حال خدایان آسمانی مهربان هستند و آنها هر شب در شب هفتم ماه هفتم همدیگر را ملاقات میکنند. بعضی وقتها سفر سالانه هیکوبوشی به رودخانه آسمانی را انجام نمیدهد. در این حالت، اشکهای اوریهیم، قطرات باران را تشکیل میدهد که بر سر ژاپن فرو میریزند.
بسیاری از جشن های ژاپنی تاناباتا در ماه ژوئیه برگزار میشود، اما بعضی اوقات در ماه آگوست برگزار میشود. اگر باران بیاید، تصور میشود قطرات باران اشک اوریهیم است زیرا هیکوبوشی نمیتواند او را ملاقات کند. گاهی اوقات، گفته میشود که بارش شهابی برساووشی، نشانگر اشکهای اوریهیم است.
وگا پنجمین ستاره درخشان است که از روی زمین دیده میشود و پس از سیروس و سماک رامح، سومین ستاره درخشان که به راحتی از عرضهای جغرافیایی میانه شمالی قابل مشاهده است. در فاصله 25 سال نوری، ششمین ستاره درخشان نزدیک است ، یا اگر آلفا قنطورس را حذف کنید پنجمین ستارهای است که از بیشتر نیمکره شمالی به راحتی قابل مشاهده نیست.
اندازه ستاره وگا در مقابل خورشید ما. تصویر از Commons RJHall / Wikimedia.
رنگ آبی کاملاً مشخص وگا نشانگر دمای تقریباً 17000 درجه فارنهایت (9400 درجه سانتیگراد) است و در حدود 7000 درجه فارنهایت (4000 درجه سانتیگراد) گرمتر از خورشید میباشد. تقریباً 2.5 برابر قطر خورشید و کمتر از جرم آن میباشد. فشارهای داخلی و دمای وگا به مراتب بیشتر از خورشید ما است و باعث میشود سوخت خود را سریعتر بسوزاند. این امر باعث میشود وگا 35 تا 40 برابر خورشید انرژی تولید کند که به نوبه خود عمر آن را کوتاه میکند (در حدود 500 میلیون سال). وگا در حال حاضر میانسال است. تنها حدود یک دهم سن خورشید ما است و در نیم بیلیون سال دیگر سوخت آن تمام میشود.
از نظر ستارهشناسان ، وگا “ستاره رده اصلی A0V” است. “A0” دمای آن را نشان میدهد ، در حالی که “V” معیار تولید انرژی (درخشندگی) است و نشان میدهد که وگا یک ستاره معمولی است (نه غول پیکر). “دنباله اصلی” دوباره به این حقیقت اشاره میکند که به گروه ستارههای عادی تعلق دارد و از طریق همجوشی پایدار هیدروژن به هلیوم انرژی تولید میکند. با اندازه بصری (میزان روشنایی ظاهری) 0.03 ، وگا با رنگی کاملاً متفاوت و با رنگ آبی سرد، تنها از سماک رامح کمنورتر است.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Vega: Brilliant blue-white star in the Summer Triangle
Posted by Larry Sessions in ASTRONOMY
https://earthsky.org/brightest-stars/vega-brilliant-blue-white-is-third-brightest-star