مدارگرد امید امارات متحده عربی شفق قطبی را در سیاره سرخ مشاهده میکند!!
مأموریت امید مریخ در امارات متحده عربی تنها دو ماه پس از ورود به سیاره سرخ، هنگامی که مشاهدات بیسابقهای از یک شفق قطبی رویت کرد، اولین یافته مهم خود را به دست آورد.
امید که به عنوان مأموریت مریخ امارات (EMM) نیز شناخته میشود، برای مطالعه جو مریخ در تمام لایههای آن و در مقیاس جهانی در طول سال طراحی شده است. اما یافته جدید خارج از حوزه علمی اصلی است و حتی قبل از آغاز مأموریت رسمی علمی کاوشگر اتفاق افتاد، هنگامی که دانشمندان در حال آزمایش ابزار روی فضاپیما بودند. در تصاویر یکی از این ابزارها، دانشمندان به راحتی شفق بسیار محلی و شب هنگام را که دانشمندان برای دههها در تلاش برای مطالعه در مریخ بودند، مشاهده کردند.
جاستین دیگان، دانشمند سیارهای در دانشگاه کلورادو بولدر و معاون علمی مأموریت امید، گفت: “گرفتن آنها آسان نیست و به همین دلیل دیدن آنها بلافاصله با EMM هیجانانگیز و غیرمنتظره بود.”به طور قطع، این چیزی است که در رادار ما بود، بنابراین فقط نگاه کردن به اولین مجموعه داده شبانه ما و گفتن،” هی ، یک ثانیه صبر کن – این است؟ – نمیتواند شفق باشد – این است! ” – خیلی خوش گذشت.”
تصویر یک هنرمند از شفق قطبی گسسته در مریخ. (اعتبار تصویر: مأموریت مریخ امارات)
دانشمندان میدانند که شفقهای قطبی زمین به میدان مغناطیسی کره زمین گره خورده و توسط ذرات باردار خورشید تحریک میشوند. اما در مریخ، جایی که دانشمندان سه نوع شفق قطبی را مشاهده کردهاند، اوضاع کمی متفاوت است.
یک نوع شفق قطبی مریخی منحصراً در سمت روز کره زمین وجود دارد. دو مورد دیگر در هنگام شب رخ میدهد. یکی از پدیدههای شبانه فقط در هنگام طوفانهای خورشیدی بسیار شدید اتفاق میافتد و کل سیاره را روشن میکند. اما شفق قطبی، نوعی که دانشمندان با امید مشاهده کردند، محدود به دورههای فعالیت شدید خورشیدی نیست، بلکه فقط در تکههای خاصی از شب مریخ وجود دارد.
فضاپیمای مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا و مدارگرد ماون ناسا هر دو شفق قطبی را گسسته مشاهده کردهاند، اما خیلی خوب نیست. در مقایسه با امید، این مأموریتها در نزدیکی سطح مریخ در مدار قرار گرفتهاند و هر لحظه سطح را کمتر دیدهاند و ابزارهای آنها چندان قدرتمند نبودهاند.
و معلوم میشود که یافتن شفقهای قطبی متفاوت در مریخ نسبت به زمین منطقی است، زیرا شرایط مغناطیسی در این دو سیاره بسیار متفاوت است. دیگان گفت: “شفقهای گسسته با درک مریخ گره خورده است. معلوم شد که مریخ دارای یک میدان مغناطیسی بسیار غیرمعمول است.” “آنها در دهه 60 به آنجا رفتند و انتظار داشتند چیزی مانند میدان مغناطیسی زمین ببینند و چیزی پیدا نکردند. و سپس فهمیدند:” یک لحظه صبر کنید، چه اتفاقی دارد میافتد؟”
دادههای EMUS که شفق قطبی را در مریخ نشان میدهد. هلال درخشان، شفق قطبی سیاره را در روز نشان میدهد. شفق قطبی گسسته که به صورت جرقه های درخشان رویت میشود در شب مریخ دیده میشود. (اعتبار تصویر: مأموریت مریخ امارات)
دانشمندان در درک خصوصیات عجیب و غریب میدان مغناطیسی سیاره سرخ پیشرفت بیشتری داشتهاند زیرا این پدیده به پوسته مریخ گره خورده است، دانشمندان میتوانند به راحتی آن را مطالعه کنند. دانشمندان در سطح این سیاره تکههای سنگی را یافتهاند که حاوی امضای مغناطیسی یک میدان مغناطیسی جهانی است که مریخ از آن زمان تاکنون از دست داده است.
دیگان گفت، به ویژه، سنگهای موجود در ضلع جنوبی این سیاره دانشمندان را که به دنبال یافتن رد مغناطیسی هستند، فریب دادهاند.
سپس در ماه فوریه، امید به مریخ رسید و اولین ماموریت بین سیارهای جهان عرب شد. در اواخر ماه مارس، کارکنان مأموریت این فضاپیما را به مدار مرتفع و منحصر به فرد نزدیک استوای سیاره فرو بردند که به ابزارهای امید منظرهای بزرگ از مریخ را ارائه میکرد.
دانشمندان ماموریت با الهام از تاریخ اکتشاف سیاره سرخ و سوالات مشهور در مورد جهان، سه ابزار را برای جمعآوری مشاهدات در مورد جو و آب و هوای سیاره سرخ انتخاب کردهاند.
از جمله این ابزارها طیفسنج ماورای بنفش Emirates Mars یا EMUS است که برای مطالعه هاله نازک و گسترده هیدروژن و اکسیژن اطراف مریخ طراحی شده است تا به دانشمندان کمک کند بفهمند که چگونه این گازها از سیاره به فضا می لغزند، جمعآوری این دادهها به یک ابزار حساس خاص احتیاج دارد و آنجاست که دانشمندان شانس آوردند و شفق قطبی را نیز گرفتند.
تصویر یک هنرمند از شفق قطبی گسسته در کنار شب مریخ. (اعتبار تصویر: مأموریت مریخ امارات)
ماتروشی گفت: “ما پیشبینی میكردیم كه این ابزار توانایی انجام این كار را داشته باشد.” “برای انجام این کار طراحی نشده است. اما از آنجا که ما مأموریتی داریم که هدف آن پوشش جهانی است و ما از جهات مختلف و به طور مکرر در جو به مریخ نگاه میکنیم ، ما را قادر میسازد چنین اندازهگیری شفقهای قطبی را داشته باشیم، که بسیار هیجانانگیز است. “
و اگرچه شفق قطبی گسسته یک پدیده ظریف است، اما ظاهر آن حتی در مشاهدات آزمایشی که EMUS برای اولین بار پس از ورود امید به مدار علمی خود جمع شد، کاملاً واضح بود.
داده های EMUS که شفق قطبی را در مریخ نشان میدهد. (اعتبار تصویر: مأموریت مریخ امارات)
از نظر دانشمندان، این ارتباط به تصاویر شفق قطبی گسسته حال و هوایی وهمآور میبخشد. دیگان گفت: “این جدید است، اما شما میدانید که به چه چیزی نگاه میکنید، این چیز عجیبی است که ما با مریخ، این ترکیب بیگانه و آشنا، مرتباً روبرو میشویم.”
و اکنون که دانشمندان امید میدانند این اندازهگیریها امکانپذیر است، آنها انتظار دارند که مشاهدات بیشتری از شفق قطبی را با ادامه ماموریت اصلی علمی خود مشاهده کنند که از 23 می آغاز شد و برای یک سال مریخی (687 روز زمینی) ادامه مییابد.
ماتروشی گفت: “این مشاهداتی است که ما همیشه در مدار خود برنامهریزی کردهایم.” وی گفت: “همیشه این پتانسیل وجود دارد كه بتوانیم یك شفق قطبی را بدست آوریم.” و وی گفت كه تیم همچنین میتواند به دادههای اضافی برای دریافت مشاهدات بیشتر از فضاپیما دسترسی پیدا كند.
دایگان گفت، اگرچه مشاهدات جدید جزئیترین شفق قطبی گسسته است، اما دقیقاً چیزی را روشن نمیکند که ذرات باردار ایجاد میکنند. او مظنون است الکترونها مسئول این کار هستند، اگرچه این عناصر ممکن است از خورشید یا از خود مریخ باشند. آنچه مسلمتر است این است که انرژی آنها محدود است. وی گفت: “ما میدانیم كه آنها ذرات فوقالعاده پرانرژی نیستند، اگر بخواهید به نوعی ذرات پرانرژی فرار هستند.”
تصویر هنری از شفق قطبی که از سطح مریخ دیده میشود. (اعتبار تصویر: مأموریت مریخ امارات)
مشاهدات اضافی و تجزیه و تحلیل دقیقتر ممکن است به دانشمندان کمک کند که این ذرات از کجا میآیند. دانشمندان همچنین مطمئن نیستند که شفق قطبی گسسته دقیقاً به نظر انسان در سطح مریخ چگونه دیده میشود. EMUS نور ماوراء بنفش را فراتر از طولموجهایی مشاهده میکند که چشم انسان میتواند پردازش کند. دیگان گفت: “در واقع برای چشمان شما قابل مشاهده نیست.” “احتمالاً شفقهای زیادی در مریخ در جریان است که با چشم غیرمسلح انسان یا یک فضانورد قابل مشاهده نیست.”
با این حال، ممکن است هنوز یک مولفه قابل مشاهده در این پدیده وجود داشته باشد – شاید قرمز و سبز و آبی مایل به سفید. در این صورت، نتیجه میتواند خیره کننده و مشاهده آن آسانتر از دیگر شفقهای مریخی باشد که میتواند درخششی کمرنگ در کل آسمان ایجاد کند.
دیگان گفت: “شفق قطبی گسسته احتمالاً آسانتر خواهد بود به این معنا که چون ساختار زیادی دارند، چشم شما قادر به تشخیص آنها خواهد بود.” “دشوار است که یک پدیده کاملاً کم نور تمام آسمان را روشن کند، بنابراین شفق قطبی گسسته یک نوع شفق تماشاییتری خواهد بود.”
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
UAE’s Hope Mars orbiter spots elusive aurora on Red Planet
By Meghan Bartels about 1 hour ago
https://www.space.com/mars-aurora-discovery-uae-hope-mission