با النیلام، ستاره میانی کمربند جبار آشنا شوید!!

النیلام در صورت فلکی شکارچی، به همان شکلی که در اوایل زمستان دیده می‌شود.

دانیل جانسون

النیلام ستاره میانی کمربند مشهور جبار یا شکارچی است. کمربند به راحتی قابل تشخیص است زیرا فاصله هر سه ستاره به طور مساوی در یک خط (تقریبا) مستقیم قرار دارد و به نظر می‌رسد تقریباً همان به یک اندازه درخشان هستند. اما النیلام یا نظام بخاطر فوق‌العاده پرجرم بودن، فوق‌العاده دور بودن و شاید فوق‌العاده درخشان بودن آن مشهور است.

خورشید را در یک روز گرم تابستان تصور کنید. به نوری که می‌بینید و گرمایی که احساس می‌کنید فکر کنید. این انرژی به قدری قوی است که باعث فتوسنتز در گیاهان و به نوبه خود تقریباً همه موجودات دیگر روی زمین می‌شود. بسیاری از منابع متداول سوخت در نهایت از خورشید سرچشمه می‌گیرند: بنزین، زغال‌سنگ، گاز طبیعی و پروپان، نیازی به ذکر نیست تمام باد، خورشید و برق آبی – همه این انرژی‌ها بدون تأمین انرژی محلی این فرآیندها غیرممکن است، هم اکنون و در گذشته بدون خورشید، فعالیت روی زمین کاهش یافته و متوقف می‌شود.

اما اکنون، النیلام را تصور کنید، ستاره‌ای چنان باورنکردنی درخشان که با قدرت بیش از 800000 برابر خورشید می‌درخشد. با توجه به اینکه خورشید ما حتی برای نگاه کردن بیش از حد درخشان است، درخشش ستاره‌ای مانند آلنیلام واقعاً فراتر از درک ماست. تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم مقایسه اعداد و تشبیهات است. با استفاده از ارقام گرد (بسیار کوچک)، اگر خورشید ما را کوچک کردید تا فقط به اندازه ماه درخشان باشد، النیلام به اندازه خورشید به طور معمول خواهد درخشید.

ستاره‌ای مانند النیلام نمی‌تواند انرژی زیادی را بدون هزینه تامین کند. مانند دو ستاره دیگر در کمربند شکارچی، النیلام یک ستاره ابرغول آبی است و از طریق منبع سوخت خود می‌درخشد. با کم شدن سوخت، النیلام از آبی به قرمز تغییر می‌کند و اندازه آن حتی بیشتر گسترش می‌یابد، اما درخشندگی آن افزایش می‌یابد. در نهایت، این ستاره به صورت ابرنواختر به زندگی خود پایان می‌دهد و سیاهچاله‌ای را در پی خود برجای می‌گذارد.

با قدر1.65، النیلام از نظر ما یک ستاره درخشان است، اما فقط 29امین ستاره درخشان در آسمان است. با توجه به اینکه النیلام بسیار قدرتمند است و نور زیادی از خود ساطع می‌کند، آیا نباید در لیست بالاتری باشد؟ دلیل فاصله آن است: آلفا قنطورس در 4.3 سال نوری و سیروس در 8.6 سال نوری قرار دارد، اما النیلام تقریباً 2000 سال نوری از ما فاصله دارد. نور از قانون مربع معکوس پیروی می‌کند، بنابراین شدت آن به اندازه مربع فاصله ضعیف می‌شود و این امر توضیح می‌دهد که چرا النیلام آنقدر درخشان به نظر نمی‌رسد.

منشأ / اسطوره‌شناسی

در بین فرهنگهای سراسر جهان اتفاق نظر گسترده‌ای وجود دارد که اوریون نوعی شخصیت انسانی – و به طور کلی یک شخصیت تحمیل کننده – را نشان می‌دهد. نظرات یونانی / رومی البته منبع نام فعلی اوریون بر این مفهوم تاکید دارد که او یک شکارچی قدرتمند است، شمشیری از کمربندش آویزان است (شمشیر از آنجا که بخشی از ابرهای سحابی تشکیل شده است، تا حدودی مبهم است). Orion همچنین صاحب دو سگ شکاری نزدیک است، Canis Major (با سیروس ، “ستاره سگ”) و Canis Minor، و احتمالاً هر سه آنها در حال تعقیب خرگوش هستند.

نقاشی Ojibwe از جبار که شامل ستاره‌های آشنای شکارچی ما است، اما بازوهای کشیده او به Procyon در Canis Minor و Aldebaran در Taurus می‌رسد. این نقاشی شیوه اوجیبوه را برای دیدن چهره‌های ستاره‌ای نشان می‌دهد – هم روح درونی و هم شکل بیرونی آنها. آنت لی

اما اوریون غیر از شکارچی نقش‌های دیگری را نیز ایفا کرده است. فرهنگ اوجیبوی آمریکای شمالی، جبار را به عنوان آغازگر زمستان تصور می‌کرد. افسانه‌های اولیه عربی با ترکیب ستارگان جبار و جوزا یک زن جنگجو با کمان تشکیل می‌دهند. جنگجوی زن بعداً به یک غول بزرگ تبدیل شد  که شکل آشناتر شکارچی را به خود می‌گیرد.

در مصر باستان، Orion اوزیریس، خدای مردگان بود و یک نظریه تا آنجا پیش می‌رود که کمربند شکارچی از جهت‌گیری هرم‌های اصلی جیزه الهام گرفته است. در این مفهوم، النیلام نمایانگر هرم میانی خفره است. هم در ساختارها و هم در ستارگان، یکی از این سه عضو نسبت به دو عضو دیگر کمی خارج از محور است.

با این حال، ترازبندی آنطور که در ابتدا ادعا شده کامل نیست: نه تنها زاویه کاملا درست نیست، بلکه علاوه براینکه مطابقت داشته باشد، مطالعه اصلی کمربند جبار را برعکس نشان داد (همانطور که در مجله آسمان و تلسکوپ فوریه 1997 ذکر شد) بنابراین این نظریه به طور گسترده‌ای پذیرفته نیست.

چگونه النیلام را مشاهده کنیم؟

از نظر بسیاری از ستاره‌شناسان، جبار پادشاه زمستان است. مطابقت این صورت فلکی درخشان از نظر اندازه، وضوح و تعداد بسیار زیاد ستاره‌های درخشان، از جمله رجل‌الجبار، ابط‌الجوزا و  ناجذ دشوار است. اما این کمربند سه ستاره است که بسیاری از مردم به عنوان ویژگی اصلی صورت فلکی آن را تشخیص می دهند.

در این تصویر توسط آکیرا فوجی، سیروس در سمت چپ پایین شکارچی واقع شده است.

در اوایل زمستان، مراقب جنگجو / غول / شکارچی باشید تا در اوایل شب شروع به ظهور در شرق کند. تا اواسط زمستان، در غروب در جنوب شرقی واقع شده است. شکارچی توسط دو ستاره بزرگ نزدیک در کنار هم قرار دارد: الدبران قرمز در سمت راست بالا و سیروس آبی-سفید در سمت چپ پایین واقع شده است. جبار دقیقاً زیر دایره‌البروج قرار دارد، بنابراین ماه و سیارات مرتباً از بالای سر او رد می‌شوند.

اطراف کمربند شکارچی غنی از سحابی است، از جمله سحابی شکارچی و همچنین موارد دیگر که ممکن است با کمک ابزار نوری تشخیص دهید. اگر از منطقه عکاسی کنید، متوجه می‌شوید که دوربین شما قادر است رنگهای ظریف صورتی و بنفش گازی را نیز تشخیص دهد.

با فرا رسیدن بهار، شکارچی در زیر نور خورشید ناپدید می‌شود، اما زمستان سال آینده دوباره برمی‌گردد. قبل از فرا رسیدن بهار، خیلی زود  النیلام را رصد کنید!

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

MEET ALNILAM, ORION’S BELT BUCKLE

BY: DANIEL JOHNSON MARCH 9, 2021 

https://skyandtelescope.org/observing/celestial-objects-to-watch/bright-stars/meet-alnilam-orions-belt-buckle/