پولوکس: ستاره درخشان دوپیکر

پولوکس که همچنین به عنوان بتای دوپیکر شناخته می‌شود، “دوقلوی” کمی روشنتر از کاستور، ستاره روشن دیگر در صورت فلکی دوپیکر است. این ستاره با رنگ طلایی، هجدهمین ستاره درخشان آسمان شب، سیاره‌ای به نام تستیاس دارد که در سال 2006 کشف شد..

پولوکس، ستاره درخشان در صورت فلکی دوپیکر، با نور طلایی در کنار دوقلوی آسمانی مایل به آبی‌اش، کاستور، در آسمان عصرگاهی نیمکره شمالی چشمک می‌زند.

چشم مشاهده شده در تصویر، پولوکس (بتای دوپیکر) را فقط به صورت یک ستاره می‌بینبد و در واقع تصور می شود که یک ستاره واحد است، اگرچه حداقل یک سیاره شناخته شده دارد. ما معمولاً به نظر می‌رسد پولوکس را به همراه ستاره درخشان دیگری یعنی کاستور بدانیم. کاستور و پولوکس در صورت فلکی دوپیکر گاه به عنوان “دوقلو” خوانده میشوند، اما آنها واقعاً متفاوت هستند. برای دیدن کاستور و پولوکس در کنار هم، تصویر زیر توسط روژلیو برنال آندرو را ببینید. این تصویر از  Fred Espenak است.

مانند یک دوقلو، دو ستاره هر ساله در آسمانهای نیمه شب شمالی بهار به صورت واضحی می‌درخشند. آنها پولوکس  و کاستور در صورت فلکی دوپیکرا هستند.

پولوکس که به بتای دوپیکر نیز معروف است، کمی از کاستور درخشانتر است به رنگ طلایی می‌درخشد در حالی که کاستور سفیدتر به نظر می‌رسد. پولوکس هجدهمین ستاره درخشان در آسمان شب زمین است. در سال 2006، ستاره‌شناسان سیاره‌ای را در مدار پولوكس کشف كردند. آنها آن را تستیاس نامیدند.

پولوکس  و کاستور به دلیل روشن و نزدیک بودن در کنار هم کاملا مشخص است. این احتمال وجود دارد که ستاره‌شناسان اولیه برای شناسایی آنها را به عنوان دوقلو در نظر  بگیرند و هنگامی که می‌خواهید این ستاره‌ها را در آسمان ما ببینید، یافتن آن برای شما آسان خواهد بود.

تصویری از پولوکس(سمت چپ) و کاستور (سمت راست)، تفاوتهای رنگ آنها را نشان می‌دهد. پولوکس طلاییتر است. کاستور سفیدتر، با رنگ آبی است. تصویر از Rogelio Bernal Andreo / RBA Premium Astrophotography.

در اینجا دو روش برای یافتن پولوکس و کاستور وجود دارد. از آسمان نیمکره شمالی، عموماً در سمت شمال، برای یافتن صورتواره آبگردان بزرگ در صورت فلکی خرس بزرگ، استفاده کنید. یک خط فرضی را به طور مورب از  کاسه آبگردان بزرگ، از ستاره مغرز به ستاره مرفق بکشید. شما در جهت خلاف دسته آبگردان بزرگ حرکت می‌کنید.

این خط به کاستور و پولوکس اشاره خواهد کرد.

یک خط فرضی را به طور مورب از کاسه آبگردان بزرگ بکشید تا کاستور و پولوکس را پیدا کنید.

به دومین راه برای یافتن آنها می‌رسیم. عموماً در ماههای زمستان در سمت جنوب غربی از یک مکان در نیمکره شمالی – یا به طور کلی سرسو در ماههای تابستانی از نیمکره جنوبی – قرار بگیرید و به دنبال صورت فلکی بسیار آشکار شکارچی باشید. شما میتوانید با جستجوی سه ستاره متوسط ​​روشن که کمربند اوریون را تشکیل می‌دهند، به راحتی آن را مشاهده کنید. خطی که از رجل‌الجبار به ابط‌الجوزا در صورت فلکی اوریون کشیده شده است – که ممکن است سه برابر مسافت بین آنها باشد – از نزدیکی دوقلوها نیز می‌گذرد.

آیا می خواهید منظره از مکان خاص خود را در یک زمان خاص از سال؟ Stellarium را امتحان کنید.

خط فرضی از رجل‌الجبار به ابطالجوزا کشیده و با روش پرش ستاره‌ای به کاستور و پولوکس برسید.

پولوکس به عنوان ستاره “K0 IIIb” طبقه‌بندی می‌شود. K0 بدین معنی است که تا حدی سردتر است و دارای رنگ نارنجی مایل به زرد روشن است. به خاطر داشته باشید که وقتی به یک ستاره نگاه میکنید، رنگ آن به میزان حساسیت چشم شما بستگی دارد و تشخیص آن رنگ در بیشتر مواقع دشوار است. “III” کلاس “درخشندگی” است و اساساً نشان میدهد چه مقدار انرژی در حال بیرون دادن است، که تا حد زیادی به اندازه آن بستگی دارد. یک ستاره نوع سوم یک غول “عادی” یا فقط یک غول در نظر گرفته میشود. سرانجام، “b” نشان میدهد که پولوکس کمی پایینتر از درخشندگی متوسط ​​برای این کلاس است.

پولوکس تقریباً 34 سال نوری فاصله دارد، تقریباً دو برابر جرم خورشید ما است، تقریباً نه برابر قطر خورشید و حدود 30 برابر درخشش خورشید در نور مرئی را دارد.

پولوکس همچنین مقدار کمی از انرژی را در پرتوهای مادون قرمز غیرقابل مشاهده منتشر می‌کند. با محاسبه همه اشعه‌ها، پولوکس تقریباً 43 برابر پر انرژیتر از خورشید است.

در سال 2006 تأیید شد که یک سیاره بزرگ با حداقل 2.3 برابر جرم مشتری در حال چرخش به دور پولوکس است. این سیاره توسط اتحادیه بین‌المللی نجوم، تستیاس نامیده شده است. در فاصله 34 سال نوری، Thestias یکی از نزدیکترین 4.173 سیاره فراخورشیدی است که از فوریه 2020 کشف شده است.

تستیاس با دورانی حدود 590 روز در مدار تقریباً دایره‌ای در اطراف پولوکس حرکت می‌کند.

مفهوم هنری از تفاوت اندازه بین پولوکس و خورشید ما. تصویر از  Omnidoom 999 / Commons در ویکی مدیا.

تاریخچه و اساطیر پولوکس:

حرف یونانی بتا معمولاً برای ستاره دوم درخشان در صورت فلکی محفوظ است. اما، مانند رجل در جبار، پولوکس نام بتا را در صورت فلکی خود یدک می‌کشد، حتی اگر به طرز چشمگیری از کاستور، ستاره آلفای دوپیکر پرنورتر باشد. کاستور و پولوکس در آسمان به هم بسیار نزدیک هستند و مقایسه آنها آسان است. اگر خوب نگاه کنید، قبول خواهید کرد که پولوکس روشنتر است.

این امکان وجود دارد که یک یا هر دو ستاره از زمان کشف توسط ستاره‌شناس آلمانی، یوهان بایر، حدود 300 سال پیش، درخشندگی‌شان تغییر یافته باشد. توضیح دیگر این است که بایر گاهی اوقات ستاره‌‌ها را به ترتیب ظهور عنوان‌گذاری میکرد. در اینجا کاستور قبل از پولوکس اوج میگیرد و از این رو کاستور، ستاره تاریکتر، عنوان آلفا را دریافت کرد. این توضیحات همچنین برای ابط‌الجوزا و رجل‌الجبار در شکارچی صدق میکند، همانطور که از عرض جغرافیایی آلمان مشاهده می‌شود، زیرا ستاره آلفا، یعنی ابط‌الجوزا، کمی قبل از ستاره واقعاً درخشان، رجل اوج میگیرد. با این وجود، یک وابستگی جغرافیایی در اینجا وجود دارد. در بعضی از مناطق جنوب استوا، ابتدا رجل و پولوکس اوج میگیرند.

نام پولوکس در اصل یونانی است و ظاهراً به بوکسور اطلاق میشود. به نظر میرسد که کلمه اصلی یونانی مغایر با این ایده نیست، زیرا ظاهراً به معنای “خیلی شیرین” است که ممکن است به روابط افسانه‌‌ای گرم و برادرانه بین این دو برادر اشاره داشته باشد.

در اساطیر یونان، پولوکس یکی از دو برادری بود که در بین آرگونوتهای جیسون قرار داشت. طبق بیشتر گزارشها، آنها فرزندان لدا، ملکه اسپارت بودند، اما کاستور پدر فانی داشت و از این رو خودش فانی بود. پولوکس پسر زئوس و جاودانه بود. پولوکس همچنین یک خواهر معروف به نام هلن از تروی داشت.

پولوکس و کاستور در اطلس ستاره‌ای یوهان بایر Uranometria Omnium Asterismorum، اولین بار در سال 1603 منتشر شد. این اولین اطلسی بود که کل کره آسمانی را پوشش میداد. در آن، بایر عنوان بتا را به  پولوکس داد، حتی امروز نیز ما پولوکس را روشنتر از کاستور، ستاره آلفا میبینیم. تصویر از Cartography Associates.

کاستور و پولوکس داستانهای مختلفی وجود دارد، اما طبق اکثریت داستانها، کاستور در نبرد کشته شد و پولوکس نتوانست تحمل زندگی بدون او را داشته باشد و به زئوس التماس کرد تا اجازه دهد او نیز بمیرد. زئوس نتوانست به همان شکلی که از او خواسته شده بود عمل کند، زیرا پولوکس پسر خدائی بود و به همین دلیل جاودانه بود. اما زئوس حكم كرد كه پولوكس هر روز را در المپوس با خدایان بگذراند و بقیه وقت را در عالم اموات به همراه برادر خود بگذراند. برای تکریم ارادت پولوکس، زئوس صورت فلکی دوپیکر را در آسمان به عنوان یادگاری قرار داد.

پولوکس و کاستور نیز گاهی اوقات با آپولو و هرکول یا با بنیانگذاران روم، برادران رومولوس و رموس پیوند می‌یابند.

در حالی که در بسیاری از فرهنگها آنها دوقلو بودند، در هند به شکل مرداسب و در فونیکا آنها دو غزال یا دو بچه بودند. گفته می‌‌شود که در چین با یین و یانگ، تضادها و مکملهای زندگی همراه بودند. در همه این موارد، آنها نمایانگر دو ستاره هستند واگر به این دو ستاره در آسمان زل بزنید،خواهید دید که درخشان و نزدیک به هم هستند.

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Pollux: The brighter twin star

Posted by Larry Sessions in BRIGHTEST STARS | SPACE | February 25, 2020

https://earthsky.org/brightest-stars/pollux-not-castor-is-geminis-brightest-star