دنباله‌دارهای سال 2021

اگر یک تلسکوپ 8 اینچی یا بزرگتر دارید، ممکن است امسال بیش از دوازده دنباله‌دار جدید و دوره‌ای از جمله یک دنباله‌دار نامزد بالقوه مشاهده با چشم غیرمسلح را مشاهده کنید.

دنباله‌دار 67P / Churyumov-Gerasimenko در اواخر سال 2021 برای یک دور دیگر بازگشت.

Damian Peach

 

من چند خبر خوب و چند خبر بد دارم. اول خبر خوب، دنباله‌دارهای سال 2021 در راه هستند. حال نوبت خبر بد است. به استثنای دنباله‌دار لئونارد (C / 2021 A1)، کشف اخیر که ممکن است در ماه دسامبر با چشم غیرمسلح دیده شود، بیشتر آنها از قدر 9 درخشان‌تر نمی‌شوند.

 

در حالی که منتظر می‌مانیم لئونارد روی صحنه برود، ما جریان ثابتی از دنباله‌دارهای دوره ای به همراه یافته‌های جدید توسط ATLAS و تلسکوپ فضایی NEOWISE ناسا خواهیم داشت. در سال 2020 تعداد 116 دنباله‌دار جدید شگفت‌انگیز کشف شد که حداقل نیمی از آن‌ها به اندازه کافی درخشان شدند که در تلسکوپ‌های آماتوری و با چشم غیرمسلح دیده شوند:

https://people.ast.cam.ac.uk/~jds/coms20.htm

 

در نوشتار زیر نقشه‌ها، بهترین زمان مشاهده و اطلاعات اضافی برای هر دنباله‌دار ذکر شده است. برای مشاهده دنباله‌دارهای فعلی، من از یک تلسکوپ بازتابی 15 اینچی در زیر آسمان با مقیاس بورتل 4 استفاده کردم. در پایان این مقاله، من در مورد روشهایی بحث خواهم کرد که هرکسی می‌تواند بوسیله آن نمودارهای شخصی و دقیق خود را برای ردیابی هر یک از دنباله‌دار‌ها ترسیم کند.

 

دنباله‌دار 141P/MACHHOLZ 2

آسمان شامگاهی – ژانویه تا اوایل فوریه

نمودار دنباله‌دار Comet 141P / Machholz. در زمستان امسال با حرکت به سمت شرق مرتباً  ارتفاع می‌گیرد. ستاره‌ها در این نقشه و همه نقشه‌ها با قدر 6 نشان داده می‌شوند مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد.

Chris Marriott’s SkyMap

 

در حال حاضر این دنباله‌دار در صورت فلکی نهنگ یا قیطس می‌باشد، وقتی آخرین بار 141P / Machholz 2 را در 8 ژانویه 8 UT مشاهده کردم، یک کمای پخشی، با قدر 10.5 ~ 4 ′ با  هسته‌ای درخشانتر و تا حدودی متراکم دیده می‌شد. DC یا درجه تراکم آن در مقیاس 0 (کاملاً پراکنده، بدون تراکم) تا 9 (مانند ستاره) 3 بود.

دنباله‌دار  141P/Machholz (در سمت راست) در 13 ژانویه 2021 با دو همدم ضعیف، 141P-C (چپ) و  141P-Bسفر می‌کند.

Michael Jäger

 

Machholz در هفته‌های آینده دیده نخواهد شد زیرا از الان تا اواخر فوریه از قیطس وارد جبار می‌شود. در نمایشی دیگر از اینکه دنباله‌دارها چقدر شکننده هستند، دو قطعه ضعیف با قدر 16 تا 17 (141P-B و 141P-C) بدنه اصلی را همراهی می‌کنند. وقتی دون ماخولز آن را در آگوست 1994 کشف کرد، اطرافیانش شامل چهار سنگ سرگردان یخی بودند. این دنباله‌دار هر 5.3 سال یکبار برمی‌گردد.

 

دنباله‌دار 156P/RUSSELL-LINEAR

آسمان شامگاهی – ژانویه تا اوایل فوریه

برای یافتن دنباله‌دار 156P/RUSSELL-LINEARقبل از محو شدنش می‌توانید از این نمودار استفاده کنید. این دنباله‌دار در پایان گرگ و میش به راحتی در ارتفاعات جنوب آسمان واقع شده است.

Chris Marriott’s SkyMap

 

گرچه قدر آن شبیه به قدر دنباله‌دار 141P  برابر 10.08 در ژانویه 8.06 UT است، این دنباله‌دار کوچکتر و جمع و جورتر به راحتی قابل رصد است. برای ناظران شمالی این امر کمک می‌کند تا طی چند هفته آینده مسیر مثلث و برساووش را طی کند. برای رصد در ارتفاع اضافی نیاز به آسمان تاریک دارید. در ژانویه UT 8.06 Russell-LINEAR با یک کمای با تراکم خوب (5 = DC) و یک دم کوتاه  2.5 ‘به جنوب شرقی اندازه گرفت.

دنباله‌دار 156P / Russell-LINEAR در نزدیکی M33 در 9 ژانویه 2021، دنباله‌دار 156P / Russell-LINEAR گذر زیبایی را از کهکشان Pinwheel (M33) در صورت فلکی مثلث انجام داد.

Chris Schur

 

دنباله‌دار Russell-LINEAR در هفته‌های آینده به آرامی محو می‌شود اما حداقل تا اواسط ماه فوریه باید در ابزارهای 10 اینچی یا بزرگتر قابل مشاهده می‌باشد. دوره مداری دنباله‌دار 6.4 سال است.

 

دنباله‌دار 29P/SCHWASSMANN-WACHMANN

آسمان شامگاهی – ژانویه تا اوایل ماه مارس سپس در نیمه جولای وارد آسمان صبحگاهی می‌گردد

نمودار دنباله‌دار 29P/SCHWASSMANN-WACHMANN با قدر10 که هر زمان قابل مشاهده است. زمستان امسال در شب در صورت فلکی حمل در آسمان جنوب غربی و بالا ایستاده است.

Chris Marriott’s SkyMap

 

این دنباله‌دار شگفت انگیز و دوردست هر ساله به طور متوسط ​​7.3 منفجر می‌شود و برخی از آنها به اندازه کافی درخشان است که در یک تلسکوپ 6 اینچی قابل مشاهده است. با توجه به اینکه میانگین فاصله 29P حدود 6 واحد نجومی است. این احتمالاً یکی از دورترین دنباله‌دارهایی است که برای آماتورها قابل دسترسی است. به طور معمول در حدود 15–16 درجه، من در 25 سال گذشته بیش از چند بار دیده‌ام که این انفجارها به قدر 10 هم می‌رسد. در طی انفجار، این جسم پراکنده مانند یک سحابی سیاره‌ای درخشان  بسیار کوچک و فشرده به نظر می‌رسد.

این عکس ترکیبی روند تحول 29P / S-W را از 16 ژوئن (پایین سمت چپ) تا 28 ژوئیه نشان می‌دهد. کما غالباً شکل نعل اسبی یا مارپیچی مشخصی را به نمایش می‌گذارد، زیرا انفجار آنها را از پهلو می‌بینیم.

 

منشأ شعله‌وري‌هاي ناگهاني و مكرر آن ممكن است فوران‌هاي كريوولكانی كه ناشي از گرم شدن يخ متان سطحي توسط خورشید باشد. یخ ذوب شده و گازهای مونوکسیدکربن و نیتروژن را جذب می‌کند که گرما را به اندازه کافی آزاد می‌کند تا پوسته را به مرز شکست تبدیل کند و بطور انفجاری گازهای تحت فشار و بقایا را آزاد می‌کند. آخرین انفجار دنباله‌دار 29P، کم‌نورتر، در 14 ژانویه آغاز شد.

 

دنباله‌دار COMET NEOWISE (C/2021 A2)

 آسمان شامگاهی- ژانویه و فوریه

دنباله‌دار NEOWISE در جنوب شرقی اواخر این ماه و اوایل ماه آینده به سرعت به سمت شمال حرکت می‌کند. این دنباله‌دار با قدر 10 باید در تلسکوپ 8 اینچی در آسمان تاریک قابل مشاهده باشد.

Chris Marriott’s SkyMap

 

این دنباله‌دار در تاریخ 3 ژانویه با قدر پانزده در عکسهای گرفته شده با تلسکوپ فضایی NEOWISE ناسا کشف شد و در 22 ام به حضیض می‌رسد و در 3 فوریه با فاصله 0.5 a.u از نزدیکی زمین عبور می‌کند. انتظار می‌رود NEOWISE در اواسط ماه فوریه به اوج روشنایی به قدر 10 برسد و سپس محو می‌شود. در حال حاضر یک جسم در آسمان نیمکره جنوبی با قدر یازده در صورت فلکی بادبان است و به سرعت به سمت شمال غربی حرکت می‌کند و ارتفاع می‌گیرد و در اواخر این ماه از عرض‌های میانه شمالی قابل مشاهده است.

در 18 ژانویه 2021، دنباله‌دار NEOWISE به صورت تکه نوری منتشر شد.

Michael Mattiazzo

 

دنباله‌دار ATLAS (C/2020 R4)

آسمان صبحگاهی- اواسط ماه مارس تا اواسط آوریل سپس از اواخر آوریل در آسمان شامگاهی ظاهر می‌شوند

 

ATLAS (C/2020 R4) پیش از طلوع آفتاب در جنوب شرقی آسمان شروع به کار می‌کند اما در ماه آوریل به سرعت به سمت دید بهتر حرکت می‌کند و به قدر 9 می‌رسد.

Chris Marriott’s SkyMap

 

قبل از ناپدید شدن در تابش خیره کننده خورشید در اوایل ژانویه، حداقل یک ناظر دنباله‌دار ATLAS را با قدر 12 مشاهده کرد. ATLAS تا زمان عبور از حضیض یکم مارس (1 مارس) که از 1 واحد نجومی خورشید عبور می‌کند، قابل مشاهده نیست. زمان مشاهده بعدی این دنباله‌دار اواسط ماه مارس درست قبل از طلوع فجر آغاز می‌شود. با حرکت دنباله‌دار در شمال غربی صورت فلکی عقاب و درخشان شدن آن، شرایط به آرامی بهبود می‌یابد و در هفته سوم آوریل به قدر 9 می‌رسد. نزدیکترین حالت به زمین (0.46 واحد نجومی) در 23 آوریل اتفاق می‌افتد. با یک تلسکوپ 6 اینچی می‌توان آن را رصد کرد.

 

حدود اواسط آوریل، ATLAS به آسمان عصر می‌پیوندد و صورت‌های فلکی تاج شمالی و گاوران به سرعت محو می‌شود.

 

دنباله‌دار 7P / PONS-WINNECKE

آسمان صبحگاهی – در ماه آگوست

نمودار رصد دنباله‌دار 7P / Pons-Winnecke در آسمان صبحگاهی در بهار و اوایل تابستان ظاهر می‌شود.

Chris Marriott’s SkyMap

ستاره‌شناس فرانسوی، ژان لوئیس پونز، این دنباله‌دار را در ژوئن 1819 کشف کرد، سپس در مارس 1858 توسط منجم آلمانی، فردریش وینک کشف شد. دنباله‌دار 7P / Pons-Winnecke از خانواده دنباله‌دارهای مشتری است، دنباله‌دارهای کوتاه‌مدت با مدارهایی که اساساً توسط مشتری تعیین می‌شوند.

 

دنباله‌دار تاریخی Pons-Winnecke.

Public domain

 

در طول سال 1927، 7P فقط 0.04 a.u را از زمین پشت سر گذاشت و به قدر 3.5 رسید. پیش از این، در سال 1921، مشاهدات اولیه نشان می‌داد که این دنباله‌دار حتی ممکن است در ژوئن همان سال با زمین برخورد کند اما محاسبات ستاره شناس آمریکایی E. E. Barnard این موضوع را رد کرد.

 

این بار فقط به 0.44 واحد نجومی نزدیک می‌شود. (12 ژوئن) و با قدر 11 می‌درخشد. این دنباله‌دار را از ماه می تا آگوست می‌توانید ببینید زیرا در جنوب آسمان از آسمان صبحگاهی از عقاب به ققنوس طی مسیر می‌کند. ناظران شمالی در اوایل ژوئیه هنگام عبور آن به سنگتراش، موقعیت مشاهده آن را از دست می‌دهند. حضیض در تاریخ 27 می در فاصله 1.2 a.u رخ می‌دهد، در همان زمان دنباله‌دار باید به اوج روشنایی خود برسد.

 

دنباله‌دار 15P / FINLAY

آسمان صبحگاهی – ماه اوت

دنباله‌دار 15P / Finlay قبل از طلوع در خرداد و ژوئیه باید در حدود قدر 10بدرخشد.

Chris Marriott’s SkyMap

 

دنباله‌دار 15P / Finlay هر 6/5 سال یکبار می‌آید و در تاریخ 13 ژوئیه در 1 واحد نجومی خورشید به حضیض می‌رسد. تقریباً در17 ژوئن به نزدیکترین رویکرد خود را به زمین با 1.1 واحد نجومی می‌رسد. این دنباله‌دار که توسط ستاره‌شناس آفریقای جنوبی ویلیام هنری فینلای در سپتامبر 1886 کشف شد، باید در اواسط ژوئیه در ثور، درست قبل از آغاز سحر در پایین آسمان شمال شرقی تقریباً به قدر 10 برسد.

دنباله‌دار  Finlay یک کمای روشن و دم کوتاه را در 24 ژانویه 2015 نشان می‌دهد.

Chris Schur

 

در طی ظهور قبلی در سالهای 15-2014، این دنباله‌دار دچار دو طغیان شد که در 27 دسامبر به حضیض خود رسید، در 16 دسامبر از قدر 11 تا 9 و دوباره در 16 ژانویه از 9 تا 7.5 می‌رسد. ممکن است دوباره شانس بیاوریم؟

 

دنباله‌دار 6P/D’ARREST

 آسمان شامگاهی – سپتامبر تا دسامبر

نمودار دنباله‌دار 6P / d’Arrest در طول پاییز، نمای خوبی را برای ناظران شمالی در آسمان جنوبی فراهم می‌سازد.

Chris Marriott’s SkyMap

 

همانطور که تابستان جای خود را به پاییز می‌دهد، ما از یک دنباله‌دار دوره‌ای دیگر استقبال می‌کنیم – 6P / d’Arrest. هاینریش لودویگ d’Arrest هنگامی که برای اولین بار در ژوئن 1851 آن را مشاهده کرد، آن را بزرگ و ضعیف توصیف کرد. وی در 23 سپتامبر 1846، هنگامی که گال اولین کسی بود که چشم به نپتون دوخت، دستیار دانشجویی یوهان گال در رصدخانه برلین بود. احتمالاً d’Arrest دومین نفر بود.

 

دنباله‌دار D’Arrest در هنگام ظهور خود در سال 2008 به قدر 9 رسید اما در سال 2015 یک جسم دشوار و ضعیف باقی ماند. این بار در 17 سپتامبر در 1.4 واحد نجومی به حضیض می‌رسد و در تاریخ 2 آگوست به نزدیکترین فاصله خود به زمین یعنی 75/0 واحد نجومی می‌رسد. باید در آسمان عصر تا اوایل دسامبر به خوبی مشاهده شود و تا حدود قدر 10 بدرخشد.

 

دنباله‌دار LEONARD (C/2021 A1)

آسمان صبحگاهی – اکتبر و نوامبر، سپس آسمان شامگاهی در دسامبر

 

نمودار دنباله‌دار لئونارد در اکتبر با حدود قدر سیزده در صورت فلکی خرس بزرگ در آسمان صبحگاهی می‌رسد و سپس در گرگ و میش عصرگاهی در ماه دسامبر در آسمان جنوب غربی ارتفاع خود را کم می‌کند. این دنباله‌دار در پایان سال از چشم ناظران عرضهای میانه شمالی می‌افتد، اما برای آسمان ناظران نیمکره جنوبی تا فوریه 2022 قابل مشاهده است. ستاره‌های نقشه دارای قدر 5 هستند.

Chris Marriott’s SkyMap

 

گریگوری لئونارد این دنباله‌دار را در 3 ژانویه 2021 – یک سال قبل از روز قبل از حضیض – با قدر  19 کشف کرد.

دنباله‌دار لئونارد به فاصله نسبتاً نزدیک به زمین 0.23 a.u در تاریخ 13 دسامبر پنج روز بعد با یک گذر کاملاً نزدیک از ونوس با فاصله 0.028 (4.2 میلیون کیلومتر) قبل از دورزدن خورشید در 3 ژانویه 2022، در فاصله 0.6 a.u قرار دارد.

 

دنباله‌دار لئونارد الان دیده نمی‌شود، اما فقط صبر کنید. آدریانو والواسوری و ارنستو گویدو این عکس را از این جسم ضعیف را در 6 ژانویه 2021 گرفتهاند.

 

دنباله‌دار در اواسط دسامبر ممکن است به قدر 4 (Seiichi Oshida) یا به قدر 6 برسد. در هر صورت به نظر می‌رسد که لئونارد می‌تواند به طور بالقوه به یک جسم برای رصد با چشم غیرمسلح تبدیل شود زیرا در هنگام غروب سریع از مارافسای به قوس در افق آسمان جنوب غربی عبور می‌کند.

 

67P/CHURYUMOV-GERASIMENKO

آسمان نیمه شب، سپس عصرها  اکتبر تا فوریه 2022

مسیر حرکت دنباله‌دار 67P/CHURYUMOV-GERASIMENKO مکانی ایده‌آل برای ناظران نیمکره شمالی.

Chris Marriott’s SkyMap

 

این دنباله‌دار دوره‌ای که توسط مأموریت روزتا آژانس فضایی اروپا مشهور شده است، پس از یک وقفه 6.4 ساله به منظومه شمسی بازمی‌گردد. ظهور امسال شبیه همان چیزی است که در سال 1982 داشت، زمانی که دنباله‌دار به قدر 9 رسید و یک دم زیبا ایجاد شد. اوج روشنایی از اواخر نوامبر تا دسامبر اتفاق می‌افتد زیرا C-G از جوزا به سرطان منتقل می‌شود. نزدیکترین رویکرد 0.42 a.u. در 12 نوامبر رخ می‌دهد.

 

رویت این دنباله‌دار در شب حضیض (2 نوامبر) بسیار مناسب است و در 3 درجه جنوب غربی پولوکس، در جوزا قرار دارد. در سال 1982، مشاهده تکامل این دنباله‌دار به من الهام بخشید تا هر دنباله‌دار آینده را که در دسترس تلسکوپم است ردیابی کنم.

 

دنباله‌دارهای بزرگ دیگری با قدر 12-13 که در زیر آسمان تاریک از تلسکوپ‌های 10 اینچی یا بزرگتر در دسترس هستند، شامل دو دنباله‌دار ATLAS فعلی، C / 2020 M3 (قدر 12) و C / 2019 L3 (قدر 13) و 398P / Boattini (قدر 13) می‌باشد. دنباله‌دار 19P / بورلی اواخر ماه دسامبر به آرامی به آسمان عصر صعود می‌کند و باید تا اوایل مارس 2022 به قدر 9 برسد.

 

یک نقشه درست کنید!

برای یافتن بیشتر دنباله‌دارها نقشه خوبی لازم است. در اینجا چندین پیشنهاد در مورد چگونگی تهیه یک نقشه وجود دارد:

 

یک نسخه رایگان از برنامه Stellarium را که برای Windows ، Mac یا Linux در دسترس است بارگیری کنید. هنگامی که برنامه را باز کردید و مکان خود را تنظیم کردید، در پایین سمت چپ صفحه خود کلیک کنید تا منوی اصلی ظاهر شود. روی نماد گزینه پیکربندی که شبیه آچار است کلیک کنید. به سمت چپ بروید و Solar System Editor را انتخاب کنید. در سمت راست، روی دکمه پیکربندی کلیک کنید. در پنجره بازشده، روی وارد کردن عناصر مداری در قالب MPC کلیک کنید. در پنجره بازشو داده، لیست دنباله‌دارهای مشاهده شده MPC یا Gideon van Buitenen: دنباله‌دارها را انتخاب کنید. سپس بر روی دکمه عناصر مداری کلیک کنید. همه پنجره‌های کوچک را ببندید و به منوی اصلی (سمت چپ صفحه) برگردید و روی نماد ذره بین کلیک کنید. نام کامل دنباله‌دار مورد نظر خود را تایپ کنید، enter را بزنید و می‌بینید که در مرکز آن قرار دارد. با کلیک روی نماد ساعت در منوی اصلی می‌توانید زمان را در صورت لزوم تنظیم کنید. یک عکس بگیرید، ذخیره کنید و چاپ کنید تا بتوانید ازآن در تلسکوپ استفاده کنید.

برای دیدن نقشه‌های فعلی دنباله‌دارهای درخشان، به astro.vanbuitenen.nl بروید:

http://astro.vanbuitenen.nl/comets

او همچنین به طور مرتب پرونده‌های عناصر مداری دنباله‌دار را برای انواع برنامه‌های نرم‌افزاری از جمله Guide ، Starry Night ، MegaStar و The Sky به روز می‌کند. برای به روزرسانی، فایل دنباله‌دار را روی پرونده دنباله‌دار فعلی خود کلیک کرده و ذخیره کنید. من عناصر و لیست‌های دنباله‌دارهای او را بیشتر از آنچه در مرکز مینور سیاره‌ای:

https://minorplanetcenter.net//iau/Ephemerides/SoftwareEls.html

 هستند، به روز و کامل یافته‌ام، گرچه دومی این کار را به سختی انجام می‌دهد.

In-The-Sky.org همچنین لیستی از دنباله‌دارهای فعلی را نگهداری می‌کند:

https://in-the-sky.org/data/comets.php

 بر روی نام کلیک کنید و سپس دوباره کلیک کنید تا یک نمودار جستجوگر قابل تنظیم مشاهده کنید.

 

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

COMET WATCH 2021

BY: BOB KING JANUARY 20, 2021

 

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/observing-news/comet-watch-2021/