زیباییهای عمق آسمان سروش، ستاره بز
ما به دنبال کشف گنجینههای عمق آسمان در سروش، یکی از درخشانترین ستارههای فصل هستیم.
بزها و ستارهشناسان آماتور حداقل یک چیز مشترک دارند: ما دوست داریم به خوبی تغذیه کنیم. بزها به دنبال خوشمزهترین خوراکیهایی هستند که میتوانند پیدا کنند. من و شما در خنکترین شبها یا شبهای پرپشه به عمق آسمان سیرخواهیم کرد تا یک سحابی یا دنبالهدار را شکار کنیم که قبلاً ندیدهایم. سروش (بزبان، عیوق، ستاره بز) درخشانترین ستاره در ورت فلکی ارابهران است.
نام کاپلا از کلمه لاتین “capra” به معنای بز گرفته شده است و ارتباط آن با بزها به دوران بینالنهرین برمیگردد. ناظران مدرن ممکن است تعجب کنند که چنین ستاره مشهوری به اسم یک حیوان مزرعه نامگذاری شده است. اما بزها از اولین حیواناتی بودند که اهلی شدند – از حدود 8000 سال قبل از میلاد مسیح – و منبع مهمی از گوشت و شیر برای کشاورزان نوسنگی بود.
مشاهده کاپلا و اجرام عمق آسمان آن در اوایل غروب ژانویه بسیار مناسب میباشد.
استلاریوم
سروش نقطه لمس ما برای ورود به مناطقی در اعماق آسمان خواهد بود. در پایان گرگ و میش، این ستاره در نیمه راه آسمان شمال شرقی قرار دارد و از عرضهای میانه شمالی حدود ساعت 10:30 شب از نصفالنهار عبور میکند. در اوایل ژانویه. بهترین زمان مشاهده آن اوایل عصر قبل از اینکه آنقدر بالا برود که (بسته به موقعیت شما) برای رسیدن به چشمی باید روی انگشتان خود بایستید.
این نقشه 11 جرم عمق آسمان را در فاصله چند درجهای از ستاره درخشان سروش در صورت فلکی ارابهران را نشان میدهد. شمال در قسمت بالا است و ستارهها با قدر 12 نشان داده شدهاند.
استلاریوم با اضافات نویسنده
در ½ ° جنوب سروش و تقریباً غرق در نور آن، خوشه باز و ظریف Patchick 3 را پیدا خواهید کرد. ستارهشناس آماتور دانا پاتچیچ از کالیفرنیا در حین جستجوی اجرام عمق آسمان، این جسم را کشف کرد.
خوشه باز Patchick 3 در نزدیکی سروش واقع شده است. برای یافتن آن، ستاره را درست خارج از میدان دید قرار دهید.
کنسرسیوم علمی Pan-STARRS1
در یک درجه جنوب غربی Patchick 3 به خوشه بزرگ و درخشان ASCC 13 یک مثلث ستارهای با قدر 8 برخورد خواهید کرد که در اوایل دهه 2000 در هنگام جستجوی کاتالوگ 2.5 میلیون ستاره (ASCC-2.5) کشف شد.
در حدود یک درجهای از شمال-شمال غربی مرکز ASCC 13 (یا 1 درجه جنوب-جنوب غربی کاپلا) به دنبال یک خوشه کمیاب اما بسیار کوچکتر به نام Froebrich-Scholz-Raftery 716 یا FSR 716 میگردیم.
برکلی 18 پر از ستاره است اما هیچکدام از آنها درخشانتر از قدر 16 نیستند.
کنسرسیوم علمی Pan-STARRS1
اکنون به کاپلا برگردید و تلسکوپ را به 1.1 درجه جنوب شرقی آن بلغزانید و در نگاه اول احتمالاً چیزی مشاهده نخواهید کرد. اما اگر حداقل یک تلسکوپ 12 اینچی داشته باشید میتوانید خوشه باز Berkley 18 را تشخیص دهید.
ستاره دوم Struve 669A جفت دوم ستاره ضعیفتر – لزوماً یک ستاره دوتایی واقعی نیست – و Σ669 را همراهی میکند. غرب در پایین تصویر واقع شده است.
باب کینگ
بیایید کمی از پرش خوشهای خود فاصله بگیریم تا از جفت کوچک قابل توجه S669 واقع در بین Be 18 و Pat 3 لذت ببریم. آنها در کلاس ویژهای از ستارههای دوتایی نزدیک با قدر کم قرار میگیرد که هیجان دیدن دو ستاره را به خوبی و بدون نیاز به افزایش بزرگنمایی وضوح تصویر را خراب کنید. ستارههای اولیه و ثانویه در قدرهای 8.4 و 9.0، به ترتیب، با جدایی 9.8 ″ در PA 278 درجه (غرب). در بزرگنمایی 64 × ظاهر این جفت به همنشینی بزرگ اخیر مشتری و زحل شباهت دارد.
کمی بیشتر از یک درجه در شمال شرقی Be 18 از نزدیک به دنبال خوشه باز NGC 1883 باشید ، یک دانه مهمانند ضعیف اما خوب متراکم 5 سانتیمتری با یک ستاره قدر 9.9 که در سمت شمال شرقی آن قرار دارد. خوشههای ستارهای خانواده آرچینال و هاینز فقط در 30 برابری خورشید قرار دارند، اما من نزدیک به 40 آنها را دیدم. در حالی که قدر کلی NGC 1883 12 است، درخشانترین اعضای آن با قدر 14 ثبت میشوند.
خوشه باز NGC 1798 خوشه باز غنی اما ضعیف NGC 1798 حتی در بزرگنمایی کم به خوبی خودنمایی میکند.
کنسرسیوم علمی Pan-STARRS1
اگر اکنون به سمت غرب کاپلا برگردید، نمیتوانید رصد ستاره دوتایی Σ681 را از دست بدهید. از اینجا با یک پرش ستارهای 1.7 درجهای به شمال غربی به NGC 1798 میرسید که یک خوشه باز غنی مشابه همسایه خود یعنی NGC 1883 است. شکل گرد و غنی براق آن در بزرگنمایی 64 من را به یاد یک خوشه کروی پراکنده میاندازد. هر دو NGC 1883 و NGC 1798 اجسام دوری با فاصله به ترتیب 15700 و 11600 سال نوری هستند که ظاهر مهآلودی آنها را تشکیل میدهد.
از اینجا می توانید به ستاره کاپلا برگردید و حرکت به سمت غرب را ادامه دهید یا میدادن دید خود را به اپسیلون ارابهران، صورتواره مثلث شکل “بچهها” در حدود 2 درجه تا 3 درجه جنوب شرقی سروش قرار دارد. خوشه باز Berkeley 15 در ½ ° شمال اپسیلون و 5 ′ شمال شرقی یک ستاره با قدر 7.3 قرار دارد. با بزرگنمایی 64 تعداد انگشت شماری از ستارههای با قدر سیزده را میبینم که در بالای درخشش مه آلود اعضای ضعیفتر (در کل 35 عدد) با عرض 5-6 پراکنده شدهاند. افزایش بزرگنمایی، ستارههای ضعیفتری را نشان میدهد.
کاتالوگ خوشه باز برکلی مجموعهای از 104 جسم است که بسیاری از آنها در اواخر دهه 1950 توسط اخترشناسان دانشگاه کالیفرنیا (برکلی) در رصدخانه پالومار کشف شد. این خوشهها عمدتا کمنور و قدیمی هستند، اما بسیاری از آنها برای تلسکوپهای آماتور قابل دسترسی هستند. برکلی 14، واقع در 35 ′ جنوب غربی اپسیلون و 7 ′ شمال شرقی یک ستاره با قدر 7.4 ، قطعاً در گروه ضعیف قرار میگیرد.
توقف نهایی ما خوشهای مشکوک و در عین حال قانع کننده به نام Skiff 2 در ½ ° جنوب غربی Berk 14 میباشد.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
FORAGING FOR DEEP-SKY DELIGHTS WITH CAPELLA, THE GOAT STAR
BY: BOB KING JANUARY 6, 2021
https://skyandtelescope.org/astronomy-news/foraging-for-deep-sky-delights-with-capella-the-goat-star/