با آبگردانهای بزرگ و کوچک آشنا شوید!!
پیدا کردن آبگردان بزرگ آسان است. و پس از پیدا کردن آن، می توانید آبگردان کوچک را نیز پیدا کنید.
آبگردان بزرگ بر فراز صحرای یوتا عکس توسط Marc Toso.
آبگردان بزرگ و کوچک در فصول مختلف و زمانهای مختلف شب، متیو چین در هنگ کنگ
در قطعهای از آسمان شمالی، آبگردانهای بزرگ و کوچک در اطراف ستاره شمالی (پولاریس) مانند سواران بر روی ارابه میچرخند. آنها یک بار در روز – یا یک بار در هر 23 ساعت و 56 دقیقه در اطراف پولاریس میگردند. اگر در طول و عرض جغرافیایی معتدله در نیمکره شمالی زندگی میکنید، به سادگی میتوانید به سمت شمال نگاه کنید و احتمال دارد که شما آبگردان بزرگ را در آسمان شب خود ببینید. دقیقاً شبیه نامش است.
هنگامی که آبگردان بزرگ را پیدا کردید، فقط با پرش ستارهای، میتوانید به پلاریس و آبگردان کوچک دست پیدا کنید.
آبگردان بزرگ در آوریل 2017 توسط Kurt Zeppetello. اگر به ستاره دوم دسته یعنی Mizar دقت کنید، میتوانید ستاره کوچکتر همدمش یعنی Alcor را ببینید.
آبگردان بزرگ در وسط شفق قطبی شمالی دیده میشود که توسط Birgit Boden در شمال سوئد گرفته شده است.
بسته به فصل سال ، آبگردان بزرگ را میتوان در بالا یا پایین آسمان نیمکره شمالی یافت. فقط این جمله قدیمی را به یاد داشته باشید که آبگردان بزرگ در بهار در زیر افق و غروب بهار و تابستان در سرسوی آسمان است. در غروب پاییز و زمستان ، به افق نزدیکتراست.
ستارههای آبگردان بزرگ. کن کریستیسون. وی این عکس را در سپتامبر 2013 به تصویر کشید.
مهم نیست که چه وقتی از سال باشد، دو ستاره بیرونی در کاسه آبگردان همیشه به پولاریس اشاره میکنند.
توجه کنید که آبگردان بزرگ دارای دو قسمت ، یک کاسه و یک دسته است. به دو ستاره بیرونی موجود در کاسه آبگردان بزرگ توجه کنید. به آنها دبه (Dubhe) و مراق (Merak) گفته میشود، با رسم یک خط فرضی که بین آنها کشیده میشود، میتوانید به پولاریس (ستاره شمالی) برسید. به همین دلیل است که دبه و مراق به عنوان The Pointers معروف هستند.
پولاریس به نوبه خود پایان دسته آبگردان کوچک را نشان میدهد. بنابراین چرا پیدا کردن آبگردان کوچک به اندازه آبگردان بزرگ آسان نیست؟ پاسخ این است که ، مانند آبگردان بزرگ، آبگردان کوچک نیز دارای هفت ستاره است. اما چهار ستاره بین ستاره قطبی و ستارههای کاسه بیرونی – کوکب و فرقد – کم رنگ هستند. برای دیدن هر هفت ستاره شما به یک آسمان تاریک احتیاج دارید.
آبگردان بزرگ بخشی از دباکبر، خرس بزرگ آسمانی است. تصویر از Night Sky Interlude
آبگردان بزرگ الگوی ستارهای میباشد اما صورت فلکی نیست. آبگردان بزرگ بخشی از صورت فلکی خرس بزرگ است، ستارههای آبگردان که به طور کامل دم و قسمت پشتی خرس را نشان میدهد. از نظر مردم Mi’kmaw کاسه آبگردان بزرگ را به عنوان خرس آسمانی فرض میکردند که سه ستاره دسته را به عنوان شکارچیانی که خرس را تعقیب میکنند.
آسمان پرستاره به عنوان تقویم و یک کتاب داستان، زیبایی داستان خرس آسمانی را نشان داده شده است. در پاییز، شکارچیان سرانجام خرس را گیر میآورند و گفته میشود که خون خرس چشمانداز پاییزی را رنگین میکند. در نسخه دیگری از داستان، خرس آسمانی هنگام پایین آمدن روی زمین با بینی خود به زمین برخورد میکند که بینی خونین او به برگهای پاییزی رنگ میبخشد. وقتی خرس آسمانی در اواخر پاییز و اوایل زمستان درست در افق شمالی دیده میشود، علامتی است که فصل خواب زمستانی فرا رسیده است.
آبگردان کوچک نیز یک الگوی ستارهای است، این ستارگان متعلق به صورت فلکی دب اصغر یا خرس کوچک هستند. در زمانهای قدیم، آبگردان کوچک بالهای صورت فلکی اژدها را تشکیل میداند. اما هنگامی که دریانورد فنیقی با ستارهشناس یونانی تالس حدود 600 B.C ملاقات کرد ، به او نشان دادند که چگونه میتوان از ستارههای آبگردان کوچک برای ناوبری استفاده کرد. بدین ترتیب، تالس بالهای دراکو را بست، تا یک صورت فلکی جدید ایجاد کند که به دریانوردان یونانی راهی جدید برای هدایت ستارهها داد.
در روزگار تالس، ستارگان كوکب و فرقد (بجای پولاریس) جهت تقریبی قطب آسمان شمالی را نشان میدادند – نقطهای در آسمان كه مستقیماً بالای قطب شمالی زمین قرار دارد.
تا به امروز ، کوکب و فرقد همچنان به عنوان نگهبانان قطب شناخته میشوند.
اخترشناسان دریافتند که ستارگان آبگردان بزرگ (به جز ستاره اشارهگر، دبه یا Dubhe ، و ستاره دسته ، Alkaid) متعلق به گروهی از ستارهها است که با نام خوشه بزرگ متحرک دب اکبر شناخته میشوند که ستارههای آبگردان کوچک، در مسافتهای مختلف از زمین قرار دارند، تصویر از AstroPixie
ستارهشناسان گاه از ستارههای ثابت صحبت میکنند، اما میدانند که ستارهها واقعاً ثابت نیستند. آنها در فضا حرکت میکنند. بنابراین الگوهای ستارهای که امروز میبینیم به آرامی اما مطمئناً در طی مدت زمان طولانی از هم جدا میشوند.
25000 سال بعد، الگوی ستارهای آبگردان بزرگ تقریباً شبیه به آنچه امروز دیده میشود، نخواهد بود. اخترشناسان دریافتند که ستارگان دباکبر (به جز ستاره اشارهگر ، Dubhe ، و ستاره دسته، Alkaid) متعلق به مجموعه ستارههایی هستند که به نام خوشه بزرگ متحرک دب اکبر معروف هستند. این ستارگان گسسته به گرانش محدود میشوند، در همان جهت در فضا حرکت میکنند.
در 100000 سال ، این الگوی ستارهای آبگردان بزرگ (منهای ستاره اشارهگر ، Dubhe ، و ستاره دسته، Alkaid) به همان اندازه امروز ظاهر میشود! اما تفاوتهایی وجود خواهد داشت که در شکل زیر نشان داده شده است:
ستارگان آبگردان بزرگ امروزی – 100000 سال پیش – و 100000 سال پس از این. تصویر از AstroPixie.
آبگردان بزرگ که توسط جان مایکل میزی در جزیره گوزو ، جنوب ایتالیا به تصویر کشیده شده است.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Come to know the Big and Little Dippers
Posted by Bruce McClure in ASTRONOMY ESSENTIALS | FAVORITE STAR PATTERNS | March 24, 2020