چرا یک گرفت در هر ماه نو و کامل رخ نمی‌دهد؟
در هر ماه کامل و هر ماه نو حتما نباید گرفتی رخ دهد زیرا مدار ماه حدود پنج درجه به مدار زمین متمایل است. بیشتر اوقات، خورشید، زمین و ماه دقیقاً به اندازه کافی هم‌خط نمی‌شوند تا بتوانند منجر به گرفت شوند. اما گاهی اوقات، بیشتر از آنچه انتظار دارید، اتفاق می‌افتد!
تصویر کامل ماه گرفتگی توسط فرد اسپناک.
ماه گرفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که زمین، خورشید و ماه در فضا تراز شوند و زمین بین خورشید و ماه قرار داشته باشد. در چنین مواقعی، سایه زمین روی ماه می‌افتد، چهره ماه را تاریک می‌کند و – در اواسط گرفت- گاهی اوقات آن را به رنگ قرمز مسی درمی‌آورد.
خورشید گرفتگی در ماه نو هنگام عبور ماه از میان خورشید و زمین اتفاق می‌افتد.
چرا در هر ماه کامل و ماه نو، گرفت وجود ندارد؟
مدار ماه حدود یک ماه طول می‌کشد تا به دور زمین بچرخد. اگر ماه در همان صفحه دایره البروج – صفحه مداری زمین – می‌چرخید، هر ماه حداقل دو ماه‌گرفتگی خواهیم داشت. در هر ماه کامل ماه‌گرفتگی رخ میدهد. و یک هفته دوبار (تقریباً دو هفته) در هر سال در حداقل 24 ماه خورشیدگرفتگی اتفاق می‌افتد.
اما مدار ماه حدود پنج درجه به مدار زمین متمایل است. ماه دو بار در ماه در نقطه‌هایی به نام گره، دایره البروج – صفحه مداری زمین – را قطع می‌کند. اگر ماه در مدار خود از جنوب به شمال برود، آن را گره صعودی می‌نامند. اگر ماه از شمال به جنوب برود، گره نزولی است. اگر ماه کامل یا ماه نو به طور قابل توجهی نزدیک به یکی از این گره‌ها باشند، پس گرفتگی نه تنها امکان‌پذیر است – بلکه اجتناب‌ناپذیر است.
صفحه مداری ماه 5 درجه به دایره البروج (صفحه مداری زمین) متمایل است. در این نمودار، دایره‌البروج به عنوان مسیر سالیانه خورشید در میان صورتهای فلکی دایره البروجی به تصویر کشیده شده است. مدار ماه ، دایره البروج را در دو نقطه به نام گره (N1 و N2) قطع می‌کند.
گرفت خورشید و ماه همیشه جفت هستند، در یک دوره دو هفته‌ای (تقریباً دو هفته) یکی پس از دیگری، اتفاق می‌افتند. به عنوان مثال، گرفت ماه قمری گره صعودی در تاریخ 30 نوامبر 2020 ، گرفت خورشیدی گره نزولی در 14 دسامبر سال 2020 اتفاق می‌افتد.
پس از آن دقیقاً شش ماه قمری (شش ماه کامل) پس از این گره صعودی گرفت ماه در 30 نوامبر سال 2020، گرفت کامل ماه گره نزولی در 26 می 2021 وجود دارد.
پس از آن دقیقاً شش ماه قمری (شش ماه نو) پس از خورشید گرفتگی کامل گره نزولی در 14 دسامبر سال 2020 و در 10 ژوئن 2021 خورشید گرفتگی حلقوی گره صعودی وجود دارد.
بیشتر اوقات، دو گرفت – یک خورشید و یک ماه – در یک فصل گرفت اتفاق می‌افتد، یک دوره تقریباً بین 34 تا 35 روز طول می‌کشد. هرچند، گاهی اوقات، هنگامی که گرفت در اوایل فصل گرفت به اندازه کافی اتفاق می‌افتد، می‌تواند در یک فصل گرفت، سه گرفت رخ دهد (دو خورشیدی و یک قمری، یا دو ماه و یک خورشیدی). این مورد آخرین بار در ژوئیه-آگوست سال 2020 اتفاق افتاد (قمری / خورشیدی / قمری) و بعدی آن در ژوئن-ژوئیه 2029 (خورشیدی / قمری / خورشیدی) اتفاق خواهد افتاد.
بیشتر بخوانید:
چگونه ممکن است سه گرفت در یک ماه قمری رخ دهد!!!:
امسال، در سال 2020 ، اواسط فصل گرفت در 20 ژوئن و 11 دسامبر رخ میدهد. در اواسط فصل گرفت، که در دوره‌های 173 روزه مجدداً تکرار می‌شود، گره های ماه دقیقاً با زمین و خورشید هماهنگی دارند.
ویدئوی زیر توضیح میدهد که چرا یک ماه گرفتگی وقتی ماه نو و ماه کامل با گره‌های ماه همسو هستند، اتفاق می‌افتد.
ممکن است برخی از کلمات ناآشنا در این ویدئو وجود داشته باشد، از جمله دایره البروج و گره. دایره البروج صفحه مدار زمین به دور خورشید است. مدار ماه به سطح دایره البروج متمایل است. گره‌ها دو نقطه‌ای هستند که مدار ماه و دایره البروج با هم تلاقی می‌کنند.
مراحل ماه نسبت به گره‌های ماه، هر ماه حدود 30 درجه دورتر از شرق (خلاف جهت عقربه‌های ساعت) در امتداد دایره‌البروج صعود می‌کند. بنابراین جفت گرفت بعدی برای نزدیک به شش ماه تقویمی دیگر (6 30 30 درجه = 180 درجه)، در تاریخ 26 می 2021 و 10 ژوئن 2021، در دسترس نخواهد بود.
گذرگاههای گره‌‌ای ماه: 2001 تا 2100
http://astropixels.com/ephemeris/moon/moonnodes2001.html
فازهای ماه: 2001 تا 2100
http://astropixels.com/ephemeris/phasescat/phases2001.html
ماه نو و ماه کامل زیر تقریباً 30 درجه دورتر از شرق اتفاق می‌افتد که توسط صور فلکی دایره‌البروجی در حدود 29.5 روز اندازه‌گیری شده است. اما ماه دو روز زودتر از آن یا در حدود 27.2 روز به گره خود بازمی‌گردد. پس از گرفت 30 نوامبر و 14 دسامبر سال 2020 ، این یک کوژماه یا تحدب فزاینده (نه یک ماه کامل) است که در 28 دسامبر سال 2020 از گره صعودی ماه عبور می‌کند، و یک هلال کاهنده ماه (نه یک ماه جدید) که در 10 ژانویه 2021 از گره نزولی ماه عبور می‌کند.
صفحه مداری ماه به رنگ آبی است، نیمه آبی تیره در شمال دایره البروج و نیمه آبی روشن در جنوب دایره البروج قرار دارد. خط تقسیم کناره‌های آبی تیره و آبی روشن خط گره ها را نشان میدهد. اگر ماه نزدیک به صفحه دایره البروج یا صفحه خورشید زمین باشد، گرفت اتفاق می‌افتد. در حالی که به طور معمول 4 گرفت باید اتفاق بیفتد، امسال 5 گرفت وجود دارد زیرا سومین فصل گرفت قبل از پایان سال آغاز می‌شود. تصویرگری از گای اوتول.
گرچه مدار ماه به مدار زمین متمایل است – و حتی اگر با هر ماه کامل و ماه نو اتفاق نیفتد – تعداد گرفتهای بیشتری از آنچه تصور می‌کنید، وجود دارد. هر سال از چهار تا هفت گرفت رخ میدهد. برخی خورشیدی، برخی قمری، بعضی کلی و برخی جزئی هستند. دیدن همه اینها شگفت‌انگیز است.
عکس از pizzodisevo.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
منبع:
Why not an eclipse at every full and new moon?
Posted by EarthSky in ASTRONOMY ESSENTIALS | November 15, 2020
https://earthsky.org/astronomy-essentials/why-isnt-there-an-eclipse-every-full-moon